Rola innowacyjnej radioterapii stereotaktycznej w leczeniu raka płuca

Opublikowane 01 sierpnia 2023
Rola innowacyjnej radioterapii stereotaktycznej w leczeniu raka płuca
1 sierpnia obchodzimy Światowy Dzień Raka Płuca, który pozostaje główną przyczyną zgonów wśród kobiet i mężczyzn w Polsce. Medycyna jest jednak coraz bardziej skuteczna w walce z tym nowotworem, dzięki postępowi w diagnostyce patomorfologicznej i molekularnej oraz postępowi w leczeniu zarówno farmakoterapii jak radioterapii. Innowacyjne metody leczenia raka płuca obejmują nie tylko leki, ale też nowoczesne metody radioterapii, która pozostaje integralną częścią kompleksowego leczenia onkologicznego. Szacuje się, że 50-70% wszystkich pacjentów chorych na nowotwory złośliwe wymaga radioterapii na pewnym etapie swojego leczenia[1].
Wskazaniem do radioterapii jest zarówno niedrobnokomórkowy rak płuca (NDRP) jak i drobnokomórkowy rak płuca (DRP). Najczęściej stosuje się ją w skojarzeniu w chemioterapią tzw. jednoczasowa radiochemioterapia zarówno w miejscowo zaawansowanych stadiach jak i nowotworze rozsianym, przy przerzutach np. do mózgu oraz kości. Szczególne zastosowanie w leczeniu raka płuca ma precyzyjna radioterapia stereotaktyczna i teleradioterapia, którą stosuje się m.in. u chorych z przeciwskazaniem do radykalnej operacji usunięcia miąższu płuca.
 
- Jeśli spojrzeć na radioterapię stereotaktyczną, główną korzyścią dla pacjentów jest to, że jesteśmy w stanie zmniejszyć dawkę promieniowania do płuc i innych zagrożonych narządów, takich jak tchawica czy oskrzela, a jednocześnie jesteśmy w stanie podać bardzo dużą dawkę bezpośrednio do guza. Ponadto, potrzebujemy tylko 3, 5, 7 lub 8 frakcji. Jeśli porównać to z konwencjonalną radioterapią, gdzie pacjent musi przejść 15, 20, 30 do 35 frakcji, to jest to znaczna różnica. Tak więc te nowe techniki, których używamy w radioterapii stereotaktycznej, są znacznie korzystniejsze dla pacjentów. - podkreślał dr Joost Nuyttens, radioterapeuta onkologiczny i główny badacz w Instytucie Onkologii w Rotterdamie, Erasmus MC Cancer Institute, o wskazaniach do radioterapii stereotaktycznej raka płuca (SBRT)[2].

Na przestrzeni lat wraz z postępem technologicznym w radioterapii zwiększała się wyleczalność chorych. Nowoczesne przyspieszacze liniowe są wyposażone w szereg rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo i precyzję radioterapii, takich jak kolimatory wielolistkowe oraz weryfikację obrazową na stole terapeutycznym. Zaawansowane technologicznie modyfikowane wersje przyspieszaczy liniowych otwierają nowe możliwości leczenia promieniami, takie jak precyzyjne napromienianie małych objętości z wykorzystaniem bardzo wysokich dawek promieniowania (np. CyberKnife) lub napromienianie dużych i ściśle zdefiniowanych objętości (np. tomoterapia).
 
- W ostatnim czasie nastąpiło znaczne zwiększenie możliwości zastosowania radioterapii w zakresie leczenia pacjentów z chorobami nowotworowymi. Nowoczesne formy radioterapii umożliwiają precyzyjne napromienienie guza nowotworowego z jednoczesną ochroną tkanek otaczających. Umożliwia to z jednej strony uzyskanie dobrej kontroli miejscowej zmian nowotworowych, a jednocześnie ograniczenie toksyczności leczenia.[3] – wskazywał dr n. med. Łukasz Kuncman, Kierownik Pracowni Radioterapii Stereotaktycznej im. M. Kopernika w Łodzi, Skarbnik Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej.
 
- Jeśli spojrzymy na radioterapię stereotaktyczną za pomocą CyberKnife® i Synchrony®, to śledzenie guza w czasie rzeczywistym istnieje już, powiedzmy w naszej instytucji, od 2005 roku, dzięki czemu możemy leczyć pacjentów jeszcze szybciej i z lepszym planowaniem. A więc porównując lata sprzed 2005 r. z tym, co robimy obecnie, teraz leczymy znacznie więcej pacjentów, głównie dlatego, że pulmonolodzy częściej wysyłają pacjentów na radioterapię stereotaktyczną niż na operację, w przypadku narażenia na poważne skutki uboczne. – mówił dr Joost Nuyttens.
 
Innowacyjna radioterapia pozwala na leczenie o bardzo wysokiej skuteczności i dokładności, przy minimalizacji skutków ubocznych i powikłań. Realizuje się ją głównie w trybie ambulatoryjnym lub jednodniowym, co pozwala na ograniczenie niepotrzebnych hospitalizacji i skrócenie leczenia, a przede wszystkim poprawę jakość życia pacjenta. Innowacyjne technologie pozwalają na obrazowanie i dostosowanie wiązki leczenia w czasie rzeczywistym, za każdym razem naświetlany jest dokładnie obszar chorobowy, z oszczędzeniem tkanek zdrowych.
 
- Należy podkreślić, że leczenie z zastosowaniem Noża Cybernetycznego jest leczeniem nieinwazyjnym, nie wymagającym znieczulenia i realizowanym zaledwie w 5 dni. Z tego względu jest w mojej ocenie ustawione na podium metod terapeutycznych stosowanych w leczeniu raka stercza. Ostatnio coraz częściej stosujemy Nóż Cybernetyczny w przypadku wystąpienia przerzutów odległych do kości, mózgowia, płuc, itd. W tym przypadku wykorzystujemy dużą precyzję urządzenia oraz fakt bardzo dużego spadku dawki poza przerzutowym guzem co jest zaletą leczenia napromienianiem określanym jako radioterapia stereotaktyczna (SBRT). Mając w ośrodku na „pokładzie” całe spektrum nowoczesnych urządzeń możemy je dobierać w zależności od sytuacji klinicznej w której znalazł się chory, co pozwala wykorzystać ich zalety w sposób optymalny.[3] – wskazywał prof. dr n. med. Piotr Milecki, Ordynator Oddziału Radioterapii Onkologicznej I, Kierownik Zakładu Radioterapii I, Wielkopolskie Centrum Onkologii, Konsultant Wojewódzki ds. Radioterapii Onkologicznej.

Polecane strony i publikacje:

przypisy:
[1] Raport Krajowego Konsultanta w dziedzinie radioterapii onkologicznej na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień 31.12.2019 r., http://kkro.io.gliwice.pl/wp-content/uploads/2020/05/Raport-na-temat-stanu-radioterapii-wPolsce -na-dzie%C5%84-31.12.2019.pdf
źródło: redakcja Medicalpress