Jeszcze w tym samym roku zwrócił się on do społeczeństwa polskiego z apelem o składanie ofiar na jego budowę, a sama noblistka miała później powiedzieć podczas uroczystości dwudziestopięciolecia odkrycia radu w Paryżu, znane nam słowa: „Moim najgorętszym życzeniem jest powstanie Instytutu Radowego w Polsce”.

 

Budowa rozpoczęła się w 1925 roku na placu przy ulicy Wawelskiej, podarowanym pod inwestycję przez Uniwersytet Warszawski. Na uroczystość wmurowania kamienia węgielnego, 7 czerwca 1925 roku przybyła sama Maria Skłodowska-Curie. Wzięła ona udział także w uroczystości otwarcia instytutu Radowego w Warszawie 29 maja 1932 roku, przekazując Instytutowi historyczny dar w postaci pierwszego gram radu o wartości ponad pół miliona ówczesnych złotych, który otrzymała od stowarzyszeń polonijnych w USA i Kanadzie. Tak oto 90 lat temu powstał Instytut Radowy - obecnie Narodowy Instytut Onkologii w Warszawie.

„Instytut Radowy przeżywał już trudne chwile. Był zniszczony w trakcie wojny, został odbudowany, następnie rozbudowany w nowym miejscu na Ursynowie. Z pomocą wielkich postaci polskiej onkologii, takich jak prof. Łukaszczyk czy Koszarowski, rozwijał się i dziś jest referencyjnym ośrodkiem onkologicznym, odpowiedzialnym za istotne działania w ramach zwalczania chorób nowotworowych jak Narodowa Strategia Onkologiczna, Krajowy Rejestr Nowotworów czy tworzenie wytycznych.” – mówi prof. Jan Walewski – obecny Dyrektor NIO-PIB.

 

W 2019 roku decyzją premiera rządu RP, Mateusza Morawieckiego, rozpoczął się Wieloletni Program Inwestycyjny w zakresie rewitalizacji i rozbudowy Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz przekształcenie go w Państwowy Instytut Badawczy. „W ramach realizowanej inwestycji trwa obecnie budowa wielopoziomowego parkingu, rozpoczęły się wyburzenia budynków i przygotowywanie infrastruktury pod budowę nowoczesnego budynku klinicznego.” – mówi Marcin Ozygała, z-ca dyrektora ds. Administracji i Inwestycji.

 

Przypadająca w tym roku 90 rocznica otwarcia Narodowego Instytutu Onkologii zbiegła się w czasie z 70 rocznicą utworzenia Krajowego Rejestru Nowotworów, o który skutecznie zabiegał profesor Tadeusz Koszarowski. Dziś KRN jest rozwijany i wyposażany w nowe możliwości, które mają usprawnić jego działanie i dawać pełniejszy obraz epidemiczny w obszarze chorób nowotworowych. „Krajowy Rejestr Nowotworów to podstawa do podejmowania właściwych decyzji w onkologii!”  - mówi prof. Joanna Didkowska – kierownik KRN.

 

Narodowy Instytut Onkologii jako ośrodek referencyjny współtworzy wytyczne do leczenia onkologicznego, jak i koordynuje wprowadzanie długo oczekiwanej przez lekarzy i pacjentów Narodowej Strategii Onkologicznej. „Narodowa Strategia Onkologiczna, jak każda tego typu inicjatywa, cierpi dziś na choroby wieku dziecięcego. To szalenie ważne, że jest wdrażana. Chciałoby się żeby wszystko szło szybciej, sprawniej. Ale takie rzeczy wymagają współpracy wielu jednostek i instytucji. Na początku nigdy nie jest to ani proste, ani łatwe. Ale wszyscy bardzo chcą by przyniosła efekty w postaci lepszych szans dla chorych” - mówi prof. Piotr Rutkowski - pełnomocnik dyrektora ds. Narodowej Strategii Onkologicznej.

 

Ideą Marii Skłodowskiej-Curie było połączenie nauki z praktyką zastosowania odkryć naukowych w leczeniu pacjentów. Nie można więc na Instytut patrzeć przez pryzmat wyłącznie największego szpitala . Trzeba widzieć go jako cały proces, który ma połączyć właśnie odkrycia naukowe z praktyką lekarską. Ideę funkcjonowania instytutu najlepiej oddaje zdanie: „Od stołu laboratoryjnego do łóżka pacjenta.”

Jak wygląda proces działania w Instytucie? Rozpoczyna się on od badań podstawowych, gdzie naukowcy Narodowego Instytutu Onkologii pracują nad poznaniem mechanizmów nowotworzenia, zachowania się ludzkiego organizmu i odkrywają takie sposoby prowadzenia terapii, które mogą znaleźć zastosowanie praktyczne i  powstrzymać rozwój nowotworów.

„O badaniach podstawowych bardzo często się zapomina, ale i często nie dostrzega potrzeby inwestowania w nie. A tymczasem bez przełomowych odkryć w tym obszarze nie byłoby postępu w leczeniu. W Polsce od jakiegoś czasu jest kładziony nacisk na komercjalizację wynalazku, badań. Tymczasem w naukach podstawowych, wyniki tych badań często nie nadają się na początku do komercjalizacji, ale później okazuje się, że są niesamowicie ważne dla badań, które przynoszą przełom np. w medycynie. Trzeba w nie inwestować, bez nich nie będzie postępu.” – mówi prof. Michał Mikula,  z-ca dyrektora NIO ds. Nauki.

           

W sytuacji sukcesu na etapie badań podstawowych, mając już opracowany lek, czynnik czy terapię, przechodzi się do kolejnego etapu, czyli badań genetycznych i translacyjnych, gdzie sprawdza się na komórkach w laboratorium, czy terapia nie jest toksyczna, nie niszczy zdrowych komórek i, co najważniejsze, czy jest po prostu w warunkach laboratoryjnych skuteczna. Dopiero wówczas, często z udziałem partnerów zewnętrznych, można przystąpić do opracowania leku (terapii), który będzie można podać najpierw zwierzętom, a następnie pacjentom - najpierw bardzo niewielkiej grupie osób w badaniach wczesnych faz. Gdy lek lub terapia okażą się nietoksyczne, można przystąpić do kolejnego etapu, tj. badań klinicznych. Już z udziałem większej liczby pacjentów. Badania te ostatecznie potwierdzą zarówno skuteczność, jak i bezpieczeństwo terapii, dzięki czemu będzie można wprowadzić ją do powszechnego zastosowania w szpitalach, również w Narodowym Instytucie Onkologii, leczącym rocznie ok. 140 tysięcy pacjentów. „Narodowy Instytut Onkologii jest nie tylko największym tego typu ośrodkiem w Polsce, ale także w Europie. W ciągu 90 lat swojego istnienia zebraliśmy mnóstwo doświadczeń w leczeniu różnych przypadków nowotworów, która to wiedza bardzo często jest wykorzystywana w nauce do dalszego postępu w dziedzinie onkologii.” – mówi prof. Andrzej Kawecki, z-ca dyrektora NIO ds. Klinicznych.

 

Lekarze spotykając się z nowymi przypadkami nowotworów, dostarczają niejako materiału do badań podstawowych, realizowanych w części naukowej Instytutu, zamykając w ten sposób swoisty krąg funkcjonowania instytutów badawczych funkcjonujących na całym świecie, a z którymi od lat współpracuje Narodowy Instytut Onkologii. „Jednym z priorytetów Narodowego Instytutu Onkologii jest stworzenie płaszczyzny umożliwiającej effektywaną  współpracę międzynarodową zarówno na poziomie naukowym, jak i w zakresie opieki nad pacjentami, organizacji leczenia onkologicznego oraz edukacji. Współpraca międzynarodowa z instytucjami naukowo-badawczymi z Europy, jak i ze Stanów Zjednoczonych umożliwia nam prowadzenie innowacyjnych badań, a następnie wdrażanie wyników do praktyki klinicznej dla dobra chorych. Dostrzegając znaczenie nierówności zdrowotnych pomiędzy różnymi krajami nasze działaniach są także widoczne na poziomie Unii Europejskiej w ramach Mission Cancer.” - Prof. Iwona Ługowska - Pełnomocnik Dyrektora ds. współpracy międzynarodowej

 

Przykład tej współpracy dała sama założycielka Instytutu Radowego, obecnie Narodowego Instytutu Onkologii, pracując w Instytucie Curie w Paryżu jak i w Instytucie Radowym w Warszawie. Te siostrzane placówki współpracują do dziś. „Obie instytucje łączy nie tylko wspólna historia, ale także wspólne cele na rzecz lepszej opieki onkologicznej. Przykładem jest istniejąca współpraca naukowa w dziedzinie medycyny precyzyjnej. Spotkanie z kierownikami departamentów z pewnością będzie owocne dla rozszerzenia naszej współpracy w przyszłości” – mówi prof. Christophe Le Tourneau, onkolog medyczny i kierownik wydziału rozwoju leków i innowacji w Instytucie Curie w Paryżu. „90. rocznica powstania Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie to ważne wydarzenie dla Instytutu Curie w Paryżu, ponieważ Maria Skłodowska-Curie pracowała w obu instytucjach, a jej odkrycia umożliwiły wyleczenie milionów pacjentów onkologicznych” – dodaje dr Pierre Anhoury, dyrektor ds. stosunków międzynarodowych w Instytucie Curie.

 

Wymiar współpracy międzynarodowej pieczętują swoją obecnością na konferencji zorganizowanej z okazji 90-lecia Narodowego Instytutu Onkologii znamienici Goście zagraniczni. Dr Robert Carlson – dyrektor generalny NCCN, w swojej wypowiedzi podkreślił, że: „NCCN z dumą uczestniczy w 90-leciu powstania Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowego Instytutu Badawczego oraz świętuje osiągnięcia NIO-PIB w rozwoju wysokiej jakości opieki onkologicznej w Polsce i na świecie. NCCN współpracuje z polskimi kolegami i przyjaciółmi z NIO-PIB i Fundacją Alliance For Innovation w celu rozwoju wysokiej jakości opieki onkologicznej w Polsce.”

 

Obchody Jubileuszu otwarcia Narodowego Instytutu Onkologii były objęte patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę. Pan Prezydent objął patronatem uroczystości w dniach 26 maja – wręczenie odznaczeń państwowych pracownikom Instytutu oraz 27 maja – międzynarodową konferencję naukową. 28 maja jako impreza towarzysząca obchodom odbyło się pierwsze Studenckie Onko-Forum 2022 na które zostali zaproszeni studenci z całej Polski.

 

26 maja 2022 roku o godzinie 18.00 odbyło się na Zamku wręczenie odznaczeń państwowych przez Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Minister Grażynę Ignaczak-Bandych. W uroczystości wzięli udział Sekretarz Stanu Ministerstwa Zdrowia Senator Waldemar Kraska, Pani Senator Małgorzata Kopiczko i wielu znamienitych gości. Odznaczenia przyznano 69 pracownikom NIO-PIB. (lista osób odznaczonych w załączniku). Okolicznościowe medale 90-lecia Narodowego Instytutu Onkologii wręczył prof. Jan Walewski dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii. Uhonorowano również trzy osoby, które poświęciły 50 lat swojej pracy Narodowemu Instytutowi Onkologii. Uroczystość uświetnił koncert skrzypcowy znakomitych artystów profesorów Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie Krzysztofa i Jakuba Jakowiczów (ojciec i syn). (https://90lat.pib-nio.pl/spotkanie-na-zamku/)

 

27 maja 2022 roku w Centrum Edukacyjno-Konferencyjnym NIO-PIB odbyła się konferencja naukowa z udziałem w części oficjalnej Minister Zastępcy Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Pani Izabeli Antos, która odczyta list od Premiera Morawieckiego, J.E. księdza Kardynała Kazimierza Nycza, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Tomasza Rzymkowskiego, Rzecznika Praw Pacjenta Ministra Bartłomieja Chmielowca, profesora Krzysztofa Składowskiego – zastępcy dyrektora Narodowego Instytutu Onkologii, dyrektora oddziału w Gliwicach, profesora Janusza Rysia – zastępcy dyrektora Narodowego Instytutu Onkologii, dyrektor oddziału w Krakowie, prezesa AOTMiT dr Romana Topór-Mądrego, przedstawicieli władz wojewódzkich, samorządów, urzędów, dyrektorów centrów onkologii z całej Polski oraz przedstawicieli Instytutu Curie z Paryża. Pierwsza sesja konferencji oprócz historii powstania NIO-PIB wcześniej Instytutu Radowego, którą przybliżył Dyrektor NIO-PIB prof. Jan Walewski omówiona została realizacja Narodowej Strategii Onkologicznej, 70-lat działania Krajowego Rejestru Nowotworów, badań naukowych w NIO. W drugiej sesji wzięli udział goście zagraniczni z USA, Francji i innych państw gdzie omawiano system opieki onkologicznej. (https://90lat.pib-nio.pl/konferencja-miedzynarodowa/)

 

W ramach imprezy towarzyszącej 28 maja 2022 również w CEK NIO-PIB zostało zorganizowane pierwsze Studenckie Onko-Forum 2022. Forum powołał do życia Instytut, ale organizacja i jej przebieg powierzony został studentom z kół naukowych, którym wsparcia udzielił prof. Marek Dedecjus, który był gospodarzem Forum. Gości przywitał Dyrektor NIO prof. Jan Walewski, zastępca dyr. ds. naukowych prof. Michał Mikula. Na studentów czekała też niespodzianka w postaci gościa specjalnego dr Pierre Anhoury z Instytutu Curie z Paryża oraz doskonały wykład na temat życia Marii Skłodowskiej-Curie wygłoszony przez prof. Tomasza Pospiesznego.  Impreza zorganizowana z myślą o studentach przez studentów, którzy mogli zaprezentować swoje prace z różnych zakresów medycyny ale i nauk związanych z medycyną przyciągnęła ponad wielu studentów. Samych prac nadesłano ok. 200, prezentacja wybranych odbyła się w CEK NIO-PIB w Warszawie, gdzie przed komisjami prezentowali je ich autorzy. Konkurencja była bardzo duża wyłoniono zwycięzców w poszczególnych kategoriach. W salach CEN odbyła się prezentacja zakładów naukowych i klinik NIO, warsztaty USG, chirurgicznego szycia, sesja plakatowa. Organizatorzy zapowiedzieli organizację kolejnego Forum w przyszłym roku, które jak wszyscy byli zgodni powinno zostać rozszerzone o inne nauki związane z medycyną. Już dziś zapraszamy studentów w 2023 roku. Partnerem i sponsorem wydarzenia była firma Pfizer, sponsorami Ipsen, PTCHO, Edra, Wiecej niż Lek.