17 października b.r. Ministerstwo zdrowia uruchomiło pierwszy nabór wniosków na dofinansowania inwestycji w onkologii z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) pt. "Rozwój i modernizację infrastruktury centrów opieki wysokospecjalistycznej i innych podmiotów leczniczych". Środki (5 192 273 861zł) zostaną przeznaczona na inwestycje w poprawę dostępu oraz jakości opieki onkologicznej poprzez rozwój i modernizację infrastruktury szpitali (należących do Krajowej Sieci Onkologicznej) i działających w ich strukturze ośrodków kooperacyjnych[1].

Ośrodki mogą ubiegać się w szczególności o sfinansowanie:

1. zakupu lub modernizacji urządzeń i wyrobów medycznych niezbędnych do realizacji świadczeń w zakresie diagnostyki i leczenia onkologicznego lub
2. inwestycji w infrastrukturę budowlaną szpitali, obejmujące:

1. modernizację, polegającą na wykonywaniu następujących robót budowlanych takich jak: przebudowa, rozbudowa, nadbudowa, remont oraz innych prac, które nie stanowią robót budowlanych w rozumieniu ustawy Prawo budowlane prowadzących do modernizacji obiektów budowlanych niezbędnych do realizacji świadczeń w zakresie diagnostyki i leczenia onkologicznego lub w uzasadnionych przypadkach budowę nowej infrastruktury podmiotów leczniczych niezbędnej do realizacji świadczeń w zakresie diagnostyki i leczenia onkologicznego.

Maksymalna wartość dofinansowania wynosi odpowiednio: 125 mln zł netto – dla SOLO III, 80 mln zł netto – dla SOLO II i 60 mln zł netto – dla SOLO I.

Redakcja Medicalpress poprosiła o komentarz dyrekcje szpitali oraz ekspertów klinicznych o ich opinie na temat wsparcia rozwoju infrastruktury z KPO.

Eksperci podkreślali, że inwestycje w onkologii (i szerzej ochronie zdrowia) są nie tylko potrzebne, ale wręcz konieczne, i powinny służyć poprawie sprawności i jakości udzielanych świadczeń. Dofinansowanie z KPO to duży zastrzyk dla modernizacji infrastruktury szpitali onkologicznych. Jednak jak zwraca uwagę część środowiska, "Wykaz rekomendowanych wyrobów medycznych i wyposażenia - Załącznik nr 2.2.a", stanowiący załącznik do naboru, pomija niektóre ważne technologie medyczne, z udokumentowaną skutecznością np. w obszarze radioterapii.

Warto podkreślić, że radioterapia onkologiczna to jeden z najnowocześniejszych obszarów w onkologii, a postęp jaki obserwujemy na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat jest olbrzymi. Polska pod względem wyposażenia aparaturowego znajduje się w średniej europejskiej, jednak nadal odbiega od krajów Europy Zachodniej, zwłaszcza pod kątem dostępu do innowacyjnych technologii medycznych łączących zaawansowane techniki diagnostyczne z precyzyjnym promieniowaniem z kontrolą w czasie rzeczywistym. Widoczne też są znaczne dysproporcje w pełnoprofilowym wyposażeniu zakładów radioterapii w Polsce, a innowacje pozostają skupione w kilku ośrodkach m.in. Gliwice, Poznań, Warszawa, Kraków. Środki z KPO mógłby zatem służyć rozwojowi polskiej radioterapii i nadgonieniu standardów europejskich z korzyścią dla polskich pacjentów.

Najczęściej środki z KPO placówki onkologiczne chcą przeznaczać na rozbudowę infrastruktury oraz specjalistyczną aparaturę medyczną. - Jako największa jednostka w regionie o najwyższym stopniu referencyjności potrzeby inwestycyjne mamy ogromne. – podkreśla Katarzyna Malinowska-Olczyk, rzecznik prasowy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, SOLO II. - Jako szpital wysokospecjalistyczny staramy się podążać za nowoczesnymi technologiami w medycynie, musimy ponadto systematycznie dokonywać wymiany wyeksploatowanej aparatury i sprzętu. Biorąc pod uwagę wielkość naszej placówki – która się przekłada na ogromne potrzeby inwestycyjne – możliwość finansowania rozwoju infrastruktury ze środków publicznych jest dla nas bardzo ważna i niejednokrotnie stanowi jedyną opcję.  – dodaje.

Jak wskazywała mgr Wioletta Śląska-Zyśk, Dyrektor, Warmińsko-Mazurskiego Centrum Chorób Płuc, SOLO II, w szczególności placówka będzie wnioskować o doposażenie w specjalistyczny sprzęt medyczny, ale również sprzęt, IT, oprogramowanie i robotyzację procesów.

Ze względu na ogromne koszty zakupu nowoczesnych sprzętów medycznych np. nowoczesnych tomografów, PET, aparatów do radioterapii, placówki nie są w stanie sfinansować samodzielnie takich zakupów. - Lista potrzeb jest bardzo długa. Zazwyczaj, finansujemy tylko te inwestycje, na które uda nam się pozyskać środki zewnętrzne. – dodaje Katarzyna Malinowska-Olczyk, z USK w Białymstoku.

Podobne potrzeby mają zakłady radioterapii onkologicznej w całej Polsce, które z jednej strony muszą wymieniać przestarzały sprzęt, a z drugiej strony inwestować w innowacje i technologie medyczne, które umożliwiają spersonalizowane, coraz bardziej skuteczne i mniej inwazyjne leczenie.

- Liczba pacjentów, która jest leczona w zakładach radioterapii w całej Polsce z roku na rok się zwiększa, a liczba ośrodków pozostaje mniej więcej taka sama, podobnie jak liczba specjalistów.(…). Dlatego dofinansowanie ośrodków jest jak najbardziej istotne i konieczne m.in. na odpowiedni sprzęt, później szkolenia, utrzymanie, ale też potrzebujemy wykwalifikowanej kadry. A muszę powiedzieć, że jeśli chodzi o radioterapię onkologiczną, to nie jest ona tak często wybierana przez młodych lekarzy, bo z reguły każdy woli wybrać specjalizację, gdzie będzie mógł pracować w poradni, niekoniecznie będzie związany ze szpitalem. – zaznacza Prof. Dorota Gabryś z Zakładu Radioterapii, Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowego Instytutu Badawczego w Gliwicach.

Podobnie na braki kadrowe, ale też na konieczność aktualizacji wycen świadczeń zwracał uwagę prof. Dawid Murawa, konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej w województwie lubuskim, past prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. - Braki kadrowe są olbrzymie zarówno wśród lekarzy, jak i pielęgniarek. Ponadto, powinno się w onkologii w grupie ekspertów, a nie urzędników, określić, co ile kosztuje, ile wymaga wysiłku i co powinno być jak refundowane. Nie może być sytuacji takiej, że proste zabiegi niejednokrotnie są lepiej wycenione aniżeli zabiegi ekstremalnie trudne, wymagające bardzo dużego nakładu sił, środków i wiedzy medycznej. Niektóre placówki wykonują tylko wybrane, opłacalne procedury. Brakuje całościowego spojrzenia. Powinniśmy zachęcać do realizacji trudnych zabiegów i odpowiednio wyceniać taką pracę. Niestety, w polskim systemie ochrony zdrowia brakuje logiki i merytorycznego podejścia do wyceny procedur (w chirurgii, radioterapii i innych obszarach).

***

Krajowy Plan Odbudowy ma istotne znaczenie dla wzmocnienia sektora zdrowia w Polsce, poprzez adresowanie zarówno bieżących, jak i długoterminowych wyzwań, z którymi zmaga się system opieki zdrowotnej. Implementacja projektów z KPO może znacząco przyczynić się do podniesienia standardów leczenia, zwiększenia dostępności usług medycznych oraz ogólnej poprawy zdrowia publicznego. Ważne, aby kolejne nabory uwzględniały potrzeby regionalne ośrodków onkologicznych oraz ich doświadczenia i już istniejącą infrastrukturę.

Krajowy Plan Odbudowy w obszarze zdrowia to:

1. Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną: KPO przewiduje znaczące środki na modernizację i rozbudowę infrastruktury medycznej, w tym szpitali, ośrodków zdrowia oraz laboratoriów. Ma to na celu nie tylko poprawę jakości świadczonych usług zdrowotnych, ale także zwiększenie ich dostępności.
2. Wsparcie dla cyfryzacji w sektorze zdrowia: Finansowanie z KPO ma również na celu rozwój e-zdrowia, w tym wdrożenie elektronicznej dokumentacji medycznej, telemedycyny i innych technologii cyfrowych, które mogą zwiększyć efektywność opieki zdrowotnej i ułatwić dostęp pacjentów do usług medycznych.
3. Odpowiedź na COVID-19 i inne wyzwania zdrowotne: Plan uwzględnia również środki na wsparcie systemów zdrowotnych w walce z pandemią COVID-19 oraz w przygotowaniu na przyszłe kryzysy zdrowotne, poprzez inwestycje w sprzęt ochrony osobistej, szczepionki i leczenie.
4. Poprawa jakości opieki zdrowotnej: KPO zakłada również inwestycje w szkolenia dla personelu medycznego oraz wprowadzenie nowych standardów i protokołów medycznych mających na celu poprawę jakości opieki zdrowotnej.
5. Wsparcie dla badań i rozwoju w dziedzinie zdrowia: Fundusze są także przeznaczone na badania naukowe i rozwój innowacyjnych technologii medycznych, co może przyczynić się do lepszego zrozumienia chorób i rozwoju nowych metod ich leczenia.