Czy warto korzystać z sauny? – plusy i minusy okiem kardiologa

Opublikowane 23 lutego 2023
Czy warto korzystać z sauny? – plusy i minusy okiem kardiologa
Upalne letnie dni, kiedy termometr wskazywał ponad 30℃, dla niektórych są miłym wspomnieniem, podczas gdy innym kojarzą się z największym koszmarem. Tych drugich jeszcze bardziej zaskoczy fakt, że ludzie korzystający z sauny znoszą temperatury wynoszące nawet do 110℃! Jakie są korzyści saunowania, a jakie zagrożenia czyhają za tą popularną w ostatnim czasie formą spędzania czasu?
Jak reaguje nasze ciało?
 
Temperatura ciała 38-39℃ podczas choroby to jawny sygnał, że najwyższy czas sięgnąć po leki zbijające gorączkę. Jednak to właśnie takie temperatury może osiągnąć organizm człowieka podczas pobytu w saunie. Stan ten wywołuje szereg reakcji, z których niektóre zaobserwujemy również podczas gorączki. Przede wszystkim połączenie ciepła i dużej wilgotności powietrza skutkuje wzmożonym wydzielaniem potu, wraz z którym tracimy wodę. Pojawia się również szybszy i pogłębiony oddech – płuca próbują w ten sposób pozbyć się nadmiaru ciepła z organizmu, a wzrost temperatury ciała o 1℃ powoduje przyspieszenie akcji serca nawet o 20 uderzeń na minutę. Ponadto naczynia krwionośne skóry ulegają rozszerzeniu – to kolejny sposób naszego ciała na walkę z przegrzaniem. Nasuwa się pytanie, kto w tej walce odnosi większe zwycięstwo i czy pobyt w saunie jest warty ryzyka?
 
Plusy saunowania
 
Istnieje wiele doniesień na temat zbawiennych właściwości sauny, z których część jest potwierdzona badaniami naukowymi, a część nie jest jeszcze do końca wyjaśniona. Liczne badania wykazują, że podczas pobytu w saunie organizm traci spore ilości sodu. Biorąc pod uwagę jego rolę w rozwoju nadciśnienia tętniczego, ta zależność z pewnością potwierdza pozytywny wpływ sauny na układ krążenia. Ponadto, przyspieszenie akcji serca powoduje lepsze dokrwienie innych narządów organizmu. Działanie relaksujące sauny również nie podlega wszelkim wątpliwościom – dla wielu osób jest to sposób poradzenia sobie ze szkodliwym dla zdrowia stresem i przemęczeniem. Pojawiają się też doniesienia o wpływie na zmniejszenie napięcia mięśni, poprawie ruchomości i zmniejszeniu bóli stawów, za co saunę uwielbiają osoby z chorobami reumatycznymi. Kilka innych badań wskazuje na mniejszą zapadalność na przeziębienia i zapalenie płuc u osób regularnie korzystających z sauny, a bardziej specjalistyczne testy ujawniły poprawę funkcjonowania śródbłonka, wyściełającego naczynia krwionośne.
 
Ukryte zagrożenia
 
Tak jak wszystko, również saunowanie ma drugą stronę medalu. Nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększona akcja serca mogą stać się zbyt dużym obciążeniem dla osób, które zmagają się z chorobami krążenia. Dlatego pacjenci z niestabilną dławicą piersiową, przebytym niedawno zawałem serca lub niekontrolowanym ciśnieniem tętniczym, powinni zachować szczególną ostrożność przy podejmowaniu decyzji o skorzystaniu z sauny. W takim wyborze pomocne jest zasięgnięcie rady lekarza. Utrata dużej ilości wody, jaka wiąże się z dłuższym pobytem w saunie i brak jej właściwego uzupełnienia, jest szczególnie niebezpieczna u dzieci i osób w podeszłym wieku. Wiąże się to również ze wzrostem gęstości krwi, co zwiększa ryzyko zakrzepów. Ostrożność powinny zachować osoby z niedociśnieniem ortostatycznym – nagłe spadki ciśnienia tętniczego po wyjściu z sauny mogą być dla nich szczególnie niebezpieczne.


Autor: Aleksandra Bożym, redakcja Medicalpress, SKN Kardiologii przy 
I Katedrze i Klinice WUM

Źródła:

https://europepmc.org/article/med/3265298

https://www.nature.com/articles/s41371-017-0008-z

https://www.mayoclinicproceedings.org/article/S0025-6196(18)30275-1/fulltext