Raport przedstawia legislację podejmowaną w czasie pandemii oraz rozwiązania ustaw uchwalanych z myślą o pomocy pracodawcom, świadczeniodawcom, pracownikom i obywatelom, czyli tarcze antykryzysowe 1.0,2.0,3.0,4.0 (czerwiec 2020-czerwiec 2021). Zawiera analizy prac nad przepisami oraz pozostałymi projektowanymi rozwiązaniami systemowymi.

 

Od czerwca 2020 r. do czerwca 2021 r. rząd zainicjował w systemie opieki zdrowotnej 14 projektów ustaw i tylko dwa z nich były poddane konsultacjom społecznym. Według twórców raportu brak zaangażowania strony społecznej to najpoważniejszy problem tworzenia przepisów prawa w Polsce. Jak wynika z raportu, regulacje tarcz antykryzysowych były wprowadzane szybko oraz bez dyskusji środowiskowych i konsultacji społecznych. Liczba nowelizacji, szybkość wprowadzania przepisów, wielość regulacji odnoszących się do podobnych zakresów i częstotliwość zmian tychże przepisów niewątpliwie nie budowały po stronie przedsiębiorców poczucia stabilności i przejrzystości prawa.

- To już trzecia edycja cyklicznego raportu „Zdrowa Legislacja”. Jest ona na tyle szczególna, że dokładnie omawia proces legislacji prowadzonej w czasie pandemii oraz rozwiązania jakie zostały przyjęte w tzw. tarczach antykryzysowych. To kolejny raz, kiedy zwracamy uwagę Ministerstwa Zdrowia i Parlamentarzystów na potrzebę zapewnienia transparentnego i przewidywalnego procesu legislacyjnego, który jest kluczem do zwiększenia inwestycji w Polsce – podkreśla Jacek Graliński, przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham.

Pojawiły się także rozwiązania prawne zaostrzające odpowiedzialność karną personelu medycznego. Z kolei z perspektywy pacjentów proces tworzenia prawa był odbierany jako niespójny, chaotyczny i potęgujący poczucie zagubienia. Zdaniem pacjentów system ochrony zdrowia w Polsce od lat znajduje się w fazie ciągłych zmian legislacyjnych, których oni nie rozumieją.

 

- Proces legislacyjny prowadzony w taki sposób wprost przekłada się na pogarszającą się jakość przepisów. Nierzetelne konsultacje, pośpiech, tajność projektów, brak koncepcji oraz nadregulacja to najpoważniejsze problemy stanowienia prawa w Polsce. Polskie prawo coraz częściej nie spełnia oczekiwanych standardów. Brak konsultacji to brak dogłębnego zrozumienia potrzeb pracodawców, świadczeniodawców, personelu medycznego, pacjentów i obywateli. Wielu z powyższych błędów można było uniknąć, gdyby poważnie potraktowano dialog społeczny oraz przeprowadzono rzetelne i konstruktywne konsultacje – mówi Beata Rorant, ekspert ds. ochrony zdrowia Pracodawcy RP, jeden z autorów raportu.

Raport uwzględnia także stanowiska organizacji i stowarzyszeń pacjenckich. Zdaniem Fundacji MY PACJENCI udział strony społecznej w procesie podejmowania decyzji o kształcie i finansowaniu ochrony zdrowia w Polsce miał bardzo ograniczony zasięg i miał charakter pro forma a uwagi środowisk pacjentów  były ignorowane przez decydentów.

 

- Brak udziału obywateli w konsultacjach społecznych jest niesprawiedliwością społeczną. Fundacja stoi na stanowisku, że zdrowa legislacja powinna być pacjocentryczna: czyli nadrzędnym celem zmian prawnych powinno być wzmacnianie pozycji pacjenta w systemie, traktowanie go jako podmiotu wszelkich zmian – mówi Magdalena Kołodziej, Prezes Zarządu Fundacji MyPacjenci.

 

Z kolei przedstawiciele Federacji Pacjentów Polskich zwrócili uwagę na brak publikacji szczegółowej listy projektów planowanych w danym roku kalendarzowym, nadmierną liczbę tworzonych aktów normatywnych, zbyt krótkie terminy konsultacji i zbyt rzadkie konsultowanie z pacjentami projektów ustaw i rozporządzeń w procedurze prekonsultacji.

 

• system tworzenia prawa w Polsce wymaga wiele poprawek,
• potrzebna jest stabilność i przewidywalność prawa,
• brak tworzenia konsultacji to najpoważniejszy problem tworzenia przepisów prawa w Polsce
• projektodawcy ignorują głosy, opinie i postulaty strony społecznej,
• tworzone prawo nie odpowiada potrzebom pacjentów, podmiotów leczniczych czy firm farmaceutycznych,
• brak konsultacji uniemożliwia wyeliminowanie poważnych błędów przygotowanych regulacji prawnych,
• dbanie o jakość przepisów prawa powinno być zasadą a nie wyjątkiem,
• proces powinien być przejrzysty i umożliwiać obywatelom uczestniczenie w nim,
• faza przygotowywania rządowych projektów aktów prawnych i ich procedowanie wymaga istotnych zmian,
• proces konsultacji powinien być prowadzony w ramach dialogu obywatelskiego,
• akty prawne z zakresu ochrony zdrowia wymagają poprawy (należy uwzględnić stronę społeczną przy tworzeniu prawa),
• zmiany powinny być dokonywane w sposób przewidywalny z poszanowaniem wszystkich stron,
• powinno być odpowiednio długie vacatio legis.

 

Raport „Zdrowa legislacja 3” nawiązuje do dwóch poprzednich edycji. Pierwsza z nich została wydana w 2020 roku i zawiera analizę projektów aktów prawnych z obszaru ochrony zdrowia procedowanych w okresie od 1 maja 2018 r. do 31 maja 2019 r. Z kolei, druga edycja raportu dotyczyła analizy sposobu prowadzania procesów legislacyjnych w systemie ochrony zdrowia w Polsce oraz rekomendacji mających na celu stworzenie stabilnego prawa. Raport prezentował między innymi perspektywę Izb Lekarskich i Pielęgniarskich. Najnowsza trzecia edycja raportu dostępna pod linkiem:
https://amcham.pl/sites/default/files/2022-05/Healthy%20Legislation%203.pdf

źródło: Amerucan Chamber of Commerce