7 Elementów Niewydolności Serca – ich znajomość może uratować życie!

Opublikowane 24 czerwca 2020
7 Elementów Niewydolności Serca – ich znajomość może uratować życie!
24 czerwca na konferencji prasowej eksperci Sekcji Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego wraz z przedstawicielami pacjentów rozmawiali o niewydolności serca (NS) – realnej narastającej epidemii XXI wieku. Na przestrzeni ostatnich 10 lat zaobserwowano wzrost liczby chorych o prawie 15%. 
Duży wzrost zachorowań jest wynikiem wielu innych chorób kardiologicznych tj. choroba niedokrwienna serca, migotanie przedsionków, nadciśnienie tętnicze oraz kardiomiopatie i zapalenie mięśnia sercowego. Co roku z powodu niewydolności serca umiera w Polsce około 140 tysięcy pacjentów. Kolejnych 220 tysięcy pacjentów zapada na tę chorobę. Obecnie w naszym kraju choruje aż 1,2 mln osób.

Konferencja prasowa online z PAP (24.06.20)

Wielu potencjalnych pacjentów nie jest świadomych rozwoju choroby. Jest to spowodowane specyfiką choroby, która postępuje stopniowo i często chorzy przyzwyczajają się do pogarszającego się stanu zdrowia i objawów niewydolności serca, takich jak na przykład męczliwość czy obrzęki. Społeczeństwo tak naprawdę nie do końca zdaje sobie sprawę na czym polega choroba, jakie są jej objawy oraz konsekwencje nieleczenia. Coraz częściej problem dotyka też osoby młode – „Mamy coraz więcej pacjentów w młodym wieku, aktywnych zawodowo, często uprawiających sporty” – powiedział na konferencji dr hab. n. med. Paweł Rubiś z Oddziału Klinicznego Chorób Serca i Naczyń CMUJ, Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II. Tacy niezdiagnozowani wcześniej pacjenci najczęściej trafiają niestety do gabinetu kardiologa w zaawansowanym stadium NS.

W dn. 1-7 czerwca miał miejsce Tydzień Świadomości Niewydolności Serca - w tym roku był on wyjątkowy z dwóch powodów – kontakt i edukacja społeczeństwa była możliwa, ze względów bezpieczeństwa, tylko on-line, ale przede wszystkim podczas wydarzenia zostały przedstawione i szeroko omówione kluczowe elementy niewydolności serca, a dokładnie jej 7 Elementów:
  1. Geneza NS – czynniki ryzyka
  2. Incydent – początek NS
  3. Zabiegi interwencyjne – sposób na powstrzymanie NS
  4. Leczenie
  5. Hospitalizacja jako nawracający problem pacjenta
  6. Kontrola terapii i rehabilitacja jako opieka kompleksowa
  7. Profilaktyka
Każdy z tych elementów stanowi ważny etap skutecznego leczenia niewydolności serca, a co najważniejsze nie ma mowy o efektywnym zwalczaniu epidemii NS bez synergii tych 7 elementów. Na konferencji eksperci podkreślili, że im większa świadomość społeczeństwa na temat prewencji, objawów i postępowania w leczeniu, monitorowaniu i kontroli niewydolności serca, tym większa szansa na zmniejszenie skali zjawiska i jego negatywnych skutków, w tym przedwczesnych zgonów, częstych hospitalizacji i niskiej jakości życia, która wyklucza z życia zawodowego, rodzinnego i społecznego.

Każdy element wymaga dużego zaangażowania zarówno lekarzy, pielęgniarek jak i pacjentów. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na unikanie czynników ryzyka NS (1 element), a następnie  na niepokojące objawy, które mogą prowadzić do 2 elementu NS – incydentu sercowo-naczyniowego. „Do szczególnie alarmujących objawów należą przede wszystkim ograniczona tolerancja wysiłku. To kardynalny objaw niewydolności serca. Powiększenie masy ciała, zwiększenie obwodu brzucha, czy obrzęki to objawy późne choroby” – dodał dr hab. n. med. Paweł Rubiś.

Do podstawowych badań przesiewowych należą echo serca oraz oznaczenie z krwi peptydów BNP lub NT-proBNP Na podstawie wyników ustala się rozpoznanie niewydolności serca oraz poziom uszkodzenia serca.

Niewydolność serca to choroba przewlekła, a leczenie farmakologiczne należy przyjmować regularnie. Klinicyści zaapelowali do pacjentów aby przestrzegali zaleceń lekarza oraz kontynuowali terapię. „Niewydolność serca trwa zwykle do końca naszych dni. Powinniśmy leczenie przyjmować stale. Niestety dane wskazują, że po 3 miesiącach od wypisu ze szpitala tylko 70% pacjentów kontynuuje terapię, a po 6 miesiącach jedynie połowa pacjentów” – wskazała prof. dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak, Kierownik Pododdziału Niewydolności Serca Kliniki Kardiologii Inwazyjnej CSK MSWiA – „Co 4 pacjent trafia ponownie do szpitala w ciągu miesiąca od wypisu” – kontynuowała profesor.

Wskaźniki hospitalizacji z powodu niewydolności serca w Polsce należą do najwyższych na świecie – jest to jeden z największych problemów polskich pacjentów! „W hospitalizacji rozróżniamy fazę wrażliwą - obejmuje cały okres od przyjęcia do szpitala do 6 miesięcy od wypisu. Jest to okres wysokiego ryzyka ponownego zaostrzenia choroby” – podkreśliła prof. dr hab. n. med. Małgorzata Lelonek, Kierownik Zakładu Kardiologii Nieinwazyjnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Warto zaznaczyć, że klinicyści wskazali, że oprócz niezbędnej i kluczowej edukacji pacjenta, konieczny jest dostęp do nowoczesnych terapii. Niestety nie mamy refundowanych wszystkich zaleconych leków zgodnie ze standardami europejskimi. „Wiemy, że mamy dostępne na rynku leki, które stosowane są u pacjentów z cukrzycą . Mamy nadzieję, że te trafią one do refundacji  już niedługo również dla pacjentów z niewydolnością serca”  - skomentowała prof. dr. hab. n. med. Agnieszka Pawlak.

Na konferencji eksperci wskazali, że ostatecznością w przypadku niewydolności serca jest wykonanie przeszczepu serca,  „Po wyczerpaniu wszystkich innych metod i terapii, stosujemy jako ostateczność przeszczep serca. Niestety często pacjent, który kwalifikuje się do przeszczepu serca pod względem zaawansowania choroby, ma wielu przeciwskazań. Przeszczepy są dla pacjentów, którzy dobrze rokują. Dobór pacjenta jest kwestią kluczową. Alternatywą do transplantacji serca jest wspomaganie lewokomorowe.” – zaznaczył prof. dr. hab. n. med. Przemysław Leszek, Przewodniczący Sekcji Niewydolności Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, z Kliniki Niewydolności Serca i Transplantologii Narodowego Instytutu Kardiologii.

Podczas konferencji eksperci zgodnie stwierdzili, że absolutnie konieczna jest współpraca zespołów terapeutycznych lekarz-pielęgniarka-pacjent, dzięki, czemu każdy z 7 elementów będzie lepiej kontrolowany, a co za tym idzie poprawi się jakość życia pacjentów oraz rokowanie. Pielęgniarka Maria Łyżwa-Pączek z Pododdziału Niewydolności Serca Kliniki Kardiologii Inwazyjnej CSK MSWiA podkreśliła, że „pacjent wyedukowany, to pacjent świadomy, czuje sprawczość, wie że w dużej mierze jego stan zdrowia zależy od niego samego.” Rok temu przeprowadzono badanie na pacjentach z niewydolnością serca, sprawdzające stan ich wiedzy. Z badania jasno wynika, że aż 90% pacjentów, którzy zostali wyedukowani przez pielęgniarkę kardiologiczną odbyło wizytę ambulatoryjną w wyznaczonym przez lekarza terminie.

Rolą pielęgniarki jest nauczenie pacjenta samokontroli, ważenia się, mierzenia ciśnienia o stałych porach każdego dnia, a następnie notowanie pomiarów w dzienniczku pacjenta. Taki pacjent ma kontrolę nad chorobą, jest w stanie zauważyć niepokojące objawy, a nawet po konsultacji z lekarzem zmodyfikować dawkę przyjmowanych leków.

Eksperci podkreślili, aby nie ignorować niepokojących objawów z powodu epidemii koronawirusa, ponieważ sytuacja w placówkach medycznych się ustabilizowała – „Na przestrzeni ostatnich 3 miesięcy zaostrzono środki zaradcze w szpitalach. Obecnie bezpieczniejsza jest wizyta w szpitalu niż w supermarkecie” –  dodał na konferencji prof. dr hab. n. med. Przemysław Leszek. „Niepokojąca jest informacja, że spadła ilość wizyt ambulatoryjnych o 20%” – uzupełniła prof. dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak, co prawdopodobnie da skutek w postaci zwiększenia pacjentów z ciężką niewydolnością serca.

Głosem pacjentów była Agnieszka Wołczenko – Prezes Stowarzyszenia EcoSerce. Potwierdziła za klinicystami, że „Głównymi wyzwaniami z perspektywy pacjenta jest szybkie wprowadzenie i ogólna dostępność do opieki KONS -  Koordynowanej Opieki nad Pacjentem z NS oraz dostęp do nowoczesnego leczenia”. Wskazała, że pacjenci z niewydolnością serca traktowani są przez Państwo  nieco powierzchownie, dlatego zostało zawiązane Porozumienie Organizacji Kardiologicznych, w skład którego wchodzi kilkanaście organizacji z całego kraju. Jednym z pierwszych działań było wystosowanie otwartego listu do Ministerstwa Zdrowia w sprawie pacjentów z NS.

Do najważniejszych postulatów, które padły podczas konferencji należą: edukacja pacjenta oraz  pielęgniarek kardiologicznych, przestrzeganie zaleceń lekarza, pilnowanie terminów wizyt laboratoryjnych, profilaktyka i samokontrola oraz unikanie czynników ryzyka.

Pełna relacja wideo z konferencji - 7 Elementów Niewydolności Serca



W dyskusji podczas spotkania prasowego ”7 Elementów Niewydolności Serca” wzięli udział: przedstawiciele środowiska pacjentów: Agnieszko Wołczenko – Prezes Stowarzyszenia EcoSerce; klinicyści i eksperci ochrony zdrowia: prof. dr hab. n. med. Przemysław Leszek, Klinika Niewydolności Serca i Transplantologii Instytutu Kardiologii w Warszawie, Przewodniczący Sekcji Niewydolności Serca PTK, dr hab. n. med. Agnieszka Pawlak, Prof. PAN, Kierownik Pododdziału Niewydolności Serca Kliniki Kardiologii Inwazyjnej CSK MSWiA, prof. dr hab. n. med. Małgorzata Lelonek FESC, FHFA, Kierownik Zakładu Kardiologii Nieinwazyjnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, dr hab. n. med. Paweł Rubiś, Oddział Kliniczny Chorób Serca i Naczyń, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II, Maria Łyżwa-Pączek, Pododdział Niewydolności Serca Kliniki Kardiologii Inwazyjnej CSK MSWiA.



Wszystkie artykuły opublikowane w ramach Tygodnia Świadomości Niewydolności Serca są dostępne pod linkiem:
https://medicalpress.pl/tydzien-niewydolnosci-serca/


Źródło: redakcja MedicalPress
Foto: MedicalPress
Autor: Redakcja MedicalPress
Powiązane hasła: #7elementowNS #niewydolnośćserca #heartfailure #konferencja #SekcjaNiewydolnościSerca #Ecoserce #SercedlaKardiologii #kardiologia #serce #leczenie #profilaktyka #PrzemysławLeszek #AgieszkaPawlak #MałgorzataLelonek #PawełRubiś #MariałyżwaPączek #AgnieszkaWołczenko #medicalpress