Forum jest tym miejscem, gdzie można wymienić się poglądami i podyskutować o kierunkach rozwoju jakie należy przedsięwziąć, a także wsłuchać się w głos interesariuszy systemu – to jest główny cel z jakim tu przyjeżdżamy. Z drugiej strony, to także szansa, aby powiedzieć o tym co robimy i dlaczego, a jednocześnie wsłuchać się w potrzeby, które wymagają jeszcze zaadresowania dla polskich pacjentów i przedsiębiorców, aby służyć w najlepszy możliwy sposób pacjentom w Polsce.

Inwestycje w szeroko pojęte innowacje rozumiane właściwe jako biotechnologia medyczna, to niewątpliwie przyszłość Europy i całego świata. Widzimy tutaj bardzo dużą aktywność w ostatnich latach i miesiącach, mówi się o pewnej restauracji tego przemysłu biotechnologicznego. Zarówno w sektorze gospodarczym jak i w życiu codziennym pacjentów, znaczenie biotechnologii jest olbrzymie. Ponadto sektor ten przynosi dziesiątki miliardów dochodu, jest on porównywalny w Europie pod względem wielkości dochodów do rynku reklamowego. Jest to bardzo poważna siła napędowa gospodarki, blisko milion ludzi znajduje zatrudnienie w tym sektorze i sektorach powiązanych. Każde miejsce w biotechnologii tak naprawdę tworzy 3 dodatkowe zależne od łańcucha dostaw. Z punktu widzenia ekonomicznego sektor ten w Polsce na pewno powinien być rozwijany i stanowić jeden z kluczowych obszarów gospodarki. Należy się cieszyć, że rząd dostrzega tę potrzebę a działania w kierunku rozwoju innowacji  biotechnologii są widoczne.

Natomiast z punktu widzenia samych pacjentów, to mówimy o bezpośrednim trafianiu nauki „pod strzechy”. Pamiętajmy, że wszystkie produkty biotechnologii, zarówno tej sprzętowej, jak wyroby medyczne oraz leków to szansa na skuteczne leczenie, lepsze życie, rekonwalescencję i rehabilitację. Im więcej takich wyrobów i produktów w naszym kraju będziemy rozwijać, tym lepiej polscy pacjenci będą zaopiekowani, tym lepiej będziemy w stanie służyć im pomocą.

Możemy powiedzieć o trzech bardzo istotnych aktywnościach, które realizujemy w ABM. Mówimy tu przede wszystkim o powołaniu Warsaw Health Innovation Hub czyli takiej platformy partnerstwa publiczno-prywatnego, gdzie duże firmy farmaceutyczne wspólnie ze stroną publiczną będą inwestować w start-upy, dobre projekty, nowe technologie, które mają być szybko wdrażane w systemie ochrony zdrowia. Cieszymy się, że to już działa, obecnie mamy już pięciu partnerów na pokładzie, a kolejnych pięciu w ciągu kilku tygodni dołączy. Te firmy będą alokować konkretne środki, tworzące wspólny budżet, który będzie napędzać rynek innowacji w Polsce.

W tej chwili zakończył się nabór wniosków na rozwój technologii mRNA, czyli technologii przyszłości, która ma także zastosowanie w walce z Covid-19. 350 mln. złotych trafi do polskich konsorcjów, polskich przedsiębiorców, po to aby w ciągu pięciu lat, leki onkologiczne i szczepionki bazujące właśnie na technologii mRNA, mogły znaleźć zastosowanie w Polsce. W ciągu najbliższych kilku miesięcy ten konkurs zostanie na pewno rozstrzygnięty.

I ostatnia rzecz, gdzie wspólnie z ministerstwem zdrowia przygotowujemy plan rozwoju biotechnologii na najbliższe 10 lat. Zarówno środki europejskie jak i krajowe w kwocie 2 mld. złotych trafią na szereg różnych działań dedykowanych zarówno innowacyjnym jak i generycznym firmom polskim i start-upom, które będą rozwijać innowacje medyczne w naszym kraju.

Przechodząc do innego ważnego tematu, chorób rzadkich, które doczekały się po wielu latach uchwalenia Narodowego Planu dla Chorób Rzadkich. Co już udało się w tym obszarze zrobić i jak jakie praktyczne działania będą podejmowane w tym kierunku?

Cieszę się, że ta wieloletnia dyskusja zakończyła się niedawno przyjęciem przez Radę Ministrów Narodowego Planu dla Chorób Rzadkich, to na prawdę wielki sukces zarówno środowisk pacjencich jak i resortu zdrowia, że udało się wypracować konsensus. My, jako Agencja Badań Medycznych, zajmujemy się jedną z jego części – dostarczeniem nowoczesnych terapii dla pacjentów z chorobami rzadkimi w formie badań klinicznych, często tych terapii, które nie wchodzą do refundacji, bądź nie mają szansy na sfinansowanie z budżetu państwa, ale które są bardzo obiecujące. Już teraz wydatkowaliśmy ponad 100 mln. złotych na 10 projektów z zakresu chorób rzadkich. Co bardzo istotne, kiedy przyglądamy się tym projektom, jakich grup pacjentów one dotyczą, to widzimy, że niektóre z nich dotykają 80-90 pacjentów skali kraju. Niemniej jednak, kiedy mówimy o chorobach utra-rzadkich, to jest to często cała grupa pacjentów w kraju. Możemy powiedzieć, że w pewnym zakresie, pewne terapie zostaną dostarczone 100 procentom pacjentów z daną chorobą ultra-rzadką. Będziemy kolejne punkty tego planu wypełniać, organizując kolejne konkursy, po to aby polscy badacze mogli te technologie rozwijać i poprzez badania kliniczne dostarczać polskim pacjentom.

To oczywiście wspomniany wcześniej plan rozwoju biotechnologii, ale główną misją ABM jest organizowanie badań klinicznych niekomercyjnych, akademickich. Obecnie ok. 40 tysięcy osób bierze udział w badaniach klonicznych realizowanych za pośrednictwem Agencji, więc mówimy o naprawdę dużej rzeszy pacjentów, która ma dostęp do nowoczesnych terapii. W przyszłym roku rozpoczynamy konkurs na sztuczną inteligencję w medycynie, gdzie potencjał na pewno jest duży. Kolejne konkursy będą dotyczyć badań epidemiologicznych i zdrowia publicznego, co spowoduje, że pojawią się duże, populacyjne badania, które m.in. będą badały wpływ czynników środowiskowych na rozwój chorób kardiologicznych czy onkologicznych. To także sztandarowe programy, które będą rozwijały badania kliniczne, w tym rozwój Centrów Badań Klinicznych, to duża infrastruktura, która w Polsce powstaje.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiał: Marek Kustosz, redaktor naczelny Medicalpress

Cykl relacji z Forum Ekonomicznego 2021 #ForumEkonomiczne2021