Polska nie jest przygotowana na starzejące się społeczeństwo

Opublikowane 05 kwietnia 2024
Polska nie jest przygotowana na starzejące się społeczeństwo
W 2060 roku Polska będzie jednym z najstarszych krajów w Europie – nie jest na to przygotowana. Sytuacja opieki długoterminowej jest trudna i wymaga konstruktywnego podejścia do wprowadzenia zmian – podkreśla Anna Kaptacz, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej.
W Polsce sukcesywnie rośnie liczba seniorów 80+. Według danych raportu Caritas „Seniorzy obecni?” – w 2020 roku osoby 80+ stanowiły 4,4 proc. społeczeństwa. Wedle szacunków w 2030 roku będzie to około 6 proc. a w 2040 roku już, 9,5 proc. 

Mamy problem z opieką długoterminową 

Wiele osób starszych wraz z wiekem nabywa schorzeń, ma kłopoty z poruszaniem się, samodzielnym funkcjonowaniem i wymaga opieki – niestety polski system zdrowia i pomocy społecznej ma problem z jej zapewnieniem. Brakuje specjalistycznych ośrodków opieki długoterminowej; potrzebne są nie tylko całodobowe placówki, ale także dzienne domy opieki na wzór domów seniora.

Problem leży ponadto w brakach kadrowych, nie ma dostatecznej ilości wykwalifikowanego personelu. Polski senior nie może liczyć na kompleksową opiekę, bo brakuje lekarzy geriatrów. Nie można zapominać i o kwestii finansowej i niskim finansowaniu opieki długoterminowej, która wynosi zaledwie 0,5 proc. PKB gdy europejska średnia to 1,6 proc.  

„Sytuacja opieki długoterminowej jest trudna i wymaga konstruktywnego podejścia do wprowadzenia zmian w sektorze ochrony zdrowia i pomocy społecznej oraz współpracy tych dwóch sektorów” – mówi Anna Kaptacz, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej. 

W opinii Kaptacz, należy zwiększyć finansowanie pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej oraz stworzyć sprzyjające warunki do rozwoju Zakładów Opiekuńczo – Leczniczych i Zakładów Opiekuńczo – Pielęgnacyjnych. 

Jak wynika z „Mapy potrzeb zdrowotnych na lata 2022 – 2026” resortu zdrowia, w 2019 roku liczba osób, jaka skorzystała ze świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w obszarze opieki długoterminowej finansowanej z NFZ – wyniosła 110 tys. Seniorzy do opieki długoterminowej najczęściej trafiają wskutek przebytego udaru (18 proc.) i choroby Alzheimera (15 proc.). 

„NFZ finansuje trzy formy opieki: opiekę stacjonarną całodobową, opiekę w domu pacjenta (deinstytucjonalizacja) i poradnię opieki paliatywnej, ale nie ma finansowania i takiej woli, żeby finansować istniejące oddziały dziennej opieki paliatywnej” – wskazuje prezes Kaptacz i dodaje: - „A to bardzo pożądana forma opieki, która przez długi czas utrzymuje osoby starsze i chore w dobrej formie fizycznej, psychicznej i społeczno – duchowej, pozwalającej na samodzielność osób starszych i ich dobrą kondycję zdrowotną” – podsumowuje. 

Opieka senioralna wciąż opiera się na rodzinie 

Polski system opieki senioralnej wciąż opiera się na rodzinie – niestety wraz z procesem starzenia się społeczeństwa, rola rodziny może ulec zmniejszeniu. Jak pokazują badania, liczba potencjalnych opiekunów systematycznie się zmniejsza.
 
Od listopada 2023 roku zostały wprowadzone w ramach usług opiekuńczych usługi sąsiedzkie, których zadaniem jest odciążyć rodziny. Projekt skierowany jest do osób po 60 – tym roku życia, mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem wskutek stanu zdrowia, które m.in. mieszkają z bliskimi, którzy nie są w stanie się nimi opiekować. Niestety projekt wciąż jest w fazie wdrażania.  

- „Usługi sąsiedzkie w wielu powiatach nie zostały jeszcze uruchomione, albo w bardzo ograniczony sposób” – wyjaśnia Anna Kaptacz, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej, dodając, że w związku z tym nie można go jeszcze ocenić. 

Dobra zmiana nielimitowania świadczeń 

Anna Kaptacz, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Opieki Paliatywnej podkreśla, że w opiece paliatywnej dokonano dobrej zmiany dotyczącej nielimitowania świadczeń, co może wpłynąć na zmniejszenie kolejek do tej formy opieki. Wiele jest jednak do zrobienia. 


red. Katarzyna Redmerska
redakcja Medicalpress