SARS-CoV-2 wyjątkowo silnie uderzył w Stany Zjednoczone, a największe miasto kraju, Nowy Jork, szybko stał się epicentrum zakażeń. W mieście wprowadzono obostrzenia mające na celu ograniczanie rozprzestrzeniania się wirusa. Z powodu zasad dystansu społecznego uniemożliwiono przeprowadzanie wizyt lekarskich stacjonarnie. Lekarze i instytucje, chcąc dalej zapewniać opiekę swoim pacjentom, zmuszone były w błyskawicznym tempie wprowadzić nowe, zdalne modele opieki i kontaktu z pacjentami. Zespół lekarzy z centrum medycznego Weill Cornell Medicine (WCM) prezentuje opis doświadczeń implementacji teleporad w poradni podstawowej opieki zdrowotnej w czasie pandemii.

Chociaż teleporady znane były już wcześniej, a ich skuteczność potwierdzona, jeszcze w 2019 roku zaledwie 8% Amerykanów kiedykolwiek kontaktowało się ze swoim lekarzem poprzez wideoporadę. Głównymi przeszkodami do włączenia teleporad były: brak zwrotu kosztów, brak odpowiedniego sprzętu oraz niesprzyjająca kultura pracy. Pacjenci z kolei wymieniali bariery językowe i ograniczony dostęp do internetu i technologii jako główne przyczyny niechęci do angażowania się w rozwiązania telemedyczne.

Opisane badanie jest retrospektywnym badaniem omawiającym doświadczeniem dużego, miejskiego ośrodka podstawowej opieki zdrowotnej, Weill Cornell Medicine, zmuszonego do szybkiej implementacji systemu porad na odległość po wybuchu epidemii COVID-19 w Nowym Jorku. Obserwacja obejmowała 5 tygodni od 16 marca do 17 kwietnia. WCM obsługuje zróżnicowaną społeczność i świadczy ponad 53 tysiące wizyt w ciągu roku. Pierwsze wizyty wideo w WCM wprowadzone zostały we wrześniu 2019, jednak na tę formę świadczenia opieki zdecydowało się zaledwie kilku lekarzy. Najczęściej wymieniano niezrozumienie technologii i brak szkolenia jako przyczyny niechęci do zaangażowania się w ten program. Dlatego też uruchomiono cykl szkoleń, jak planować i przeprowadzać wizyty wideo. Mimo zaadresowania tych kwestii, odpowiedź dalej była niewielka.  

Gdy liczba zakażeń SARS-CoV-2 zaczęła gwałtownie przyrastać, w celu minimalizacji ryzyka transmisji zakażenia i zużycia środków ochrony osobistej, od 16 marca większość wizyt była przeprowadzana online. Dalej mogły jednak odbywać się wizyty stacjonarne, jeśli lekarz uznał to za konieczne. Personel został przeszkolony, jak ustalać terminy wizyt oraz szkolić pacjentów w użytkowaniu oprogramowania służącego do przeprowadzenia telewizyty. Co tydzień zaplanowane wizyty były analizowane pod kątem możliwości konwersji wizyty w tryb online. Jeśli pacjent nie miał możliwości połączenia wideo, oferowano konsultację telefoniczną. Celem każdej konsultacji pacjenta podejrzanego o COVID-19 było ustalenie, jakiej pomocy on potrzebuje: czy stan pacjenta pozwala na opiekę domową, czy konieczne jest zbadanie pacjenta w czasie wizyty stacjonarnej w nowopowstałej przychodni infekcyjnej, czy na koniec pacjenta należało pilnie skierować na oddział ratunkowy. Konsultacje pacjentów bez podejrzenia COVID-19 powinny były jak najbardziej odwzorowywać tradycyjną opiekę stacjonarną.

W ciągu 4 tygodni poprzedzających okres obserwacji, w WCM przeprowadzono 12 konsultacji wideo. Podczas 5-tygodniowego okresu obserwacji wykonano natomiast 1030 telewizyt. Skonsultowanych zostało 817 pacjentów, z czego 675 odbyło jedną konsultację, a 142 dwie i więcej. Mediana wieku pacjentów wynosiła 50 lat, kobiety stanowiły 69%, 25% to byli Afroamerykanie, a 23% Latynosi oraz prawie połowa (49%) posiadała ubezpieczenie prywatne. Porównując z pacjentami, którzy odbyli wizyty stacjonarne w ciągu 8 miesięcy poprzedzających okres obserwacji, pacjenci korzystający z telewizyt byli młodsi, więcej było kobiet, częściej byli to biali oraz częściej posiadali ubezpieczenie prywatne.

W czasie obserwacji umówiono 1475 wizyt, z czego 1030 (69,8%) się odbyło. 30 wizyt (2,0%) nie doszło do skutku z powodu problemów technicznych. Wśród umówionych wizyt 19,1% nie odbyło się z powodu nieobecności pacjenta, natomiast 9,1% zostało odwołanych przez pacjenta lub lekarza. Przeprowadzono także ankietowe badanie satysfakcji, w którym udział wzięło 113 pacjentów (13,8%). Pacjenci zgłaszali wysoki poziom satysfakcji z wizyty wideo oceniając je średnio na 4,6/5 punktów. Znacząca większość pacjentów (94,5%) była usatysfakcjonowana poziomem opieki, którą zostali objęci w czasie teleporady. Połowa pacjentów deklarowała, że w przypadku kolejnych konsultacji w przyszłości preferowałaby kontakt wideo lekarzem.

Chociaż program został wprowadzony w bardzo szybkim czasie, problemy techniczne związane z łącznością okazały się mniejsze niż spodziewane. Zaledwie 2% wizyt nie odbyło się z tego powodu, a 13% pacjentów zgłaszało jakiekolwiek problemy. Wydaje się, że w czasie trwania pandemii pacjenci i lekarze są bardziej chętni do poszukiwania rozwiązań problemów technicznych, gdyż wizyta wideo jest jedyną możliwością uzyskania porady. Niestety, nie sposób jest oszacować odsetka pacjentów, którzy zrezygnowali z poszukiwania pomocy medycznej właśnie z powodu konieczności konsultacji online zamiast wizyty stacjonarnej. Niemniej jednak, odsetek pacjentów, którzy umówili się na wizytę, ale nie pojawili się, był zasadniczo taki sam jak w przypadku wizyt stacjonarnych (19% vs 20%).

Odpowiednio wdrożony system telekonsultacji wideo w poradni podstawowej opiece zdrowotnej może być satysfakcjonującą dla pacjentów alternatywą dla wizyt stacjonarnych. Mimo krótkiego czasu przejścia na model telemedyczny, poziom satysfakcji pacjentów i poczucie opieki pozostały niezmienione. Telemedycyna w poradni podstawowej opieki znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku ewaluacji pacjentów podejrzanych o zakażenie SARS-CoV-2, ale także zgłaszających się z innymi problemami zdrowotnymi. Na koniec, pacjenci, którzy poznają technologię wizyt wideo, są chętni kontynuować konsultacje ze swoim lekarzem w tym modelu.

Opracowano na podstawie:
Sinha S et al. Implementation of Video Visits During COVID-19: Lessons Learned From a Primary Care Practice in New York City. Front. Public Health 2020; 8:514. doi: 10.3389/fpubh.2020.00514

Przegląd Telelmedyczny - Telemedyczna Grupa Robocza