W Senacie o nowoczesnym leczeniu cukrzycy: apel o rozszerzenie dostępu do systemów ciągłego monitorowania glikemii

Opublikowane 30 października 2025
W Senacie o nowoczesnym leczeniu cukrzycy: apel o rozszerzenie dostępu do systemów ciągłego monitorowania glikemii
23 października 2025 r. odbyło się wspólne posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Badań Naukowych i Innowacji w Ochronie Zdrowia oraz Parlamentarnego Zespołu ds. Kardiologii w Senacie RP. Parlamentarzyści i zaproszeni eksperci rozmawiali o konieczności zapewnienia pacjentom z cukrzycą szerszego dostępu do nowoczesnych systemów ciągłego monitorowania glikemii (CGM) – m.in. dla wszystkich osób stosujących insulinoterapię. Wśród wniosków znalazła się także potrzeba wprowadzenia nowych wskaźników oceny cukrzycy – takich jak czas w normoglikemii (TIR) – zamiast wyłącznie HbA1c oraz rozszerzenia refundacji pomp insulinowych po 26. roku życia. Uczestnicy spotkania podkreślali, że technologie te poprawiają bezpieczeństwo, wydłużają życie i obniżają koszty leczenia powikłań.
Cukrzyca – globalne wyzwanie zdrowotne
W Europie na cukrzycę choruje już ok. 65 mln osób, a w Polsce dotyczy ona blisko 10 proc. populacji. – Cukrzyca jest chorobą złożoną i wymaga wczesnej diagnozy oraz właściwego leczenia. Każdy przypadek jest inny, dlatego dostęp do systemów ciągłego monitorowania glikemii (CGM), nowoczesnych technologii i terapii powinien być dopasowany do potrzeb konkretnej osoby. Dysponujemy dziś technologiami i lekami, które mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Stosowanie systemów CGM przynosi liczne korzyści, a dostępne dowody naukowe potwierdzają skuteczność tej metody, pomagają pacjentom redukować masę ciała, zwiększać aktywność fizyczną oraz lepiej kontrolować poziom glukozy – podkreśliła Sabine Dupont, dyrektorka ds. strategii i współpracy z organizacjami pacjentów z Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej (IDF).
 
Skuteczna kontrola cukrzycy
Systemy ciągłego monitorowania glikemii (CGM) to niewielkie urządzenia, które przez całą dobę mierzą poziom cukru w organizmie. Czujnik umieszczony pod skórą automatycznie przesyła dane do aplikacji w telefonie lub pompy insulinowej. Dzięki temu pacjent i lekarz mogą w każdej chwili sprawdzić, czy poziom cukru jest prawidłowy, a w razie potrzeby natychmiast zareagować – np. chory może przyjąć insulinę lub zjeść coś słodkiego.

W przeciwieństwie do tradycyjnego glukometru, który wymaga nakłuwania palca kilka razy dziennie, system CGM pokazuje wyniki w sposób ciągły, także w nocy. Ułatwia to utrzymanie stabilnego poziomu cukru, zmniejsza ryzyko groźnych spadków lub wzrostów glikemii i pozwala lepiej planować leczenie, dietę oraz aktywność fizyczną. W ocenie ekspertów te urządzenia stanowią przełom w diabetologii.

Nowoczesne systemy ciągłego monitorowania glikemii chronią pacjentów przed niebezpiecznymi spadkami i wzrostami poziomu cukru. Mają też wymiar edukacyjny – pacjent widzi, jak jego zachowania wpływają na wyniki. Każda niekontrolowana hiperglikemia zwiększa ryzyko zawału i udaru, skracając życie pacjenta – podkreślił prof. Tomasz Klupa, kierownik Katedry Chorób Metabolicznych UJ CM.
 
Nowe technologie i zasady refundacji
Dziś z refundowanych systemów monitorowania glikemii mogą korzystać głównie dzieci, młodzież i młodzi dorośli z cukrzycą typu 1 lub 3. Od niedawna wsparcie obejmuje także osoby po 26. roku życia, które są leczone intensywnie insuliną i nie odczuwają spadków poziomu cukru (tzw. nieświadomość hipoglikemii). W 2024 r. refundację rozszerzono o kobiety w ciąży z cukrzycą. Podczas posiedzenia poinformowano, że w 2024 r. z nowoczesnych sensorów i nadajników skorzystało już ok 120 tys. pacjentów.

- Refundacja (…) jest archaiczna. (…) Wszyscy pacjenci na insulinie powinni móc korzystać z tego systemu za nieduże pieniądze, bo to redukuje hipoglikemię i wydłuża życie – podkreślił prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych UCK WUM. Dodał, że system ochrony zdrowia powinien nadążać za rozwojem technologii medycznych i lepiej wykorzystywać ich potencjał. Zaproponował utworzenie przy Ministerstwie Zdrowia stałych zespołów tematycznych – m.in. ds. diabetologii, kardiologii i pulmonologii – które regularnie analizowałyby postępy i przedstawiały ministrowi rekomendacje działań.

Senator Agnieszka Gorgoń-Komor, przewodnicząca obu zespołów, podkreśliła, że nie można przerywać terapii u dorosłych, którzy wcześniej mieli dostęp do nowoczesnych technologii.

- Nie wyobrażam sobie, że państwo inwestuje w człowieka w młodym wieku z cukrzycą typu 1 i on ma pompę zintegrowaną i ma system monitorowania, a w wieku 26 lat mówimy: nie, przechodzimy na intensywną terapię (…). Musimy przenieść wagę na dobre prowadzenie cukrzycy, żeby potem nie wydawać pieniędzy na leczenie powikłań – mówiła.
 
CGM ratuje życie i obniża koszty leczenia
Eksperci zwracali uwagę, że inwestowanie w technologie diabetologiczne to nie koszt, lecz inwestycja w zdrowie i samodzielność pacjentów. Badania naukowe pokazują, że stosowanie CGM znacząco zmniejsza ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych i hospitalizacji. U pacjentów korzystających z tych systemów odnotowano nawet 40 proc. mniej zawałów i udarów, a w grupie osób z cukrzycą typu 2 śmiertelność spadła o ok. 20 proc.

Pacjenci wracają do życia społecznego, rodzinnego, zawodowego. Mniej jest rent, mniej zwolnień. Wystarczy po prostu prowadzić nowoczesne leczenie – podkreśliła prof. Małgorzata Myśliwiec. Ekspertka przypomniała, że europejskie i amerykańskie towarzystwa diabetologiczne rekomendują dostęp do systemów CGM dla wszystkich pacjentów stosujących insulinoterapię. Dodała, że Polska jest jednym z czterech krajów w Europie, które uzależniają refundację pomp insulinowych od wieku i podkreśliła, że to kryterium powinno zostać zniesione.
 
Równość w dostępie
Kwestia równości w dostępie do technologii była jednym z ważniejszych tematów debaty. Prof. Ewa Wender-Orzegowska, konsultant krajowa w dziedzinie ginekologii i położnictwa, zwróciła uwagę, że refundacja systemów monitorowania glikemii dla kobiet w ciąży obejmuje obecnie tylko jedno rozwiązanie.

Refundacja tylko jednego systemu nie jest przejrzysta – powinniśmy dążyć do tego, żeby obejmowała wszystkie dostępne systemy ciągłego monitorowania glikemii w Polsce – apelowała.
 
Kierunek działań
Podsumowując posiedzenie, senator Agnieszka Gorgoń-Komor wskazała trzy priorytety w obszarze leczenia cukrzycy – rozszerzenie refundacji pomp insulinowych po 26. roku życia, zapewnienie dostępu do systemów monitorowania glikemii dla wszystkich osób stosujących insulinoterapię oraz wprowadzenie nowych wskaźników oceny cukrzycy – takich jak czas w normoglikemii (TIR) – zamiast wyłącznie HbA1c.

Kończąc spotkanie, przewodnicząca zapowiedziała, że wnioski z posiedzenia zostaną przekazane do Ministerstwa Zdrowia. – Medycyna nie może uciekać od standardów opartych na dowodach naukowych. Wymagają tego zarówno nowe pokolenia lekarzy, jak i pacjenci – podsumowała.
 
 
źrodło: PublicPolicy