„Polscy okuliści kontra jaskra” to projekt zainicjowany i realizowany od 2017 roku przez Polskie Towarzystwo Okulistyczne (PTO) oraz Sekcję Jaskry PTO, przy współudziale Polskiego Związku Niewidomych. – W Polsce na jaskrę choruje ok. 800 000 osób – to więcej niż liczba mieszkańców Krakowa, Łodzi czy Wrocławia. Jedynie połowa z nich ma świadomość swojej choroby, pozostała część nie zdaje sobie z tego sprawy, a w konsekwencji powoli traci wzrok. Tej sytuacji można zapobiec tylko dzięki wczesnej diagnostyce i profilaktycznym badaniom wzroku. Z tego właśnie powodu, już po raz piąty wychodzimy naprzeciw ogromnej potrzebie społecznej umożliwiając Polakom wykonanie bezpłatnego badania okulistycznego w kierunku jaskry. - mówi Prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik, Prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

- Ubiegłoroczne akcje cieszyły się ogromnym zainteresowaniem zarówno ze strony pacjentów jak i lekarzy, do tej pory przebadaliśmy ok. 10 500 osób, ze wszystkich 16 województw. W tym roku do projektu przystąpiły aż 74 placówki z 40 miast - dodaje Prof. Szaflik.

W ramach akcji wszyscy chętni, którzy zgłoszą się do wyznaczonych placówek okulistycznych będą mieli wykonany pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego, badanie dna oka oraz badanie grubości rogówki. W przypadku wyniku pozytywnego, każdy z pacjentów zostanie objęty opieką specjalistyczną.

- Jaskra nie śpi! W przypadku jaskry nie możemy mówić o profilaktyce, a jedynie o wczesnej diagnostyce. Dlatego udostępnianie pacjentom bezpłatnych badań w kierunku wczesnego wykrycia jaskry to bardzo ważny krok w walce z tą podstępną chorobą. - podkreśla Prof. Szaflik.

Jaskra jest drugą po zaćmie najczęstszą przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych, jednak zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dużo groźniejszą, ponieważ utrata wzroku jest nieodwracalna. W przypadku tego schorzenia kluczowa jest wczesna diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które zatrzyma postęp choroby i pozwoli pacjentom cieszyć się dobrym widzeniem.

- W Polsce na jaskrę choruje około 800 tys. osób. Szacuje się, że tylko połowa z nich została zdiagnozowana. Powodem jest niska świadomość społeczna, bezobjawowy przebieg choroby i brak wyraźnych objawów, np. bólowych. Aż w 90% przypadków jaskra przebiega bez widocznych dolegliwości, dlatego kluczowe stają się regularne badania wzroku. Około 70% przypadków jaskry wykrywana jest zbyt późno, by uratować widzenie, nawet przy intensywnym leczeniu. Dzięki badaniom mamy szansę wykryć chorobę na jej wczesnym etapie i zapobiec jej nieodwracalnym konsekwencjom, w tym ślepocie. – podkreśla Prof. dr hab. n. med. Bożena Romanowska-Dixon, Kierownik Oddziału Klinicznego Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, Prezes elekt Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

- Chociaż jaskra to choroba, która dotyczy głównie osób w podeszłym wieku, to może pojawić się na każdym etapie życia – nawet u dzieci i młodzieży. Na zachorowanie zdecydowanie bardziej narażone są osoby, u których w rodzinie zdarzały się już wcześniej przypadki choroby. Do grupy szczególnego ryzyka należą też osoby powyżej 35. roku życia, szczególnie z niskim ciśnieniem tętniczym, cierpiące na krótkowzroczność, migrenowe bóle głowy czy chorujące na przewlekłe schorzenia, takie jak miażdżyca i cukrzyca. Ryzyko podwyższa się również wśród palaczy. We wszystkich przypadkach kluczowa jest wizyta u specjalisty, gdy tylko dostrzeże się pierwsze, niepokojące objawy. – podsumowuje prof. dr hab. n. med. Jacek P. Szaflik.

- Brak podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego nie wyklucza występowania jaskry. Część pacjentów z potwierdzonym uszkodzeniem jaskrowym nerwu wzrokowego ma prawidłowe ciśnienie wewnątrzgałkowe poniżej 21 mmHg. Dlatego każdy pacjent zgłaszający się do okulisty z jakiegokolwiek powodu, powinien mieć wykonane badanie ostrości wzroku, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego i badanie dna oka. Te badania nie są obciążające dla pacjenta. Wizyty kontrolne powinny się odbywać raz na 2-3 lata, a w przypadku osób z grupy podwyższonego ryzyka co 6-12 miesięcy - podkreśla dr hab. n. med. Anna Kamińska, Przewodnicząca Sekcji Jaskry Polskiego Towarzystwa Okulistycznego.

Akcja Polscy okuliści kontra jaskra to trwająca od 2017 roku inicjatywa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i lekarzy okulistów z całej Polski, mająca na celu podniesienie świadomości społeczeństwa na temat jaskry oraz zwiększenie jej wykrywalności we wczesnych stadiach zaawansowania, a tym samym uratowanie wzroku pacjentów, którzy są nieświadomi swojej choroby. W tym roku w akcję zaangażowały się 74 placówki medyczne, ich lista dostępna jest na stronach: www.tydzienjaskry.pl oraz www.pto.com.pl. Diagnostyka przesiewowa obejmuje badanie dna oka, pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego i grubości rogówki oraz wywiad z pacjentem, który nie korzystał z wizyty u okulisty przynajmniej rok i u którego wcześniej nie zdiagnozowano tej choroby.