Opublikowana w 2020 roku metaanaliza aż 12 badań z randomizacją (a zatem o wysokiej jakości metodologii), w której oceniono wpływ stosowania leczenia nadciśnienia na częstość rozwoju zaburzeń funkcji poznawczych wykazała istotne zmniejszenie ryzyka rozwoju otępienia lub łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych, a także zmniejszenie ryzyka pogorszenia funkcji poznawczych. Analizą objęto niemal 100 tysięcy pacjentów z nadciśnieniem o średniej wieku 69 lat.

„Wyniki tej analizy są istotne, gdyż rozciągają związek między podwyższonym ciśnieniem tętniczym a ryzykiem otępienia na starsze grupy wiekowe i podkreślają zasadność dobrej kontroli ciśnienia tętniczego również w odniesieniu do zmniejszenia ryzyka rozwoju zaburzeń funkcji poznawczych u chorych w starszym wieku” – komentują w artykule przeglądowym „Nadciśnienie tętnicze – postępy 2019/2020” profesorowie: Aleksander Prejbisz, Andrzej Januszewicz, Piotr Dobrowolski i Włodzimierz Januszewicz.

Podkreślają też, że „w raporcie przygotowanym przez zespół ekspertów pod auspicjami czasopisma „The Lancet” wśród 12 najważniejszych czynników ryzyka rozwoju otępienia znalazło się nadciśnienie tętnicze, a jedynymi znanymi skutecznymi lekami zapobiegającym otępieniu są leki hipotensyjne” (leki na nadciśnienie – przyp. red.).

Autorzy przypominają ponadto rezultaty przeprowadzanej przez 30 lat obserwacji wpływu podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego na osoby w wieku poniżej 30 lat (w momencie włączenia do badania). „Wykazano, że dłuższe narażenie na wysokie wartości ciśnienia tętniczego wiąże się z pogorszeniem jakości chodu i funkcji poznawczych oraz że wyższe ciśnienie tętnicze już w młodym wieku wiąże się z późniejszym rozwojem zaburzeń funkcji poznawczych” - czytamy.

Z kolei dr Anna Szyndler i prof. Krzysztof Narkiewicz w artykule „Jak chronić osoby starsze – liczby warte uwagi” (opublikowanym w „Kardiologii w praktyce” w 2018 roku) relacjonują, że w  badaniu Syst-Eur wykazano  zmniejszenie  częstości występowania  zaburzeń  poznawczych  aż o  55 proc.  w  przedłużonej obserwacji  osób  starszych  aktywnie  leczonych lekami na nadciśnienie.

Interwencje dietetyczne na zaburzenia poznawcze

Z kolei – jak Anna Barczak wskazała w pracy „Can dietary interventions delay the conversion to dementia in people with cognitive impairment”, nie dysponujemy obecnie dowodami o wysokiej rzetelności na skuteczność polecanych interwencji dietetycznych, które miałyby ochronny wpływ na stan mózgu. Wydaje się jednocześnie, że na podstawie badań obserwacyjnych lub przeprowadzonych na małej liczbie uczestników badań randomizowanych, można tu bezpiecznie rekomendować dietę śródziemnomorską, kawę, oraz złożone preparaty zawierające DHA i EPA oraz kwas alfa-liponowy. Warto tu zauważyć, że powyższe interwencje dietetyczne są rekomendowane w niefarmakologicznym postępowaniu w razie nadciśnienia…

Nadciśnienie jest, ale tabletek chorzy często nie stosują

Na nadciśnienie choruje w Polsce około 1/3 populacji. To choroba, która przyczynia się nie tylko do zawałów i udarów serca, ale stanowi czynnik ryzyka rozwoju zaburzeń poznawczych. Tymczasem z danych Centrum Analiz Statystycznych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że w 2018 roku ponad 35 proc. pacjentów, którzy otrzymali receptę na leki na nadciśnienie, nie zrealizowało jej. Warto pamiętać, że leki są najskuteczniejszą formą leczenia nadciśnienia, a leczenie to jest jednym z istotniejszych działań zapobiegających wystąpieniu demencji.

Na podstawie:

Kardiologia – Medycyna Praktyczna

Kardiologia w praktyce, Vol. 12/Nr 3-4(45-46)/2018: 10-14

Źródło: Serwis Zdrowie