Anna Śliwińska: Mówiąc o profilaktyce cukrzycy mamy na myśli prewencję zachorowań na cukrzycę typu 2. Niezwykle ważne jest, aby szerzyć wśród społeczeństwa świadomość, że cukrzycy typu 2 możemy zapobiec poprzez zdrowy styl życia i zdrowe nawyki. Dużą rolę w profilaktyce tego schorzenia upatrujemy w lekarzach rodzinnych, którzy spotykają się z pacjentem najczęściej. Lekarz, który ma świadomość czynników ryzyka cukrzycy powinien zwracać uwagę na swoich pacjentów, właśnie pod tym kątem i zlecać regularne wykonywanie prostego badania profilaktycznego, jakim jest pomiar poziomu glukozy we krwi.

Przechodząc do kwestii leczenia. W skutecznej terapii cukrzycy typu 1 na pewno priorytetem jest dostęp do nowoczesnych technologii dla osób dorosłych. Mam tu na myśli systemy ciągłego monitorowania glikemii, jak również pompy insulinowe. Natomiast najpilniejsze potrzeby dotyczące leczenia pacjentów z cukrzycą typu 2 obejmują poszerzenie refundacji inkretyn i flozyn oraz poprawę dostępu do nowoczesnych insulin, które nadal są dla tych pacjentów częściowo niedostępne lub dostępne z ograniczeniami. Pozornie drobniejsza kwestia, ale równie ważna to zabezpieczenie szerszego dostępu do igieł. Polska pozostaje jednym z ostatnich krajów w Unii Europejskiej, gdzie nadal nie ma ich refundacji. Niestety na refundację igieł czekamy od wielu lat. Mieliśmy nadzieję, że dojdzie do niej w tym roku, ale już wiemy, że to się nie wydarzy. Liczymy jednak, że sytuacja ulegnie zmianie z początkiem 2022 roku.

Anna Śliwińska: Edukacja cukrzycowa w Polsce jest nadal sporą bolączką, szczególnie wśród osób dorosłych. Jeśli chodzi o dzieci i ich opiekunów to jest to element opieki zdrowotnej i tu jest dobrze. Wiele osób dorosłych jednak, po diagnozie nie otrzymuje żadnych informacji i zaleceń lub otrzymuje ich stanowczo za mało. Oczywiście są, choć nadal nieliczne, takie ośrodki medyczne, które zapewniają kompleksową edukację pacjenta. Dlatego tak ważna jest świadomość pacjenta i wola pogłębiania swojej wiedzy. Pacjenci, którzy są dobrze wyedukowani, rozumieją swoją chorobę i wiedzą jak postępować, żyją długo i w miarę możliwości bez powikłań.

Jednocześnie kluczowa kwestia to czerpanie informacji z rzetelnych źródeł. Należy zachować ostrożność szukając porad i informacji w Internecie, gdzie jest wiele niesprawdzonych i wręcz szkodliwych publikacji. Szczególnie chciałabym uczulić pacjentów na oferty różnych, „cudownych” specyfików, które mają rzekomo leczyć z cukrzycy, które niestety zalewają Internet i prasę bulwarową czy poradnikową i są przekazywane drogą „pantoflową” innym pacjentom. Po pierwsze takie specyfiki nie mają badań, często nie jest znany ich skład i działanie. Coraz więcej osób dzwoni do naszego stowarzyszenia z pytaniem właśnie o takie znalezione „wynalazki”. Proszę podchodzić do takich doniesień ostrożnie i konsultować przyjmowane preparaty ze swoim lekarzem.

Niebagatelną rolę w codziennym funkcjonowaniu pacjenta odgrywa oczywiście zdrowy tryb życia, który jest zalecamy każdemu pacjentowi, niezależnie od stadium zaawansowania choroby. Przynosi on wymierne korzyści każdemu choremu. Nie chodzi o bardzo restrykcyjną dietę, ale zdrowe odżywianie i regularną aktywność fizyczną na miarę możliwości danej osoby. Niezwykle ważna jest także rezygnacja z używek takich jak palenie papierosów czy nadmierne picie alkoholu.

Anna Śliwińska: Nasze stowarzyszenie zawsze bardzo chętnie wspiera wszelkie inicjatywy oparte na rzetelnej edukacji i komunikacji, w które zaangażowane jest szerokie grono ekspertów i pacjentów. Każda aktywność, która podnosi świadomość społeczną, podkreśla rolę zdrowego stylu życia oraz zwraca uwagę na społeczny problem cukrzycy i możliwe jego rozwiązania, jest cenna i warta realizacji. Im więcej takich działań, tym większe szanse na skuteczna walkę z epidemią cukrzycy w Polsce.

Cities Changing Diabetes to międzynarodowa, wieloletnia inicjatywa, która powstała w 2014 roku i jest realizowana w prawie 30 miastach na całym świecie. Nadanie priorytetowego charakteru cukrzycy w miastach partnerskich pozwala na podejmowanie długofalowych działań na rzecz poprawy zdrowia mieszkańców. Warszawa i Kraków jako pierwsze miasta w Polsce dołączyły do tego programu. Konkretne projekty i aktywności zostaną stworzone w oparciu o wyniki badań ankietowych wśród nauczycieli placówek oświatowych w tych miastach. Wyniki badania poznamy już w grudniu 2021 r.

Walka z epidemią cukrzycy to walka z otyłością od najmłodszych lat, prewencja i zdrowy styl życia oraz skuteczne leczenie osób dorosłych. Wiele osób chorujących na cukrzycę ma problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi, co utrudnia osiągnięcie celów terapeutycznych i poprawę jakości życia chorego. Przeciwdziałanie otyłości i jej konsekwencjom to jeden z głównych priorytetów programu CCD.

Anna Śliwińska:  Od kilku lat dostrzegamy, że temat cukrzycy został zauważony przez instytucje państwowe i staje się priorytetem zdrowotnym, zarówno dla ministerstwa zdrowia jak i NFZ, co jest widoczne m.in. w obszarze refundacji, ale także w profilaktyce. Instytucje te coraz częściej uruchamiają kampanie i programy edukacyjne oraz włączają się w akcje prowadzone przez organizacje społeczne. To wszystko są na pewno bardzo dobre działania, ale zdajemy sobie sprawę, że potencjał jest niewyczerpany i istnieje potrzeba ciągłej edukacji i kontynuacji kampanii społecznych. Z pewnością takich działań mogłoby być jeszcze więcej i o większej skali.

Choć jest jeszcze wiele do zrobienia, to ostatnie lata przynoszą postęp i cukrzyca została wreszcie dostrzeżona. Jako organizacja pacjentów doceniamy to co zostało zrobione w ostatnim czasie, zwłaszcza, że działamy już od 40 lat, co pozwala dostrzec realne zmiany i poprawę sytuacji pacjentów. Jednocześnie mamy ogromną nadzieję, że kolejne potrzeby będą systematycznie adresowane, a pacjenci będą mieli coraz większy dostęp do nowoczesnych leków i technologii medycznych. Ponadto profilaktyka cukrzycy typu 2, jako choroby cywilizacyjnej, oraz edukacja zdrowotna powinna rozpoczynać się od najmłodszych lat.

Anna Śliwińska:  Nasze stowarzyszenie od samego początku wnioskowało, aby przynajmniej część środków z opłaty cukrowej była przeznaczana na zapobieganie cukrzycy typu 2, w głównej mierze poprzez profilaktykę otyłości. Jednocześnie wskazywaliśmy na to, że osoby już chore na cukrzycę powinny także być beneficjentami części tych środków. Na ten moment nie mamy wiedzy, aby nasze postulaty zostały spełnione. Zgodnie z doniesieniami, jedyną konkretną inicjatywą, na którą przeznaczono środki z opłaty cukrowej jest program KOS-BAR – kompleksowej opieki specjalistycznej nad pacjentami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej. Nie mamy niestety wiedzy na temat innych inicjatyw czy planów w tym zakresie. Co ważne, od początku podkreślaliśmy, że wydatkowanie środków z opłaty cukrowej powinno być jak najbardziej transparentne, aby polskie społeczeństwo wiedziało, na co konkretnie środki są przeznaczane i jakie są efekty. Takiej informacji trochę brakuje. Liczymy, że dowiemy się więcej po roku obowiązywania opłaty, czyli na początku 2022.