Działania te poprzedził pilotaż zastosowania badania molekularnego w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka (HPV HR) jako nowego testu przesiewowego w programie profilaktyki raka szyjki macicy w Polsce, który zakończył się w 2022 roku. Wprowadzenie testów HPV-DNA do programu profilaktyki raka szyjki macicy zostało pozytywnie zaopiniowane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.

 

Profesor Witold Kędzia, specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii oraz onkologii ginekologicznej, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, zwrócił uwagę na fakt, że zakażenia wirusem HPV są powszechne na całym świecie – notujemy ok. 30  milionów kobiet rocznie ze stanem przedrakowym. Szacuje się, że około 80 % populacji świata jest zakażona wirusem HPV, nie oznacza to jednak, że u wszystkich rozwinie się nowotwór. Stany przedrakowe, wykryte dzięki testowi HPV DNA, można wyleczyć w ciągu jednego dnia, zapewniając kobietom kolejne lata życia.   

Cytologia jest badaniem, które powstało 70 lat temu, postęp     medycyny, który się dokonał, daje nam aktualnie możliwości o wiele dokładniejszej diagnostyki, służącej jak najwcześniejszemu wykrywaniu ryzyka, jakie niesie ze sobą     zakażenie HPV. Cytologia jest badaniem subiektywnym, test HPV DNA wykonywany jest przez dedykowane urządzenie, co minimalizuje ryzyko błędu do zera, dając pewność wyniku. Pan Profesor      jako prekursor od wielu lat przeprowadza badania screeningowe w Poznaniu bezpłatnie dla pacjentek, każdego tygodnia zgłasza się do niego około 100 pacjentek na pogłębienie diagnostyki zakażenia HPV.

Anna Kupiecka, Prezes Fundacji Onkocafe apeluje – potraktujmy kobiety poważnie w naszym kraju, nie chcemy by dowiadywały się, że mają trzecie lub czwarte stadium nowotworu, chcemy by korzystały z profilaktyki, która pozwoli im wykryć stany przedrakowe i uchronić je od zachorowania na raka. Zatroszczmy się o kobiety tu i teraz na poziomie zgodnym ze światowymi standardami i zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Czekamy na datę wprowadzenia testu HPV DNA do koszyka świadczeń gwarantowanych.

Joanna Frątczak – Kazana z Onkofundacji Alivia zwróciła uwagę na fakt, że zgodnie z pierwotnymi zapisami Narodowej Strategii Onkologicznej wprowadzenie diagnostyki molekularnej (test HPV DNA) zaplanowane zostało do końca 2022 roku. Termin jest niestety przesuwany, podczas gdy mamy dramatyczne wskaźniki wykrywalności raka szyjki macicy na zaawansowanym etapie i bardzo wysoką śmiertelność z tego powodu. Szczyt zachorowań to wiek między 35 do 45 lat, każdy miesiąc opóźnienia dostępności tego badania to dodatkowe ryzyko przedwczesnej śmierci,.    

 

UE zaleca badanie na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) jako preferowanego narzędzia do badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy u kobiet w wieku od 30 do 65 lat, w odstępie co najmniej pięciu lat.

 

Profesor Witold Kędzia wskazał Australię jako pierwszy kraj na świecie, w którym zniknie patologia szyjki macicy dzięki powszechnemu szczepieniu młodzieży przeciwko HPV i wprowadzeniu badań DNA HPV jako przesiewowych (od 2008 roku). W październiku 2022 roku rak szyjki macicy stał się w Australii oficjalnie "chorobą rzadką". 

 

Rak szyjki macicy rozwija się ok. 10 lat. Jest czwartym najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet (statystyki wskazują, że przesuwa się na 3 miejsce.) i drugim nowotworem złośliwym wśród nowotworów narządów płciowych. W Polsce na raka szyjki macicy zapada ok. 3 tysiące kobiet rocznie, 1 500 umiera. Każdego dnia 10 kobiet dowiaduje się, że choruje na raka szyjki macicy. [i]

 

• Test HPV DNA jest pozbawiony subiektywności oceny, jak ma to miejsce przy cytologii. - zgodnie z rekomendacjami, badanie HPV-DNA powinno być wykonywane co 5 lat. Skuteczność testu HPV-DNA jest dwukrotnie wyższa w diagnostyce szyjki macicy niż standardowej cytologii. Co więcej, cytologia daje też więcej fałszywie negatywnych wyników

• Test HPV-DNA określa, czy jesteśmy nosicielem wirusa HPV o potencjale wysokoonkogennym. - jeśli w badaniu widoczna jest obecność wirusa typu 16 lub 18, kobieta ma wykonaną płynną cytologię z tej samej próbki (nie musi iść ponownie do lekarza). Jeśli wynik jest pozytywny, badanie powinno być powtórzone za 6 miesięcy, aby zaobserwować, czy zakażenie jest trwałe