Agencja Badań Medycznych obchodzi w tym roku swoje 5-lecie. Jak podkreślał Prezes ABM prof. dr hab. n. med. Wojciech Fendler - Wypełniliśmy lukę w finansowaniu badań klinicznych. Przed powstaniem Agencji nie było takiego mechanizmu. Finansujemy projekty wieloletnie, dedykowane grupom pacjentów, którzy nie miały dostępu do leków, w takich obszarach, jak m.in. choroby rzadkie.
Inwestycja w biotechnologie
Agencja Badań Medycznych przekroczyła obecnie 4 mld zł w ramach zakontraktowanych środków. W ramach konkursów realizowanych przez ABM złożono dotąd ponad 1000 wniosków z 33% wskaźnikiem sukcesu. Obecnie pierwsze konkursy ogłoszone przez Agencję dobiegają końca, a wyniki zrealizowanych projektów mogą dziś wpływać na optymalizacje systemu ochrony zdrowia. Pięć lat działania ABM to także zmiany w obszarze infrastruktury, edukacji, czy współpracy z sektorem biznesowym, a także realizacja flagowych projektów, jak: Warsaw Health Innovation Hub, Polska Sieć Badań Klinicznych, czy uruchomiony we współpracy z Harvard Medical School program the Polish Clinical Scholars Research Training.
Znaczące miejsce podczas konferencji zajęło podsumowanie dotychczasowych działań podjętych w ramach konkursów zrealizowanych w 2024, zwłaszcza w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Agencja zrealizowała w bieżącym roku otwarty konkurs na niekomercyjne badania oraz niekomercyjne badania w onkologii, konkurs dla przedsiębiorstw na opracowanie lub adaptację wyrobów medycznych oraz 5 konkursów w ramach KPO. Prezes Agencji Badań Medycznych zapowiedział, że do końca roku ogłoszony zostanie także konkurs na rozwój projektów badawczo-rozwojowych z obszaru medycyny translacyjnej.
- Odnotowaliśmy rekordową liczbę wniosków, która wpłynęła do Agencji Badań Medycznych w konkursach realizowanych w ramach KPO. Absolutnie rekordowym, pod względem zainteresowania beneficjentów, jest konkurs dla jednostek naukowych na realizację badań o charakterze aplikacyjnym w obszarze biomedycznym - podkreślał Zastępca Prezesa ds. finansowania badań – Ireneusz Staroń podczas dyskusji na temat inwestycji ABM ze środków europejskich w rozwój ekosystemu badań klinicznych i potencjału badawczo-rozwojowego w obszarze biomedycznym. Jak dodał - Cieszę się, że Agencja Bada Medycznych w obliczu zmieniającego się krajobrazu gospodarczego jest w stanie zagospodarowywać potrzeby sektora biomedycznego, dzięki ogłaszanym konkursom, dążąc do zwiększenia innowacyjności i konkurencyjności naszej gospodarki.
- Rządowy Plan Sektora Biomedycznego był pierwszym elementem, który pozwolił nam uzyskać środki na inwestycje. W ramach wdrożenia Planu, w którym określiliśmy priorytety na podstawie konsultacji z sektorem, doprecyzowaliśmy potrzeby wymagające wsparcia. Wachlarz opracowanych przez nas priorytetów jest dość szeroki, ponieważ obejmuje m.in.: ulepszenia leków generycznych, zaawansowane terapie czy leki małocząsteczkowe. Zależało nam, by wspierać jednostki naukowe, stąd pomysł na konkurs dotyczący projektów aplikacyjnych. Wyzwaniem był jednak krótki czas na realizację. W związku z tym, w ramach środków z KPO finansujemy tylko określone etapy, by te środki z były dobrze zaadresowane – podsumowała dr n. farm. Karolina Maria Nowak MBA, dyrektor Wydziału Innowacji i Rozwoju Biotechnologii, Agencja Badań Medycznych.
- Jeżeli popatrzymy na Krajowy Program Odbudowy, traktując go zgodnie z jego przeznaczaniem jako instrument do działań doraźnych w zakresie poprawy wsparcia systemu ochrony zdrowia, to z punktu widzenia tych działań i ograniczeń, z których zdajemy sobie sprawę czyli m.in. krótkiego czasu realizacji przedsięwzięć i inwestycji w ramach działań powierzonych ABM, na ten moment wyczerpują one wszelkie wymagania, które wynikają z planu rozwojowego i od strony operacyjnej przygotowywane są bardzo dobrze – ocenił dr Krzysztof Różanowski, dyrektor Departamentu Oceny Inwestycji, Ministerstwo Zdrowia.
Wyzwania w ochronie zdrowia
Ważne miejsce podczas wydarzenia zajął temat dotyczący terapii chorób przewlekłych, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia dostępności do leczenia cukrzycy typu 2 lekami nowej generacji. Podczas panelu eksperci zwracali uwagę na wyzwania i potrzeby związane z usprawnieniem procesu leczenia pacjentów z cukrzycą. Szczególną uwagę zwracano na kwestię refundacji. Dr hab. med., mgr ekon. Maciej Niewada, prezes Zarządu HealthQuest, podkreślał konieczność skupienia się na jakości podejmowanych decyzji refundacyjnych oraz skracaniu czasu od refundacji do rejestracji. Prof. dr hab. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego identyfikował wyzwanie związane z procesem refundacji i związanym z nim dialogiem, a także podnosił kwestię odpowiedzialności lekarzy POZ dostosowujących leki do potrzeb pacjentów. Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków - Monika Kaczmarek podkreślała natomiast znaczenie edukacji pacjentów, a także współpracy z organizacjami pacjenckimi i ich głosu w prowadzonych konsultacjach.
Braki kadr w systemie ochrony zdrowia, szybki rozwój technologiczny oraz pojawianie się na rynku nowych profesji determinują potrzebę wzmocnienia kompetencji polskich kadr medycznych. Temat ten stał się powodem do dyskusji m.in. na temat możliwości wsparcia pracowników sektora ochrony zdrowia oraz roli Agencji Badań Medycznych w kształtowaniu liderów nauki. Eksperci podczas panelu identyfikowali kluczowe obszary wymagające wsparcia, takie jak: rozbudowa kompetencji miękkich, interakcje międzyludzkie, ukierunkowanie na konkretne profesje, czy umiejętności zarządzania zespołem i projektem. ABM podejmuje działania, mające na celu poszerzenie kompetencji kadr medycznych. Jednym z nich jest the Polish Clinical Scholars Research Training, realizowany we współpracy z Harvard Medical School. Podczas panelu uczestnicy mieli okazję podzielić się swoimi obserwacjami i doświadczeniami z udziału w kursie. Obecnie zakończyła się rekrutacja do trzeciej już edycji programu.
Plany na przyszłość
Konferencję zakończyło wystąpienie dr inż. Zuzanny Nowak-Życzyńska, dyrektor Wydziału Nauki i Ewaluacji w Agencji Badań Medycznych, która przedstawiła plany Agencji na 2025 rok. Plan został opracowany w konsultacjach z radą ABM, Ministerstwem Zdrowia, a także w oparciu o przeprowadzone analizy. W 2025 r. ABM planuje ogłoszenie 2 konkursów: otwartego konkursu na niekomercyjne badania kliniczne w obszarze badań populacji wykluczonych oraz otwartego konkursu na eksperymenty badawcze. Agencja będzie wprowadzać w życie także dwa nowe projekty badań własnych w obszarze budowania świadomości i nastawienia do badań klinicznych, a także projekt dotyczący wpływu powszechnego wykorzystywania urządzeń do ciągłego monitorowania glikemii na efektywność leczenia cukrzycy. Ponadto, kontynuowane będą dwa badania rozpoczęte w bieżącym roku tj. projekt dotyczący zastosowania nieinwazyjnego testu endoRNA oraz analizy czynników związanych z używaniem wybranych substancji uzależniających w polskiej populacji.
Agencja planuje także utworzenie Centrali Medycyny Cyfrowej, pełniącej funkcję centrum analitycznego danych dla Regionalnych Centrów Medycyny Cyfrowej. Ponadto, w 2025 r. ABM skupiać będzie się także na rozwoju współpracy międzynarodowej.
Pełny plan działanośdi ABM na 2025 r. znajduję w linku:
