Choroby serca i układu krążenia nadal są główną przyczyną śmiertelności w Polsce. Zgromadzeni eksperci zgodzili się, że pandemia koronawirusa jeszcze bardziej pogłębiła tzw. „dług kardiologiczny” - pacjenci z zawałem serca znacznie dłużej niż przed pandemią zwlekają z wezwaniem fachowej pomocy medycznej, a liczba pacjentów m.in. z niewydolnością serca, wymagających hospitalizacji drastycznie wzrosła. Dostęp do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej był ograniczony, czas oczekiwania na planowe zabiegi i wszystkie świadczenia zdrowotne wydłużył się. Nadal wielu chorych czeka na rehabilitację kardiologiczną.

 

Obecnie świat medycyny stoi przed ogromnym wyzwaniem, aby tym wszystkim osobom pomóc na czas, dlatego tegoroczny Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego odbywa się pod hasłem „Sercu na ratunek”.

 

 

Jednym z najbardziej oczekiwanych doniesień na Kongresie Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego są prezentacje nowych wytycznych (ang. guidelines) w kardiologii. Wytyczne te zostały ogłoszone podczas sierpniowego Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology, skr. ESC) w Barcelonie – jednego z najważniejszych spotkań kardiologów na świecie.

 

• komorowych zaburzeń rytmu serca oraz nagłego zgonu sercowego;
• operacji niekardiochirurgicznych;
• kardioonkologii;
• rozpoznawania i leczenia nadciśnienia płucnego.

Wytyczne ESC dotyczące komorowych zaburzeń rytmu serca oraz nagłego zgonu sercowego  

Prof. dr hab. n. med. Przemysław Mitkowski, Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego -  Wśród tegorocznych wytycznych ESC znalazł się również dokument dotyczący diagnostyki i leczenia komorowych zaburzeń rytmu serca i zapobieganiu nagłemu zgonowi sercowemu. Poprzednia edycja tego dokumentu ukazała się 7 lat temu, co w medycynie znaczy inną epokę. Są to niezwykle ważne wytyczne, gdyż nagły zgon sercowy odpowiada za 50% wszystkich zgonów sercowo-naczyniowych. 50% przypadków nagłego zgonu jest pierwszą manifestacją choroby serca. W wytycznych położono duży nacisk na poszukiwanie przyczyn z uwzględnieniem badań obrazowych, genetycznych, testów prowokacyjnych i badania elektrofizjologicznego. Pojawiły się nowe skale ryzyka nagłego zgonu sercowego oraz jego profilaktyki wśród członków najbliższej rodziny. Dokument dostarcza wielu praktycznych wskazówek postępowania z pacjentami w celu poprawy rokowania odległego.

Prof. Stanisław Bartuś, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego - Na świecie wykonuje się obecnie 330 mln operacji rocznie, każda z nich obarczona jest ryzykiem powikłań i zgonu, mimo iż ryzyko jest tych zabiegów jest bardzo niskie, to powikłania okołooperacyjne stały się trzecią przyczyną zgonów na świecie (pierwszą jest choroba wieńcowa, a drugą udar) wyprzedzając nawet wypadki samochodowe czy takie choroby jak rak płuca czy gruźlica. Dlatego nowe wytyczne zwracają uwagę na konieczność oceny ryzyka pacjenta, a nie tyko zabiegu, jego chorób towarzyszących, ryzyka krwawienia w czasie operacji i ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych pacjenta. Pojawia się konieczność oznaczania przed operacjami wysokiego i pośredniego ryzyka biomarkerów takich jak troponina, u pacjentów z chorobami sercowo naczyniowymi, a także u chorych z podwyższonym ryzykiem ich wystąpienia.

Prof. dr hab. n. med. Przemysław Leszek, członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego – Można powiedzieć że przedstawiony dokument to pierwsze wytyczne dotyczące kardionkologii (poprzednia publikacja ESC była opinią ekspercką). W obecnym dokumencie zmieniło się praktycznie wszystko, a przedstawiona praca systematyzuje postępowanie z pacjentem onkologicznym w kardioonkologii. Widać, że została napisana przez współpracujących ze sobą praktyków onkologów i kardiologów. Co więcej wytyczne charakteryzują się całościowym spojrzeniem na pacjenta, gdyż pacjent pacjentowi nie jest równy ani pod względem płci, wieku czy zaawansowania chorób kardiologicznych, onkologicznych jak i ich leczenia. W związku z czym w każdej sytuacji niezbędne jest odpowiednio dobrane postępowanie. Przedstawione wytyczne w sposób systematyczny, jasny, przejrzysty przedstawiają temat postępowania profilaktycznego, leczenia i nadzoru nad chorym onkologicznym. Również w sposób bardzo praktyczny traktują inne tematy, które wymagają podkreślenia w onkologii, np. guzy serca, leczenie onkologiczne kobiet w ciąży, nowotwory neuroendokrynne, wszczepialne urządzenia do elektroterapii, a dotychczas postępowanie nie do końca było zdefiniowane. Mamy zatem wyczerpujące opracowanie wielu kwestii, które dotychczas z punktu widzenia lekarzy praktyków stanowiły tematy dyskusyjne.

Prof. dr hab. n. med. Marcin Kurzyna, członek Zarządu Grupy Roboczej Krążenia Płucnego Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego - Od ubiegłej edycji europejskich wytycznych nadciśnienia płucnego minęło 7 lat, więc zmian jest w nich dużo. Najbardziej dyskutowaną modyfikacją jest obniżenie wartości ciśnienia w tętnicy płucnej przy której można rozpoznać nadciśnienie płucne - z 25 mmHg do 20 mmHg. Czy wpłynie to na większą rozpoznawalność nadciśnienia płucnego - pokażą kolejne lata. Inne zmiany to zwiększenie roli leczenia skojarzonego dwoma lub nawet trzema lekami w tętniczym nadciśnieniu płucnym na każdym etapie terapii. W nadciśnieniu płucnym zakrzepowo-zatorowym najwyższą klasę zaleceń nadano zabiegom balonowej angioplastyki płucnej, do czego istotnie przyczyniły się badania i publikacje z polskich ośrodków.

Podczas Kongresu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zostały wskazane główne priorytety systemowe w kardiologii:

• uwolnienie limitów w procedurach kardiologicznych i kardiochirurgicznych
• uwolnienie limitów w procedurach kardiologicznych i kardiochirurgicznych
• usprawnienie wprowadzania nowych technologii medycznych do refundacji nie tylko lekowych, ale również wyrobów medycznych
• reewaluacja wycen procedur kardiologicznych
• rozszerzenie Sieci Kardiologicznej na teren całego kraju
• optymalizacja wczesnej diagnostyki i leczenia interwencyjnego zawału serca
• promowanie i wdrażanie koordynowanej opieki nad pacjentem kardiologicznym w poszczególnych jednostkach i zespołach chorobowych

 

Tegoroczny Kongres Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego został objęty Patronatem Honorowym Ministra Zdrowia, Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Prezesa Agencji Badań Medycznych, Prezydenta Miasta Katowice, Marszałka Województwa Śląskiego, Wojewody Śląskiego oraz JM Rektora Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

 

***

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne jest jednym z najdłużej funkcjonujących towarzystw naukowych w Polsce. Założono je ponad 60 lat temu. Organizacja liczy blisko 6 tys. członków. PTK aktywnie działa w ramach struktur Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz World Heart Federation. Głównym celem PTK jest promowanie profilaktyki i zwalczania chorób serca i naczyń poprzez zaangażowanie się w innowacyjne rozwiązania, umożliwiające rozwój i edukację zarówno kadry medycznej, jak i społeczeństwa. Oficjalnym pismem PTK jest miesięcznik Kardiologia Polska. Prezesem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w kadencji 2021-2023 jest prof. dr hab. n. med. Przemysław Mitkowski