Dr n. med. Stanisław Tubek: Trzepotanie przedsionków to rodzaj zaburzenia rytmu serca, arytmii, w której impuls elektryczny przechodząc przez tkanki przedsionka zapętla się w jego obrębie i w sposób powtarzalny, nawet 250-300 razy na minutę, powoduje jego pobudzenie. Powoduje to zazwyczaj znaczne przyspieszenie tętna nawet do około 150 uderzeń serca na minutę. Trzepotanie przedsionków objawia się zazwyczaj kołataniem serca, dusznością, spadkiem wydolności fizycznej, a w skrajnych sytuacja prowadzić może nawet do zawału serca czy rozwoju niewydolności serca.

Dr n. med. Krzysztof Nowak: Leczenie zachowawcze, tzn. farmakologiczne jest zwykle mało skuteczne w leczeniu trzepotania przedsionków. Napad arytmii można oczywiście przerwać doraźnie przez wykonanie kardiowersji. Jednak w przypadku nawrotu pacjenci są kwalifikowani do leczenia zabiegowego – ablacji. Kluczowa dla właściwego rozpoznania jest rejestracja zapisu EKG (jak zresztą w przypadku każdego zaburzenia rytmu serca) wykonanego w czasie arytmii. Dla elektrofizjologa, kardiologa zajmującego się leczeniem inwazyjnym arytmii, jest to kluczowa informacja pozwalająca na określenie podłoża anatomicznego i przewidywanie skuteczności proponowanego leczenia inwazyjnego. Typowe trzepotanie oznacza technicznie prostą ablację z trwałym efektem około 90 proc. pacjentów, z kolei atypowy jej charakter oznacza wielogodzinny zabieg, wymagający zaawansowanego sprzętu, z odległą skutecznością rzędu 70 proc.

Dr n. med. Krzysztof Nowak: Wykonana przez nas procedura to tak naprawdę wykorzystanie dwóch metod stosowanych do leczenia różnych arytmii. Elektroporacja jest nową metodą uszkadzania tkanek serca, polegającą na dezintegracji błon komórkowych komórek kardiomiocytów z zastosowaniem impulsu elektrycznego, którą charakteryzuje wyższe bezpieczeństwo, niż w przypadku metod termicznych – tzn. mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań. Technika ta stosowana jest obecnie do leczenia innej bardzo często występującej arytmii – migotania przedsionków w zabiegu tzw. izolacji żył płucnych. Inaczej ma się sprawa w przypadku atypowego trzepotania przedsionków – tutaj źródło arytmii, czyli wspomniana wcześniej patologiczna pętla, może znajdować się w każdym miejscu przedsionków. Zastosowanie systemu obrazowania elektroanatomicznego umożliwia dokładne prześledzenie drogi impulsu elektrycznego i jego wizualizację na trójwymiarowej mapie serca. Pozwala to określić z dużym prawdopodobieństwem miejsce odpowiedzialne za powstanie tego zaburzenia rytmu serca. Po namierzeniu celu musimy go zniszczyć, czyli zablować. Obecnie wraz z systemami elektroanatomicznymi stosuje się cewniki ablacyjne generujące energie cieplną powodującą koagulacje – uszkodzenie termiczne tkanek. Jednak u części pacjentów ognisko arytmii jest tak zlokalizowane, że jego uszkodzenie z zastosowaniem metod termicznych jest niemożliwe.

Dr n. med. Stanisław Tubek: Sztuczna inteligencja tak naprawdę już wspiera nas w leczeniu i diagnostyce naszych pacjentów. Algorytmy rozpoznania zmian w EKG i ich interpretacji są od dawna stosowane w elektrokardiografach używanych m.in. przez pogotowie ratunkowe, czy w stymulatorach i implantowalnych kardiowerterach-defibrylatorach, gdzie decydują, kiedy urządzenie ma się włączyć. Algorytmy sztucznej inteligencji pomagają nam też w czasie mapowania arytmii - segregują sygnały wewnątrzsercowe w czasie rzeczywistym, a wreszcie sugerują miejsca optymalnej ablacji.

Dr n. med. Krzysztof Nowak: Jednak czy sztuczna inteligencja będzie w stanie poprowadzić zabieg inwazyjny, wprowadzić sama cewnik do serca? Może wraz z robotyzacją elektrofizjologii, a bardziej ogólnie medycyny. A może znajdziemy jakąś inną skuteczną metodę leczenia zaburzeń rytmu serca? Trudno mi przewidywać, w ciągu ostatnich lat w naszej pracy, w pracowni badań elektrofizjologicznych praktycznie, co roku adaptujemy lub wdrażamy jakieś nowe technologie.


Rozmawiała: Red. Katarzyna Redmerska, redakcja Medicalpress