Współistnienie chorób serca i nowotworów – rosnące wyzwanie

Nowotwory i choroby układu sercowo-naczyniowego to obecnie dwie najczęstsze przyczyny zgonów na świecie. Coraz częściej jednak nie występują one oddzielnie – przeciwnie, współistnieją, komplikując proces diagnostyki i leczenia, a tym samym wpływając na rokowanie pacjentów. Na styku tych dwóch obszarów powstała kardioonkologia – dynamicznie rozwijająca się dziedzina, która odpowiada na potrzeby pacjentów wymagających jednoczesnej opieki onkologicznej i kardiologicznej.

„Współpraca Narodowego Instytutu Onkologii z kardiologią jest bardzo ważna. NIO otworzyło poradnię kardiologiczną dostępną dla pacjentów onkologicznych. Choroby układu sercowo naczyniowego nie mogą być czynnikami dyskwalifikującymi z leczenia onkologicznego” – powiedziała prof. Beata Jagielska, Dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy.

Eksperci zwracali uwagę na to, że profilaktyka w przypadku chorób kardiologicznych i onkologicznych jest taka sama: zdrowy styl życia, niepalenie papierosów, unikanie alkoholu, zapobieganie otyłości, aktywność fizyczna. – Nie chcemy mówić, czy ważniejszy jest w Polsce rozwój kardiologii, czy onkologii.

„O profilaktyce mówimy od lat, teraz czas na konkretne działania. Oczywiście, potrzebne są pieniądze, ale nie są to pieniądze na onkologię czy na kardiologię. To są pieniądze dla pacjentów” – podkreślali prof. Gil, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i prof. Rutkowski.

Edukacja i świadomość – fundamenty skutecznej profilaktyki

Eksperci podkreślają, że kluczowym elementem skutecznej profilaktyki jest edukacja zarówno pacjentów, jak i lekarzy. Wspólne kampanie informacyjne, szkolenia oraz programy edukacyjne mogą zwiększyć świadomość społeczną na temat ryzyka współistnienia chorób serca i nowotworów oraz znaczenia wczesnej diagnostyki.

„Trzeba zwiększyć liczbę poradni antynikotynowych, ale nie ma chętnych do prowadzenia ich bo nie ma finansowania, nie możemy podpisać kontraktu, wyceny tych świadczeń nie są zachęcające” – dodała prof. Jagielska

Pięć kluczowych postulatów lekarzy: „Bez skutecznej profilaktyki system się załamie”

W obliczu alarmujących statystyk dotyczących chorób nowotworowych i sercowo-naczyniowych, czołowi eksperci – onkolodzy i kardiolodzy – apelują o pilne działania. Podczas wspólnego spotkania przedstawili 5 konkretnych postulatów, które ich zdaniem powinny być priorytetem polityki zdrowotnej. Ich realizacja to nie tylko inwestycja w zdrowie obywateli, ale także w długofalową stabilność systemu ochrony zdrowia.

1. Zwiększenie nakładów na profilaktykę do średniej UE (5,5%)

Obecnie Polska przeznacza jedynie 1,9% budżetu ochrony zdrowia na działania profilaktyczne. Eksperci postulują dojście do poziomu 5,5% – średniej unijnej – oraz rozszerzenie programów przesiewowych, m.in. o test FIT w kierunku raka jelita grubego.

„Nie chodzi o to, żebyśmy od razu zaczęli przeznaczać 5,5 proc. budżetu. Dochodźmy do tego stopniowo. Za kilka lat zobaczymy realny efekt – spadek śmiertelności i wydłużenie życia” – podkreśla prof. Robert Gil.

Powstać ma także centralna baza danych, umożliwiająca monitorowanie skuteczności działań profilaktycznych.

2. Obowiązkowa edukacja zdrowotna w szkołach

Lekarze domagają się wprowadzenia stałego przedmiotu lub modułu edukacyjnego w szkołach podstawowych i średnich, co najmniej raz w tygodniu. Ma on obejmować tematykę zdrowego stylu życia, żywienia, profilaktyki i aktywności fizycznej.

Jednocześnie postulują wsparcie samorządów w organizacji wydarzeń i zajęć promujących zdrowie, by edukacja nie kończyła się na lekcji, ale obejmowała całe środowisko lokalne.

3. „Kalendarz zdrowia” w IKP – przypomnienia o badaniach

Eksperci proponują stworzenie indywidualnego planu profilaktyki w ramach Internetowego Konta Pacjenta (IKP), dostosowanego do wieku, płci i historii medycznej danej osoby. Kluczowym elementem miałoby być automatyczne przypominanie o badaniach, podobnie jak obecnie otrzymujemy alerty RCB.

„Tak jak dostajemy alerty o nadchodzącej burzy, tak samo powinniśmy otrzymywać ‘Alert Zdrowia’” – powiedziała prof. Jagielska.

4. Nowa strategia antynikotynowa – w tym zakaz sprzedaży e-papierosów nieletnim

Zaniepokojeni wzrostem liczby palaczy po pandemii, lekarze postulują pełną strategię walki z nikotynizmem, obejmującą:

• zakaz sprzedaży e-papierosów osobom <18 r.ż.,
• zmiany w ekspozycji wyrobów tytoniowych w sklepach,
• nieatrakcyjne opakowania,
• refundację poradnictwa antynikotynowego.

„Potrzebne są działania podobne do tych, które skutecznie wdrożono w innych krajach” – zaznaczył prof. Paweł Koczkodaj, Europejski Kodeks Walki z Rakiem.

5. Otyłość jako priorytet zdrowia publicznego

Lekarze wzywają do uznania walki z otyłością za kluczowy element profilaktyki chorób przewlekłych. Postulaty obejmują:

• wspieranie zdrowej żywności i obowiązkowe oznaczenia składu produktów,
• rozszerzenie programu KOS-BAR (kompleksowa opieka specjalistyczna po operacjach bariatrycznych),
• refundację porad dietetycznych.

To element konieczny, by ograniczyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, nadciśnienia, wielu nowotworów i chorób serca.