Sztuczna inteligencja, algorytmy, moce obliczeniowe – brzmią jak z filmu science fiction. Takie narzędzia wkraczają jednak w kolejne aspekty naszego życia, medycynę także. Zwykle boimy się tego, czego nie znamy. Czy powinniśmy obawiać się, że sztuczna inteligencja zastąpi lekarza?

Zapraszamy do obejrzenia najnowszego odcinka z cyklu Halo Tu Telemedycyna, w którym dr hab. n. med. Paweł Balsam rozmawia na temat roli i zastosowania telerehabilitacji kardiologicznej z dr hab. n. med. Ewą Piotrowicz FESC, Kierownikiem Centrum Telekardiologii, Narodowego Instytutu Kardiologii – Państwowego Instytutu Badawczego, przewodniczącą-elekt Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

W Polsce prawie 3 miliony osób żyją z rozpoznaną cukrzycą. Chorych może być w rzeczywistości jednak dużo więcej – wielu z nich świadomie unika diagnozy^[1]. Z kolei w ciągu najbliższych 25 lat na całym świecie liczba cukrzyków ma się zwiększyć do 700 milionów^[2]. To pokazuje, jak kluczowe będzie opracowanie rozwiązań mających na celu poprawę jakości ich życia – i to już w najbliższych latach. GlucoActive, polski start-up, przeprowadził badania ilościowe i jakościowe z udziałem cukrzyków, aby ustalić, z jakich rozwiązań do badania poziomu glukozy najczęściej korzystają oraz jakich potrzebują.

Opieka zdrowotna w ostatnich latach coraz częściej znajduje się na celowników cyberprzestępców. Sprzyja temu pandemia, w trakcie której szpitale i inne placówki medyczne, stanowiące pierwszy front walki z COVID-19, zyskały na znaczeniu. Wycieki danych, blokowanie systemów i szyfrowanie plików wraz z żądaniami wysokiego okupu są coraz częstszym zjawiskiem, również w Polsce. Mogą prowadzić do paraliżu działania i ogromnych strat, a życie i zdrowie pacjentów narazić na ryzyko.

Nowoczesne technologie stają się kluczowe w walce z wyzwaniami cywilizacyjnymi. Jednym z nich jest problem niepłodności, który dotyka ok. 90 mln par na świecie, a liczba ta rośnie z roku na rok o ok. 8-9 proc. To właśnie z myślą o nich powstaje Bambino.ai, kompleksowe rozwiązanie technologiczne, które wspiera kobiety w procesie starania się o dziecko. Dzięki specjalnej opasce pomiarowej oraz aplikacji, precyzyjnie wyznacza najlepszy czas na zajście w ciążę. Bambino.ai jako pierwsze na świecie wykorzystuje pomiary oporu elektrycznego skóry, analizuje je dzięki sztucznej inteligencji, by dokładnie wskazać okno owulacji.

Mimo obserwowanego w ostatnim czasie postępu w cyfryzacji sektora ochrony zdrowia, jak podaje NIK, znaczną część czasu przeznaczonego na poradę lekarską nadal pochłania praca administracyjna. W przypadku wizyt fizycznych jest to jedna trzecia, zaś przy teleporadach tylko 57 proc. konsultacji[1] zajmuje merytoryczna rozmowa z lekarzem. W rezultacie wizyty trwają dłużej, niż jest to konieczne, a sektor szuka sposobów na usprawnienie działań personelu medycznego. Mogą w tym pomóc usługi oparte na technologii – w szczególności dostęp do elektronicznej dokumentacji pacjenta, mechanizm zdalnej weryfikacji tożsamości czy podpis elektroniczny.

 

Telemonitorowanie urządzeń wszczepialnych już wkrótce ma zostać włączone do koszyka świadczeń gwarantowanych. Długo wyczekiwany przez środowisko kardiologiczne projekt znajduje się na ostatnim etapie konsultacji publicznych. Teleopieka nad pacjentami z implantowanymi układami do elektroterapii to świadczenie, które znacząco przysłuży się chorym i ich bliskim, ośrodkom, ale także płatnikowi publicznemu. To świadczenie opłacalne już nawet przy 200 pacjentach objętych tą forma teleopieki – przekonuje prof. Jarosław Kaźmierczak, konsultant krajowy w dziedzinie kardiologii.

Wyniki badania AMULET[1], opublikowane na łamach European Journal of Heart Failure potwierdzają, że model teleopieki opartej na punktach ambulatoryjnych prowadzonych przez personel pielęgniarski, w których pacjent poddawany jest szczegółowej ocenie klinicznej i hemodynamicznej a jego wyniki są przez kardiologa konsultowane zdalnie, zmniejsza ryzyko pierwszej nieplanowej hospitalizacji z powodu zaostrzenia niewydolności serca w obserwacji 12-sto miesięcznej o 38 proc. oraz wszystkich nieplanowych hospitalizacji z powodu tej choroby o 36 proc. Randomizowane, prospektywne i kontrolowane badanie kliniczne zostało przeprowadzone przez zespół dziewięciu ośrodków kardiologicznych pod przewodnictwem Wojskowego Instytutu Medycznego. Zdaniem prof. Pawła Krzesińskiego z WIM liczba beneficjentów modelu AMULET to w Polsce setki tysięcy pacjentów z niewydolnością serca.

Polscy lekarze oczekują większego udziału technologii mobilnych w medycynie – wynika z badania IQVIA dla Samsung. Aż 96% z nich uważa, że smartfony mogłyby być szerzej wykorzystywane w sektorze medycznym, a 9 na 10 deklaruje, że monitorowanie stanu pacjenta przy pomocy profesjonalnych aplikacji znacznie usprawnia opiekę. E-medycyna to dla nich też szansa na większą elastyczność zawodową.

Podniesienie jakości i bezpieczeństwa udzielania świadczeń telemedycznych w Polsce a przez to poprawa jakości opieki zdrowotnej,  w tym bezpieczeństwa pacjenta – to główne cele interdyscyplinarnego standardu telemedycznego.  Dokument został opracowany przez kilkudziesięciu ekspertów reprezentujących między innymi organizacje pacjenckie, organizacje pracodawców i świadczeniodawców usług zdrowotnych oraz towarzystwa naukowe. Teraz standard trafia do szerokich konsultacji, został też przesłany do Ministerstwa Zdrowia.

Rok 2020 był dla wielu Polaków pierwszą szansą na zetknięcie się z pojęciem e-zdrowia. Skokowo, pod presją konieczności, zwiększyła się liczba osób korzystających z teleporad, jednocześnie upowszechniały się e-zwolnienia czy e-recepty. Mocno rozwijają się aplikacje służące do monitorowania parametrów organizmu czy naszej codziennej aktywności, które pozwalają lepiej o siebie zadbać czy też dają lekarzowi dostęp do dokładnej informacji. To przejawy cyfryzacji, z którymi - jako pacjenci - spotykamy się na co dzień.

Wizyta u lekarza w Polsce trwa średnio 10 minut. Część cennego czasu zajmuje wypełnianie dokumentacji. Można go zaoszczędzić dzięki zaprojektowanej przez Polaków mobilnej aplikacji, która gromadzi historię choroby i dzięki temu skraca czas wypisywania dokumentów. Aplikacja służy do przechowywania danych, a także analizowania i wyciągania wniosków z dostępnych informacji medycznych. Co ważne, taka elektroniczna karta zdrowia ma być dostępna nie tylko dla lekarzy i szpitali, lecz przede wszystkim dla pacjenta.