Profilaktyka i skrining raka płuca kluczem do zmniejszenia umieralności

Opublikowane 16 listopada 2020

W Polsce śmiertelność z powodu nowotworu płuca jest niestety bardzo wysoka, ponieważ diagnozowany jest najczęściej w zaawansowanym stadium rozwoju. Wyzwaniem dla polskiej onkologii jest poprawienie wykrywalności raka płuca. Jak potwierdza prof. Tadeusz Orłowski powszechny skrining w kierunku nowotworu płuca nie jest możliwy w skali całego kraju - Prowadzone są natomiast badania tzw. Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP), który jest finansowany ze środków budżetowych, który polega na wykonaniu niskodawkowej tomografii komputerowej, a dedykowany jest osobom z 20-letnim stażem palenia papierosów.

Rak płuca kojarzony jest z paleniem papierosów, bardzo słusznie, bo aż 95% chorych z nowotworem płuca pali papierosy, a w Polsce mamy aż 8 mln palaczy. Palenie papierosów, nie jest jednak jedynym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka płuca. Na drugim miejscu plasuje się zanieczyszczenie środowiska, następnie choroby płuc oraz uwarunkowania genetyczne.

Rak płuc jest nowotworem, którego możemy w większości przypadków uniknąć, wystarczy rzucić palenie. Jak podaje prof. Joanna Didkowska - Brytyjscy epidemiolodzy opublikowali wyniki badań w których wykazali że rzucenie palenia w każdym wieku zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu płuca. Nawet osoba która rzuci palenie w wieku 60 lat, będzie miała 2-krotnie niższe ryzyko zachorowania na raka płuca niż osoba która będzie kontynuować palenie do 70 r.ż.

W Polsce śmiertelność z powodu nowotworu płuca jest niestety bardzo wysoka, ponieważ diagnozowany jest najczęściej w zaawansowanym stadium rozwoju. Wyzwaniem dla polskiej onkologii jest poprawienie wykrywalności raka płuca. Jak potwierdza prof. Tadeusz Orłowski powszechny skrining w kierunku nowotworu płuca nie jest możliwy w skali całego kraju - Prowadzone są natomiast badania tzw. Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca (WWRP), który jest finansowany ze środków budżetowych, który polega na wykonaniu niskodawkowej tomografii komputerowej, a dedykowany jest osobom z 20-letnim stażem palenia papierosów.

Osobom, które nie kwalifikują się do Programu WWRP w pierwszej kolejności wykonuje się RTG klatki piersiowej w dwóch pozycjach: z przodu i z boku, na które kieruje lekarz rodzinny. Nie zawsze jednak zdjęcie RTG pokazuje, zwłaszcza te mniejsze, zmiany w płucach, dlatego eksperci apelują by w przypadku nawracających infekcji układu oddechowego, kaszlu wykonać tomografię komputerową płuc. Aby poprawić wykrywalność raka płuca nie można bagatelizować objawów, utrzymującej się gorączki, uporczywego kaszlu czy krwioplucia.

Prof. Orłowski zwraca uwagę na tzw. kaszel palacza, który powszechnie jest uważany za normę u palaczy, natomiast nie można bagatelizować sytuacji, kiedy kaszel się nasila albo zmienia się jego charakter. „Każdy kaszel, który sprawia nam problem, powinno się skonsultować z lekarzem” – komentuje profesor. Zdarzają się też nietypowe objawy raka płuca, takie jak ból pleców, barku, brzucha. Dzieje się tak w przypadku kiedy guz jest położony obwodowo i nacieka opłucną i wówczas pojawiają się różne bóle. Wówczas pacjent może być diagnozowany w kierunku innych chorób np. zawału serca, schorzeń ortopedycznych, kamicy woreczka żółciowego.

Zapraszamy do obejrzenia wywiadów:

Prof. Joanna Didkowska, Kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Narodowego Instytutu Onkologii:

Rak płuca a palenie tytoniu - ryzyko zachorowania i korzyści z rzucenia