Programy lekowe w kardiologii: faktyczny dostęp a potrzeby pacjentów

Opublikowane 31 stycznia 2025
Programy lekowe w kardiologii: faktyczny dostęp a potrzeby pacjentów
Choroby układu krążenia są jednym z największych wyzwań zdrowotnych w Polsce Ci na świecie. Mimo postępu medycyny, nowoczesnych terapii oraz technologii medycznych, dostęp do programów lekowych wciąż nie spełnia potrzeb pacjentów kardiologicznych. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pacjentów ze Schorzeniami Serca i Naczyń „EcoSerce” i Fundacja Rzecznicy Zdrowia zaprezentowali raport „Programy lekowe w kardiologii: faktyczny dostęp a potrzeby pacjentów”, w którym przedstawiono aktualne wyzwania  w obszarze kardiologii oraz rekomendacje dotyczące poprawy funkcjonowania systemu. Patronat nad raportem objęło Polskie Towarzystwo Kardiologiczne.
Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia, liczba wszystkich pacjentów korzystających z programów lekowych w I półroczu 2024 roku wyniosła 242 859 osób, natomiast liczba chorych leczonych w programie B.101 – leczenie pacjentów z zaburzeniami lipidowymi, w I kwartale 2024 roku wyniosła 1142 osoby. Konieczność poprawy dostępu do programów lekowych w kardiologii, to kwestia życia tysięcy pacjentów. Chociaż w ostatnich latach wprowadzono kilka innowacyjnych terapii, to wielu pacjentów nie może z nich skorzystać – przez bariery administracyjne, braki systemowe, niedofinansowanie czy też nierówne rozmieszczenie placówek oferujących leczenie.

– Zmiany w polskim systemie ochrony zdrowia są jednym z głównych obszarów zainteresowania Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Zmiany legislacyjne, nowe zarządzenia, a także postęp w medycynie, w tym w kardiologii, sprawiają, że Polskie Towarzystwo Kardiologiczne miało i ma do odegrania istotną rolę. Jednym z priorytetów jest zapewnienie pacjentom jak najszerszego dostępu do najnowocześniejszych terapii, a lekarzom swobody w ich ordynowaniu. Istniejące obecnie w Polsce programy lekowe oferowane pacjentom kardiologicznym można podzielić na takie, które są realizowane w szerokiej populacji – jak program leczenia zaburzeń lipidowych, oraz takie, które ograniczone są do mniejszych grup pacjentów w wyspecjalizowanych ośrodkach kardiologicznych, jak programy leczenia tętniczego nadciśnienia płucnego i kardiomiopatii – mówi  prof. dr hab. n. med. Marek Gierlotka – prezes elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, dyrektor Instytutu Nauk Medycznych Uniwersytetu Opolskiego, kierownik Kliniki i Oddziału Kardiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Opolu.

Szczególnie niepokojącym problemem jest ograniczony dostęp do terapii dla pacjentów  ze schorzeniami kardiologicznymi m.in. kardiomiopatią przerostową, amyloidozą transtyretynową czy zaburzeniami lipidowymi. Pomimo licznych apeli o znaczeniu profilaktyki pierwotnej i wtórnej obecny system nadal skazuje część pacjentów na incydenty sercowo-naczyniowe – takie jak zawał serca czy udar mózgu – choć można by im łatwo zapobiec.

Zapewnienie skutecznego leczenia jest kluczowe dla poprawy jakości życia oraz wydłużenia przeżycia osób z chorobami serca i naczyń. Wielu pacjentów napotyka trudności w uzyskaniu dostępu do nowoczesnych terapii, dlatego konieczne jest monitorowanie sytuacji, identyfikowanie barier oraz przedstawianie rekomendacji dotyczących poprawy funkcjonowania systemu – mówi Agnieszka Wołczenko, prezes Stowarzyszenia EcoSerce.

Wierzę, że raport „Programy lekowe w kardiologii: faktyczny dostęp a potrzeby pacjentów”, który napisaliśmy wspólnie z tak znakomitymi ekspertami, istotnie przyczyni się do dyskusji publicznej na temat programów lekowych w kardiologii, co przełoży się na konkretne działania i pozytywne zmiany dla pacjentów. Biorąc pod uwagę skalę schorzeń kardiologicznych, lata zaniedbań i brak realnych działań, jako społeczeństwo nie możemy już dłużej zwlekać. Tu dosłownie liczy się życie – dodaje.

Kluczowym elementem, wpływającym w istotny sposób na wsparcie leczenia, jest także edukacja i skuteczne działania profilaktyczne.

– Edukacja zdrowotna, definiowana jako proces dostarczania informacji, umiejętności i wsparcia pacjentom w celu poprawy ich stanu zdrowia, jest kluczowym komponentem prewencji wtórnej w kardiologii – zwraca uwagę prof. Izabella Uchmanowicz, dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa, Zakład Metodyki Badań Naukowych, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, członkini Komitetu Nominacyjnego Stowarzyszenia Pielęgniarek Kardiologicznych i Zawodów Pokrewnych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Edukacja pacjentów kardiologicznych w programach lekowych odgrywa fundamentalną rolę w poprawie skuteczności leczenia. Świadomy pacjent, który rozumie znaczenie przestrzegania zaleceń terapeutycznych i zmiany stylu życia, jest bardziej zaangażowany w proces leczenia,  co przekłada się na lepsze wyniki zdrowotne i jakość życia. Zastosowanie nowoczesnych technologii oraz integracja wsparcia emocjonalnego i motywacyjnego z tradycyjną edukacją zdrowotną pozwalają na całościowe wsparcie pacjenta, które przynosi wymierne korzyści zarówno dla pacjenta, jak i systemu ochrony zdrowia – dodaje.

Eksperci wypowiadający się w raporcie podkreślają, że konieczne jest wprowadzenie pilnych zmian systemowych. Wśród przykładów wymieniają zwiększenie liczby ośrodków realizujących programy lekowe, jak i uproszczenie procedur kwalifikacji pacjentów do nowoczesnych terapii.

– Liczę, że dzięki działaniom całego środowiska polskiej kardiologii wspólnie z decydentami ochrony zdrowia uda się w Polsce skutecznie obniżyć wskaźniki zapadalności oraz umieralności na choroby serco­wo-naczyniowe do poziomu średnich dla Unii Europejskiej, a tym samym opuścić grupę państw o wyso­kim ryzyku sercowo-naczyniowym – dodaje prof. dr hab. n. med. Marek Gierlotka.
 
Publikacja została objęta honorowym patronatem Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

O twórcach raportu:
Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pacjentów ze Schorzeniami Serca i Naczyń ”EcoSerce” jest ogólnokrajową organizacją założoną przez i dla pacjentów kardiologicznych oraz ich rodzin. Działania Stowarzyszenia koncentrują się na wspieraniu pacjentów kardiologicznych poprzez organizację debat i konferencji, warsztatów w małych i większych miejscowościach oraz kampaniach informacyjnych i edukacyjnych. Do głównych celów Stowarzyszenia należy walka o dobro pacjentów kardiologicznych, podnoszenie świadomości społecznej na temat praw pacjentów, jak również walka o czyste powietrze, niezwykle istotne w przypadku cierpiących na choroby serca i układu krążenia.
Fundacja Rzecznicy Zdrowia to pozarządowa organizacja, której nadrzędnym celem jest wspieranie działań na rzecz zapewnienia właściwej dostępności i jakości usług w obszarze ochrony zdrowia. Za cel działalności stawia sobie budowanie świadomości społecznej oraz rozwój kompetencji zdrowotnych społeczeństwa. Jej priorytetem jest inicjowanie  i prowadzenie debaty publicznej w oparciu o rzetelne informacje i uwzgledniającej szerokie grono interesariuszy.

Link do raportu


źródło:EcoSerce