Punktem wyjścia do powstania tego opracowania był jeden z największych na świecie program profilaktyki otyłości, nadwagi i cukrzycy typu 2 skierowany do dzieci i młodzieży o nazwie „PoZdro!”, realizowany przez Fundację Medicover w latach 2013-2020. Obejmował on uczestników w wieku 12-14 lat, odbywał się w czterech miastach w Polsce (w Warszawie, Wrocławiu, Lublinie i Gdyni) i składał z dwóch etapów. Pierwszy z nich, to Kompleksowa Analiza Zdrowotna (KAZ) – badania przesiewowe na terenie szkoły, które dostarczały rodzicom najważniejszych informacji o stanie zdrowia dziecka. Uczniowie, u których na etapie KAZ wykazano czynniki ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2, wraz z rodzinami zapraszani byli do kolejnego etapu – Zintegrowanej Opieki Indywidualnej (ZOI). Była to specjalistyczna, 2-letnia opieka i wsparcie we wprowadzaniu zdrowych zmian w codziennym życiu uczestników programu „PoZdro!”. W ramach ZOI uczestnicy korzystali z cyklicznych porad lekarskich, dietetycznych, trenera aktywności fizycznej i wsparcia psychologa. Ponadto, zakwalifikowani uczniowie wraz z bliskimi mieli okazję uczestniczyć w zajęciach sportowych, warsztatach edukacyjnych i kulinarnych. W programie przesiewowym łącznie wzięło udział blisko 20 tysięcy gimnazjalistów, a w dwuletnim cyklu interwencji ZOI – blisko 2000 dzieci z nadwagą i otyłością.

Po zakończeniu programu „PoZdro!” zespół badawczy skupił się na analizie i opracowaniu naukowym informacji uzyskanych w programie. Zgromadzono ogromną bazę danych na temat zdrowia i czynników ryzyka wielotysięcznej populacji nastolatków 12-14 lat oraz uwarunkowań rodzinnych, zachowań związanych ze stylem życia i ich sytuacji społecznej. Niedawno ukończono pierwszy etap analizy, dotyczący epidemiologii nadwagi i otyłości oraz innych parametrów zdrowotnych w dużej grupie blisko 20 tysięcy gimnazjalistów. Główne wyniki wskazują na istotne zróżnicowanie zależne od płci badanej populacji dzieci, zostały opublikowane w marcu br. w międzynarodowym piśmie naukowym o szerokim zasięgu – „Nutrients”.

Jak wyglądały pomiary?

Przeszkolone pielęgniarki zmierzyły (masę, wzrost, BMI) 19 634 nastolatków (12-14 lat), zebrane zostały raporty rodziców (ankiety dotyczące stylu życia w rodzinie) oraz, w przypadku otyłych nastolatków, próbki krwi na czczo – do oceny możliwych chorobowych przyczyn lub skutków otyłości. Badania odbywały się w czterech dużych miastach Polski (w Warszawie, Wrocławiu, Lublinie i Gdyni).

Główne wyniki podsumowane w artykule naukowym, Nutrients 25 marca 2022:

Dr n. med. Piotr Soszyński,  Dyrektor ds. Strategicznego Doradztwa Medycznego w Medicover w Polsce, przewodniczący Rady Naukowej programu „PoZdro!” i współautor publikacji w magazynie „Nutrients”, przekonuje, że rezultaty programów profilaktycznych, takich jak „PoZdro!”, stanowią konkretną bazę do opracowania celowanych rozwiązań zmierzających do ograniczenia skutków chorób cywilizacyjnych. - Wnioski z doświadczeń „PoZdro!” będą niezwykle ważne dla właściwego planowania działań profilaktycznych, zindywidualizowanych w zależności od płci, nastawienia psychologicznego i wiodącego problemu zdrowotnego, wśród których nadwaga często nie jest najważniejsza – mówi.

W przygotowaniu są kolejne publikacje związane z rezultatami programu „PoZdro!”. Nadchodzący materiał będzie dotyczyć czynników warunkujących chęć uczestniczenia w tego typu programie interwencyjnym oraz ryzyka rezygnacji na wczesnych i późniejszych jego etapach. Kolejna  publikacja będzie zawierać naukową ocenę efektywności programu w poprawie nadwagi i innych parametrów zdrowotnych – na podstawie danych dotyczących uczestników Zintegrowanej Opieki Indywidualnej „PoZdro!”.