Menopauza krok po kroku - fakty i mity w rozmowie z prof. Skrzypulec-Plintą
Opublikowane 15 września 2025
Wokół menopauzy narosło wiele mitów, a kobiety często nie wiedzą, kiedy dokładnie się zaczyna, jak ją rozpoznać i co zrobić, aby przejść przez ten czas w dobrej formie. O najczęściej zadawane pytania odpowiada prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta – ginekolog, seksuolog i ekspertka zdrowia kobiet.
Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety, który zazwyczaj pojawia się około 50. roku życia. Choć jest procesem fizjologicznym, często budzi niepokój i wiąże się z wieloma pytaniami – od typowych objawów, przez sposoby leczenia, aż po wpływ stylu życia na samopoczucie. Zmiany hormonalne zachodzące w tym okresie oddziałują nie tylko na cykl miesiączkowy, ale także na serce, kości, układ nerwowy czy życie intymne.
Wokół menopauzy narosło wiele mitów, a kobiety często nie wiedzą, kiedy dokładnie się zaczyna, jak ją rozpoznać i co zrobić, aby przejść przez ten czas w dobrej formie. O najczęściej zadawane pytania odpowiada prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta – ginekolog, seksuolog i ekspertka zdrowia kobiet. Aby dowiedzieć się więcej obejrzyj cykl filmów wideo.
Czym właściwie jest menopauza i kiedy występuje?
– Menopauza to czas w życiu kobiety, w którym dochodzi do ostatniej miesiączki, a poziom podstawowych hormonów – estrogenów – zaczyna trwale spadać – tłumaczy prof. Violetta Skrzypulec-Plinta. – Zanim to nastąpi, mamy okres okołomenopauzalny, czyli perimenopauzę. Zwykle zaczyna się ona około 43. roku życia i wiąże się z nieregularnymi krwawieniami oraz stopniowym obniżaniem poziomu hormonów. Średni wiek menopauzy to 51–52 lata, ale wpływ mają na niego czynniki genetyczne, środowiskowe, a także przebyte operacje ginekologiczne czy stosowanie używek – szczególnie papierosów.
Jakie są objawy menopauzy?
Objawy można podzielić na krótkoterminowe i długoterminowe. – Najczęściej pierwszym sygnałem są uderzenia gorąca – mówi ekspertka. – Towarzyszą im bezsenność, gorsza koncentracja, obniżenie nastroju, a także poczucie „zespołu pustego gniazda”. Z czasem mogą pojawić się dolegliwości kardiologiczne, insulinooporność, bóle mięśni i stawów. Długofalowo kobiety borykają się z suchością pochwy, bolesnością w trakcie współżycia czy osteoporozą. Dlatego tak ważna jest odpowiednia opieka medyczna i dobrze dobrana terapia.
Czy objawy menopauzy można wyleczyć?
– Objawy menopauzy można skutecznie łagodzić. Podstawą jest indywidualny dobór terapii do stanu zdrowia pacjentki – podkreśla prof. Skrzypulec-Plinta. – Kobietom z macicą zaleca się preparaty estrogenowo-gestagenowe, a pacjentkom po histerektomii same estrogeny. W przypadku suchości pochwy stosujemy preparaty miejscowe. Jeśli hormonalna terapia menopauzalna jest przeciwwskazana, można sięgnąć po preparaty roślinne czy środki poprawiające nawilżenie.
Czy istnieje test na menopauzę?
– Podstawą są zgłaszane objawy, ale wykonujemy też badania hormonalne: estradiol, FSH, AMH oraz TSH – wylicza ekspertka. – Badanie USG pozwala ocenić jajniki i endometrium. To, wraz z obrazem klinicznym, daje nam pewność, że kobieta wchodzi w menopauzę.
Czy menopauza występuje także u mężczyzn?
– U mężczyzn również dochodzi do spadku hormonów, szczególnie testosteronu. Ten stan nazywamy andropauzą lub hipogonadyzmem – wyjaśnia prof. Skrzypulec-Plinta. – Objawy są podobne: obniżenie nastroju, gorsza decyzyjność, zmęczenie. Występują jednak później niż u kobiet – zwykle 15–20 lat później. W terapii stosuje się odpowiednio dobrane leczenie hormonalne.
Czy istnieją naturalne metody łagodzenia objawów menopauzy?
– Preparaty pochodzenia roślinnego mają ogromne znaczenie. Zioła o działaniu fitoestrogenowym, jak szwaganda, omeliny czy suplementacja witaminy D3, mogą wspierać organizm w okresie okołomenopauzalnym – tłumaczy ekspertka. – Najlepiej wprowadzać je jak najwcześniej. Kluczowe jest jednak, aby nie stosować niczego na własną rękę – dawkę i rodzaj preparatu powinien dobrać lekarz ginekolog.
Czy dieta i aktywność fizyczna mają wpływ na przebieg menopauzy?
– Zdecydowanie tak. Aktywność fizyczna i zdrowa dieta to filary profilaktyki zdrowotnej w każdym wieku, także w menopauzie – zaznacza ekspertka. – Regularny ruch poprawia metabolizm i samopoczucie, a odpowiednio zbilansowana dieta chroni przed niedoborami i nadmiarem kalorii. Kobiety, które wcześniej były aktywne i dbały o jadłospis, łatwiej radzą sobie z objawami menopauzy.
Jakie konsekwencje może mieć hormonalne leczenie menopauzy?
– Hormonalna terapia menopauzalna ma jasno określone kryteria włączenia i wyłączenia – mówi prof. Skrzypulec-Plinta. – Regularne wizyty kontrolne są konieczne, aby ocenić jej bezpieczeństwo. Pamiętajmy, że terapia może nie tylko łagodzić objawy, ale też chronić przed osteoporozą i rakiem jelita grubego. Ważne jest utrzymywanie prawidłowej masy ciała, bo otyłość sama w sobie zwiększa ryzyko onkologiczne.
Menopauza to naturalny etap życia, ale dzięki wiedzy i nowoczesnym możliwościom leczenia kobiety mogą przechodzić go świadomie i z zachowaniem wysokiej jakości życia.
Źródło: Wywiad z prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, kanał Astellas Pharma Polska
https://www.youtube.com/watch?v=aO0R-IG3_cc&list=PLVKQm-NE8ZLua7T8XWsxHouGUxSqccXq7
https://www.youtube.com/watch?v=aO0R-IG3_cc&list=PLVKQm-NE8ZLua7T8XWsxHouGUxSqccXq7
Autor:
Redakcja MedicalPress