Jak podaje Główny Urząd Statystyczny,  czołową przyczynę zgonów w Polsce stanowią choroby układu krążenia. Z ich powodu umiera dwukrotnie więcej osób niż przez choroby nowotworowe. Statystycznie,  co trzeci dorosły Polak cierpi na nadciśnienie tętnicze.

Za istotny czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego uznaje się spożywanie pokarmów obfitujących w nasycone kwasy tłuszczowe  i cholesterol. Jednakże ogólne ograniczanie przyjmowania tłuszczy nie jest wskazane. Należy natomiast zastąpić nasycone kwasy tłuszczowe nienasyconymi,  m.in. kwasami omega-3 wpływającymi na regulację ciśnienia tętniczego oraz pośrednio działającymi przeciwmiażdżycowo. Bogatym źródłem tych kwasów są tłuste ryby morskie, np. łosoś, makrela, które według Norm żywienia dla populacji Polski z 2020 r. należy spożywać raz w tygodniu. Warto także zwrócić uwagę na sposób obróbki termicznej. Zamiast smażenia na tłuszczu, pieczenia czy grillowania, wskazane  byłoby gotowanie w wodzie i na parze. Pozytywne efekty przyniesie również zastąpienie masła pastą z awokado czy nasion słonecznika. Natomiast do sałatek, w miejsce śmietany czy majonezu, obfitujących w cholesterol, warto dodawać oliwę z oliwek.
 

Ochronne działanie przed rozwojem chorób układu krążenia wykazują także owoce i warzywa.  Zawarte w nich foliany, polifenole (przede wszystkim resweratrol), potas oraz błonnik , działają kardioprotekcyjnie. Świeże owoce i warzywa są preferowane w większych ilościach w stosunku do przetworzonych (musy, przeciery, dodatki do zup).

Coraz większa liczba badań pokazuje, że również przyjmowanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, będących źródłem błonnika pokarmowego  może chronić przed chorobami przewlekłymi, w tym chorobami układu krążenia. Warto więc białe, wysoko przetworzone pieczywo (np. tostowe) zastąpić razowym, a drobne kasze - grubymi.

Takie podejście do żywienia prezentowane jest w diecie śródziemnomorskiej oraz diecie DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) zalecanych dla pacjentów kardiologicznych.

 

Artykuł powstał przy współpracy redakcyjnej ze Studenckim Kołem Naukowym przy I Katedrze i Klinice WUM