Minister Zdrowia przygotowuje i publikuje mapę potrzeb zdrowotnych w celu identyfikacji priorytetowych problemów zdrowotnych i kluczowych wyzwań organizacji systemu opieki zdrowotnej oraz właściwego wydatkowania środków publicznych (nie tylko środków europejskich). Mapa przedstawia z jednej strony analizy demograficzne i epidemiologiczne, analizy stanu i wykorzystania zasobów, w tym personelu medycznego, które są udostępniane na dedykowanej stronie internetowej w formie zaawansowanego narzędzia analitycznego, z drugiej zaś rekomendowane kierunki działań dla obszaru Rzeczypospolitej Polskiej i poszczególnych województw.

W dokumencie wykorzystano wszystkie dostępne i wiarygodne źródła danych, w tym dane własne Ministra Zdrowia, zebrane przez NFZ, GUS, Centrum e-Zdrowia, ZUS i inne, w tym pochodzące z opracowań wtórnych. W dokumencie przedstawiane są dane możliwie najnowsze, w szczególności dane dotyczące kolejek i czasów oczekiwania – aktualne na luty 2020 r., dane rozliczeniowe NFZ do końca 2019 r. Szacunki dotyczące obciążenia chorobami zostały przygotowane w oparciu o dane na koniec 2019 r.

W 2019 r. zostało wybranych 5 kluczowych problemów zdrowotnych w Polsce:

- cukrzyca,

- udar,

- niewydolność serca,

- przewlekła obturacyjna choroba płuc,

- schizofrenia

Przeprowadzone analizy pozwoliły na poszukiwanie najefektywniejszych sposobów radzenia sobie z nimi i spojrzenie na nie przez pryzmat wszystkich poziomów i rodzajów niezbędnej opieki.

Zmierzenie się z tymi zagadnieniami - jak wskazują autorzy map zdrowotnych - to jednak dopiero początek drogi. Musimy przygotować się na daleko idące zmiany w strukturze i wielkości polskiego społeczeństwa związane ze zmianami demograficznymi. Prognozuje się, że do 2050 r. liczba ludności RP spadnie do niecałych 34 mln. Szybkie starzenie się ludności oraz wolniejszy wzrost długości życia w zdrowiu niż życia ogółem wskazują, że wyzwania ochrony zdrowia będą tylko rosnąć. Będą one związane przede wszystkim z większym zapotrzebowaniem na opiekę nad osobami starszymi (opieka długoterminowa, paliatywno-hospicyjna) oraz utrudnieniem finansowania systemu ze względu na malejącą populację w wieku produkcyjnym.

Na wszelkie organizacyjno-infrastrukturalne problemy systemu opieki zdrowotnej nakładają się jeszcze problemy związane z dostępnością kadr. Pomimo nagłośnienia występujących ograniczeń dostępności lekarzy, w średnim i długim terminie najpoważniejszym problem będzie zmniejszanie się liczby pielęgniarek oraz położnych. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 10 lat liczba pielęgniarek w wieku 25-59 lat zmniejszy się o 34%, a liczba położnych o 25%. Zapotrzebowanie na usługi położnicze może spadać wraz ze spadkiem dzietności w Polsce, lecz w perspektywie starzejącego się społeczeństwa i braku pielęgniarek sytuacja ta może nieść poważne konsekwencje dla funkcjonowania polskiego systemu ochrony zdrowia.

Źródło: Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia