Według NFZ około 3 mln Polaków choruje na cukrzycę, a liczba pacjentów do 2030 r. ma wzrosnąć do 4,3 mln osób. Życie z cukrzycą wymaga stałego leczenia, monitoringu glikemii i stosowania odpowiedniej diety. EAPN Polska i Bank Żywności w Łodzi wskazują, że udostępniane przez instytucje publiczne zalecenia żywieniowe dla cukrzyków są wykluczające dla pacjentów żyjących w ubóstwie. W związku z Światowym Dniem Cukrzycy EAPN Polska i Bank Żywności w Łodzi udostępniły jadłospis dla cukrzyków na każdą kieszeń. Organizacje podkreślają, że perspektywa ubóstwa pacjentów jest pomijana w debacie na temat cukrzycy oraz działalności polskiego systemu ochrony zdrowia i pomocy społecznej.
WHO wskazuje, że na cukrzycę choruje ponad 422 mln ludzi na świecie, a każdego roku umiera ok. 1,5 mln. W Polsce zapadalność na cukrzycę rośnie i do 2030 r. ma dotyczyć już 10 proc. społeczeństwa, przy obecnej populacji chorych wynoszącej ok. 3 mln osób. Jako tzw. choroba cywilizacyjna cukrzyca typu 2 wynika m.in. z niezdrowego stylu życia, o czym alarmują międzynarodowe i polskie instytucje zdrowia publicznego. W profilaktyce cukrzycy zalecenia dotyczą zdrowego żywienia, a w leczeniu bezpośrednio przestrzegania diety cukrzycowej.
– W internecie znajdziemy sporo przepisów czy jadłospisów polecanych dla cukrzyków. Niestety wiele z tych materiałów jest nierzetelnych, zawierają produkty stanowczo niewskazane dla cukrzyków. Z kolei materiały z zaufanych źródeł często wymagają produktów, które są nieosiągalne dla osób żyjących ubóstwie. Z tego względu przygotowaliśmy przykładowy jadłospis, który nie wyklucza ubogich. Uważamy, że instytucje publiczne odpowiedzialne za profilaktykę zdrowia i leczenie cukrzycy i otyłości, powinny uwzględniać sytuację socjalno-bytową polskiego społeczeństwa, czyli odbiorów ich działań. Pamiętajmy, że w Polsce ok. 15,4 mln osób żyje poniżej minimum socjalnego, a ok. 1,8 mln poniżej minimum egzystencji – mówi Wojciech Jaros, prezes zarządu Banku Żywności w Łodzi.
Ministerstwo Zdrowia w dokumencie strategicznym „Zdrowa Przyszłość. Ramy strategiczne rozwoju systemu ochrony zdrowia na lata 2021-2027, z perspektywą do 2030” wskazuje, że cukrzyca i choroby nerek stanowią piątą przyczynę zgonów w Polsce. Za 60 proc. z nich odpowiedzialna była tylko cukrzyca, a liczba zgonów z tej przyczyny wzrasta od 2002 r. i przewidywany jest dalszy wzrost umieralności. Cukrzyca powoduje także wiele powikłań, m.in. retinopatię cukrzycową (wzrost ryzyka jaskry i zaćmy), niewydolność nerek, chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu, neuropatię. Jedną z chorób, które często prowadzą do rozwoju cukrzycy, jest otyłość.
Mimo refundacji leków, dostępu do opieki internisty i diabetologa, czy placówek sportowych, zdrowie w cukrzycy nadal zależy od możliwości sfinansowania specjalistycznej diety. – Osoby w ubóstwie funkcjonują w sytuacji ciągłego ograniczania wydatków i potrzeb. W takim wypadku ceny żywności mają bezpośredni wpływ na zdrowie i życie pacjentów, zmuszając do niemożliwych wyborów. Cukrzyca jest jedną z chorób, w której uwidacznia się problem wykluczenia zdrowotnego z uwagi na ubóstwo. W szczególności, że inflacja dotyka żywności znacznie bardziej niż innych dóbr, np. w marcu 2023 r. inflacja w przypadku żywności była wyższa o prawie 10 punktów procentowych od inflacji ogółem – mówi
dr hab. Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polska.
Organizacje wskazują, że publiczne badania ubóstwa nie uwzględniają danych o chorujących na cukrzycę. Według GUS problemy zdrowotne były główną przyczyną korzystania z pomocy społecznej w Polsce w 2022 roku.
Bank Żywności w Łodzi – jadłospis dla cukrzyków
Źródło informacji: EAPN Polska
