Z apteki... i do apteki, czyli o kluczowej roli farmaceutów

Opublikowane 07 sierpnia 2024
Z apteki... i do apteki, czyli o kluczowej roli farmaceutów

Mimo braku obowiązku i jakichkolwiek profitów, tysiące polskich farmaceutów wspiera system utylizacji niezażytych leków. Dzięki temu, że w wielu aptekach można bezpłatnie oddać przeterminowane czy niepotrzebne farmaceutyki, nie trafiają one do domowych koszy na śmieci czy WC, a tym samym nie zanieczyszczają środowiska i nie szkodzą naszemu zdrowiu.

Niezażyte/przeterminowane leki i farmaceutyki to szczególny rodzaj odpadu. Obchodzenie się z tego rodzaju substancjami wymaga dużej świadomości problemu i sporo zaangażowania – mowa w końcu o substancjach potencjalnie niebezpiecznych.

Co mówią wyniki badań?

Część z zalegających w naszych apteczkach leków ulega przeterminowaniu. Co z nimi robimy? Według raportu „Leki w środowisku- zagrożenia i wyzwania”, napisanego przez badaczki z Katedry Analizy Środowiska Wydziału Chemii Uniwersytetu Gdańskiego, ok. 60% Polaków wyrzuca je do zwykłego śmietnika na odpady zmieszane. Leki na wysypisku śmieci mogą stanowić poważne zagrożenie środowiskowe – nic nie jest bowiem w stanie powstrzymać spożywania ich przez żerujące tam zwierzęta i przenikania ich do wód gruntowych. Około 28% Polaków spłukuje leki w domowej toalecie – jednak wbrew pozorom, nawet najnowocześniejsza oczyszczalnia ścieków nie jest w stanie zneutralizować wielu substancji leczniczych.

Badania potwierdzają zanieczyszczenie gleby lekami, stężenie wielu powszechnie stosowanych leków odnotowuje się także w wodzie pitnej – zarówno tej wodociągowej, jak i butelkowanej. Z każdą szklanką wody wypijamy więc pewne ilości rozmaitych substancji chemicznych, co potencjalnie może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu. Ponadto zawartość leków w wodzie może powodować poważne problemy dla wielu ekosystemów: znane są bowiem przypadki, gdy całe gatunki zwierząt i innych organizmów żywych stanęły na granicy wyginięcia przez swoją wrażliwość na niektóre substancje.

W sprawnym radzeniu sobie z utylizacją leków przoduje Szwecja, gdzie już przed ponad dekadą nawet 75% leków trafiało do aptecznych punktów zbiórki, podobnie statystyki wyglądają w Finlandii. Za krajami północy plasuje się Portugalia i Holandia. Polska niestety okupuje sam dół tabeli.

 

Kluczowa rola aptek

Prawidłowa utylizacja środków farmakologicznych to klucz do rozwiązania problemu, a rola aptek w tym procesie jest nie do przecenienia. Gminy, na których ciąży ustawowy obowiązek gospodarowania odpadami, wywiązują się z niego przede wszystkim prowadząc Punkty Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (tzw. PSZOKi). Dotrzeć do nich, to jednak w wielu przypadkach prawdziwa wyprawa, więc apteczne punkty zbiórki odgrywają w tym systemie kluczową rolę.

Najwyższa pora, by działać, bo świat jest w naszych rękach – pod takim hasłem organizatorzy ogólnopolskiej kampanii „Leki do Apteki” nawołują do tego, by w świadomy sposób podejść do zawartości naszych domowych apteczek.

Kampania „Leki do Apteki” to pierwsza akcja, która jednoczy pacjentów, farmaceutów i producentów farmaceutycznych wokół wspólnego, społecznie ważnego celu, jakim jest prawidłowa utylizacja leków.

Czołowi gracze z branży farmaceutycznej – Grupa NEUCA i Zakłady Farmaceutyczne POLPHARMA S.A., wraz z aptekarzami łączą siły, by edukować pacjentów w zakresie prawidłowej segregacji farmaceutyków. Ze strony internetowej www.lekidoapteki.pl, a także mediów społecznościowych obu firm, można dowiedzieć się:

  • Czego nie robić z przeterminowanymi lekami?
  • Czego nie wyrzucać do pojemników na przeterminowane leki?
  • Jak przygotować farmaceutyki do utylizacji (wyjmij blistry, ampułki czy syropy z oryginalnego opakowania, nie wylewaj zawartości syropów do pojemnika na przeterminowane leki, nie wyciskaj tabletek z blistrów)

 

Jednak tym, co wyróżnia te kampanię jest fakt, że nie ogranicza się ona tylko do działań edukacyjnych. Jej organizatorzy, a w kolejnych miesiącach dołączają do niej też inne firmy z branży farmaceutycznej – wyposażą pacjentów i aptekarzy w konkretne narzędzia, które pozwolą im zaangażować się w działania prowadzące do prawidłowej utylizacji farmaceutyków, tj. instrukcje-naklejki  na domowe apteczki, które wyjaśniają jak segregować i oddawać do utylizacji farmaceutyki, torby z instrukcją, osłonki na pojemniki na przeterminowane leki w aptekach, które pozwolą świadomie oddać farmaceutyki do utylizacji.

- Jednoczymy siły, by realnie wpłynąć na poprawę alarmujących danych dotyczących utylizacji farmaceutyków, zagwarantować bezpieczeństwo pacjentów, personelu apteki i środowiska naturalnego – mówi Paweł Bernat, dyrektor Obszaru Komunikacji i Public Affairs w Grupie NEUCA.


- Jako odpowiedzialny producent leków chcemy ograniczać ich wpływ na środowisko w całym łańcuchu wartości. Dlatego z radością włączamy się we wspólną akcję, aby podnosić świadomość pacjentów i konsumentów w zakresie bezpiecznego postępowania z niewykorzystanymi farmaceutykami – podkreśla Magdalena Rzeszotalska, szefowa Działu Komunikacji Korporacyjnej i CSR/ESG w Polpharmie.

Po       szczegółowe informacje      zapraszamy   na        naszą stronę internetową: www.lekidoapteki.pl. Znajdą tu Państwo wspomniany raport, który w zwięzły i kompleksowy sposób przedstawia problem obecności pozostałości leków w środowisku i ich wpływu na nasze zdrowie, a także bazę wiedzy: ściągę-instruktaż, jak należy przygotować i oddać farmaceutyki do utylizacji zarówno w formie graficznej jak i video i wiele innych ciekawych materiałów.

źródło: Leki do Apteki