W perspektywie najbliższych lat największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa zdrowotnego Polski będą choroby cywilizacyjne, a w tym cukrzyca. W Polsce aż 3 mln osób zmaga się z tą chorobą, z czego 200 tys. to osoby cierpiące na cukrzycę typu I. Co roku na leczenie cukrzycy i jej powikłań Polska przeznacza z budżetu państwa około 6 mld zł, a jeszcze więcej wynoszą koszty pośrednie związane m.in.  z  utratą wpływów podatkowych, obniżoną produktywności zawodową chorych i ich rodzin. Prawidłowe leczenie cukrzycy opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, aktywności ruchowej i  codziennym  podawaniu  zastrzyków  z  insuliny.  Ostatnio  powstają  wyspecjalizowane  pompy do podawania insuliny, czy nawet pompy dwuhormonalne, podające nie tylko insulinę, ale także glukagon  niezbędny  w  przypadku  hipoglikemii.  Niestety  urządzenia  te  stanowią  jedynie  leczenie pomostowe i nie zabezpieczają przed ryzykiem rozwoju powikłań,takich  jak  uszkodzenie  wzroku, uszkodzenie nerek, miażdżyca czy też wystąpieniem ciężkich niedocukrzeń kończących się utratą przytomności.  W  takich  przypadkach  rozwiązaniem  może  być  przeszczepienie  trzustki  lub  wysp trzustkowych.  Jest  to jedyna  metoda  prowadzącą do całkowitego wyleczenia, jednakże są to zabiegi trudne  i  niepozbawione  problemów, jak  choćby  niedobór  narządów  do  transplantacji,  przewlekła immunosupresja  czy  też  ryzyko  powikłań  chirurgicznych.  Obecnie  w  Polsce  około  10  tys.  osób powinno  kwalifikować się do transplantacji trzustki lub wysp trzustkowych, a rocznie wykonuje się tylko 40 tego typu zabiegów i raptem 300 w całej Europie. W  odpowiedzi na  problemy związane z  aktualną koncepcją leczenia cukrzycy,  polscy naukowcy postanowili opracować innowacyjną terapię medyczną. Od 2017 roku konsorcjum Bionic prowadzi badania  nad  stworzeniem  funkcjonalnego  bionicznego  narządu,  który  stanowi  realną  szansę na wyleczenie cukrzycy typu 1. Zaledwie po dwóch latach, 14 marca zespół Fundacji Badań i Rozwoju Nauki  pod  kierunkiem  dr  hab.  med.  Michała  Wszoły  wydrukował  pierwszy  na  świecie  w  pełni unaczyniony  prototyp  bionicznej  trzustki  o  wymiarach  3x3x5cm.  Badania  wykazały,  że  organ produkuje  insulinę,  a  obrazowanie  rezonansem  magnetycznym  pokazało  wierne  odwzorowanie zaplanowanego układu naczyniowego. Na potrzeby projektu naukowcy opracowali dwa innowacyjne biotusze:  do  druku  z  wyspami  trzustkowymi  oraz  do  druku  naczyń  krwionośnych  z  komórkami śródbłonka.  W  kolejnym  etapie  zaplanowano  zastąpienie  wysepek  trzustkowych  komórkami macierzystymi przetransformowanymi na komórki alfa i beta, czyli komórki produkujące insulinę i glukagon. Dzięki takiemu rozwiązaniu pacjent nie będzie czekał na komórki od dawcy, a ryzyko odrzutu zostanie zredukowane, ponieważ narząd powstanie z jego własnych komórek macierzystych. Przez ostatnie pół roku naukowcy pracowali nad udoskonaleniem bioreaktora, płynu perfuzyjnego oraz układu  naczyniowego,  a  także  opracowali  technologię  wytwarzania  zewnętrznych  naczyń krwionośnych. Osiągnięte rezultaty pozwoliły na przejście do kolejnej fazy projektu i rozpoczęcie badań  na  zwierzętach.  Pierwsze  wyniki  wskazują,  że  opracowany  materiał  jest  nietoksyczny dla zwierząt. Wejście w zaawansowany etap prac oraz obiecujące wyniki rozpoczęły debatę na temat fazy klinicznej  projektu. Nowym  celem  Fundacji Badań  i  Rozwoju  Nauki  jest  budowa  Centrum Innowacyjnych  Biotechnologii Medycznych, w którym zespół będzie mógł kontynuować badania i przeszczepiać bioniczną trzustkę pacjentom z całego świata. Naukowcy i lekarze zgromadzeni wokół dr hab. med Michała Wszoły chcą stworzyć innowacyjny ośrodek badawczo-kliniczny, w którym będą opracowywać  od  podstaw  pionierskie  terapie  medyczne.  Bezpośrednie  połączenie  świata  nauki i medycyny w jednym miejscu pozwoli na szybsze i efektywniejsze wdrażanie najnowszych osiągnięć do  praktyki  klinicznej.  Umożliwi  to  lepszy  transfer  wyników  badań  naukowych  do  gospodarki i wzmocni pozycję Polski w świeciejako kraju, w którym nowatorskie technologie rozwiązują aktualne problemy medyczne.

Źródło: Fundacja Badań  i  Rozwoju  Nauki 
Fot: Pixabay