Światowy Dzień Rzucania Palenia. Kampania Rzuć! Nie Żałuj!
Opublikowane 20 listopada 2023Światowy Dzień Rzucania Palenia stanowi szczególną okazję do zwrócenia uwagi społeczeństwa na ogromne skutki palenia tytoniu dla zdrowia publicznego. Epidemia tytoniu pozostaje jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla ludzkiego zdrowia, przyczyniając się do ponad 8 milionów zgonów rocznie na całym świecie. W Polsce, mimo wprowadzonych działań, sytuacja nie jest optymistyczna. Raport Polskiej Akademii Nauk z 2022 r. pokazuje, że około 8-9 milionów Polaków nadal pali papierosy, a odsetek palących dorosłych osiągnął aż 29%, co znacznie przewyższa średnią unijną.
Już od 30 lat, w trzeci czwartek listopada obchodzony jest Światowy Dzień Rzucania Palenia, który ma na celu zwrócenie uwagi całego społeczeństwa na skutki palenia tytoniu: społeczne, ekonomiczne, a przede wszystkim zdrowotne. W tym roku obchodzimy go 16 listopada. Epidemia tytoniu jest jednym z największych zagrożeń dla zdrowia publicznego, rocznie ponad 8 milionów ludzi na całym świecie umiera z powodu chorób odtytoniowych. Ponad 7 milionów tych zgonów jest wynikiem bezpośredniego palenia tytoniu, a około 1,2 miliona jest skutkiem narażenia osób niepalących na bierne palenie. Równolegle pomimo wdrożenia planu kroczącej podwyżki akcyzy, sprzedaż papierosów rośnie – w pierwszym półroczu po wprowadzeniu podwyżki aż o blisko 13%.
- Obecnie około 8-9 milionów Polaków pali aktywnie papierosy. Według raportu Polskiej Akademii Nauk w 2022 r. odsetek palących dorosłych w Polsce osiągnął aż 29%. 1 - to wynik znacząco wyższy od średniej unijnej.
- Sytuacja w grupie młodzieży jest jeszcze bardziej alarmująca. Codziennie w Polsce zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt. W skali roku daje to liczbę 180 000 młodocianych do 18. roku życia, którzy wpadli w „szpony” nałogu. Szacuje się, że nieletni w Polsce wypalają rocznie około 4 mld sztuk papierosów 2 . Wiek inicjacji istotnie się obniża. Wzrasta odsetek nastolatków, które sięgają po papierosy lub e-papierosy.
- W Polsce w wyniku chorób wywołanych paleniem tytoniu każdego dnia umiera 200 osób ! Palenie lub bierny kontakt z dymem jest bezpośrednio związany z występowaniem 80% przypadków nowotworów płuca. Palacze również dużo częściej narażeni są na schorzenia układu oddechowego. Papierosy silnie podrażniają nabłonek wyściełający drogi oddechowe, aż 90% przypadków POChP wywołanych jest właśnie przez palenie.
- U palaczy ryzyko zgonu wywołane rakiem płuca jest 30-krotnie większe niż u osób niepalących. KRN oszacował, że w roku 2020 było w Polsce 22 539 zachorowań na raka płuca (13 553 u mężczyzn i 8 986 u kobiet). Warto zauważyć, że palacze są narażeni nie tylko na szereg nowotworów układu oddechowego.
- Palenie tytoniu uzależnia psychicznie i fizycznie. Poza nikotyną, która jest w papierosach substancją silnie uzależniającą najbardziej szkodliwy jest dym tytoniowy, który zawiera ponad 7000 związków, z czego około 100 toksycznych substancji mających bezpośredni wpływ na choroby nowotworowe.
Obecnie obserwujemy zmianę sposobu konsumpcji tytoniu. W ostatnich latach coraz popularniejsze stają się nowe produkty (papierosy elektroniczne, liquidy, wyroby z syntetyczną nikotyną), które nie wytwarzają dymu ani ciał smolistych. Jednak ponad 14% użytkowników e-papierosów używało ich do wdychania innych niż nikotyna substancji
psychoaktywnych (najpopularniejsze są kanabinoidy).
Sytuacja jest tym bardziej niepokojąca, iż zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi (tzw. „ustawa tytoniowa”) Biuro do spraw Substancji Chemicznych nadzorowane przez Ministerstwo Zdrowia nie przeprowadza weryfikacji składu chemicznego płynów przeznaczonych do papierosów elektronicznych i dokonuje ich rejestracji wyłącznie na podstawie notyfikacji importera/producenta. Stąd obserwujemy istny zalew smakowych e-papierosów w tym jednorazowych wyrobów chińskich.
Sytuacja jest tym bardziej niepokojąca, iż zgodnie z obowiązującymi w Polsce regulacjami prawnymi (tzw. „ustawa tytoniowa”) Biuro do spraw Substancji Chemicznych nadzorowane przez Ministerstwo Zdrowia nie przeprowadza weryfikacji składu chemicznego płynów przeznaczonych do papierosów elektronicznych i dokonuje ich rejestracji wyłącznie na podstawie notyfikacji importera/producenta. Stąd obserwujemy istny zalew smakowych e-papierosów w tym jednorazowych wyrobów chińskich.
Obecnie istnieje ponad 8 000 różnych rodzajów e-liquidu o owocowych bądź słodkich smakach (m.in.: czekolada, popcorn, guma balonowa, wanilia), które mają na celu zachęcić młode osoby do sięgnięcia po e-papierosa. Skład takiego aerozolu do e-papierosów, który użytkownicy wdychają, może zawierać szkodliwe substancje, w tym: • acetaldehyd, • formaldehyd, • akroleinę, • propanal, • nikotynę, • aceton, • o-metyl-benzaldehyd, • karcinogenne nitrozaminy. Urzędowo nie jest to jednak ani badane ani weryfikowane !
Niestety pomimo prowadzonych działań prewencyjnych konsumpcja wyrobów tytoniowych nadal stanowi jedno z największych wyzwań zdrowia publicznego w Polsce. Mimo wielu kampanii edukacyjnych palacze bagatelizują zagrożenia związane z paleniem, ale też ci, którzy chcieliby rzucić palenie praktycznie nie maja gdzie się zwrócić. W naszym kraju brakuje poradni antynikotynowych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Na razie wedle naszej wiedzy działają jedynie trzy takie ośrodki: w Warszawie, Gdańsku i Krakowie.
Niestety pomimo prowadzonych działań prewencyjnych konsumpcja wyrobów tytoniowych nadal stanowi jedno z największych wyzwań zdrowia publicznego w Polsce. Mimo wielu kampanii edukacyjnych palacze bagatelizują zagrożenia związane z paleniem, ale też ci, którzy chcieliby rzucić palenie praktycznie nie maja gdzie się zwrócić. W naszym kraju brakuje poradni antynikotynowych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Na razie wedle naszej wiedzy działają jedynie trzy takie ośrodki: w Warszawie, Gdańsku i Krakowie.
Mając na uwadze powyższe ograniczenia i niezaspokojone potrzeby społeczne przygotowaliśmy wspólnie kampanię edukacyjną „Rzuć nie żałuj !”, która prowadzona będzie na profilach społecznościowych naszych organizacji. W ramach kampanii w dniu 16 listopada o godz. 19. 00 na profilu FB Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca O. Szczecin przeprowadzimy webinar edukacyjny z dr n.med. Piotrem Wierzbińskim- psychiatrą, specjalistą ds. uzależnień „Jak pomóc pacjentowi onkologicznemu zerwać z nałogiem palenia”.
16 listopada motywuje Nas – Organizacje Pozarządowe zaniepokojone skalą papierosowej epidemii do wystąpienia z APELEM DO PRZYSZŁEGO RZĄDU o wdrożenie strategii, która doprowadziłaby do znaczącego ograniczenia dostępności papierosów w Polsce. Najważniejsze postulaty w zakresie skutecznej walki z nikotynizmem na rzecz Polski wolnej od papierosów przedstawiają się następująco :
1. Opracowanie strategii walki z nikotynizmem wraz ze wskaźnikamimonitorującymi jej realizację
2. Wysokie podatki na papierosy i zróżnicowanie podatków dla wyrobów wzależności od ich stopnia szkodliwości
3. Wprowadzenie dopuszczania do obrotu wszystkich wyrobów nowatorskich na podstawie rygorystycznej procedury rejestracyjnej i badań laboratoryjnych
4. Wprowadzenie rozwiązań fiskalnych oraz regulacji systemowych ograniczających dostęp do papierosów jak np.: wprowadzenie znaczącej opłaty za dopuszczenie do sprzedaży papierosów tradycyjnych (obecnie 0 zł)
5. Utworzenie ogólnopolskiej sieci poradni odwykowych współpracujących z lekarzami Podstawowej Opieki Zdrowotnej
6. Prowadzenie na większą skalę kampanii wspomagających porzucenie nałogu w tym opracowanie i wdrożenie programów edukacyjnych kierowanych do młodzieży
7. Upowszechnienie schematu interwencji walki z nałogiem tytoniowym, w tym zastosowanie na większą skalę działań zmierzających do redukcji szkód u nałogowych palaczy
8. Podniesienie wieku legalnego zakupu wyrobów z nikotyną do 21 r.ż.
9. Zwiększenie kar za sprzedaż wyrobów tytoniowych osobom nieletnim.
---------------------------------------------------------------------------
Więcej o kampanii Rzuć! Nie Żałuj. oraz postulatach na stronach internetowych oraz FB
- Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca o. Szczecin https://www.rakpluca.szczecin.pl
- Fundacja Pokonaj Raka https://www.pokonajraka
- Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej https://ippez.pl
- Fundacja My Pacjenci https://mypacjenci.org
- Polskie Stowarzyszenie Diabetyków https://diabetyk.org.pl
- Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych a Astmę, Alergię i POChP
- https://www.astma-alergia-pochp.pl/
Źródło informacji: Agencja COMMUNICATION AND MORE
Autor:
Redakcja MedicalPress