Narodowy Instytut Onkologii w polskim systemie ochrony zdrowia sprawuje szereg ról. Obok tych podstawowych — leczniczej i naukowo-badawczej, NIO pełni między innymi rolę Wojewódzkiego i Krajowego Ośrodka Monitorującego (WOM i KOM) w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej. W tym tygodniu sto osób z całej Polski uczestniczyło w pierwszym tego rodzaju i niezwykle ważnym szkoleniu poprzedzającym, planowane na wiosnę 2025 roku, wdrożenie Krajowej Sieci

Onkologicznej (KSO).

Uruchomienie Krajowej Sieci Onkologicznej to proces złożony, ale i bardzo potrzebny dla zapewnienia pacjentom z chorobą nowotworową jak najlepszej opieki. Podstawą Sieci, co wielokrotnie podkreślała dyrektor NIO dr. hab. n. med. Beata Jagielska, jest współpraca między ośrodkami. Kolejnym, niezwykle ważnym, elementem tego procesu jest wymiana doświadczeń. Dlatego właśnie, stu przedstawicieli kadry zarządzającej i administracyjnej, reprezentujących Wojewódzkie Ośrodki Monitorujące (WOM), uczestniczyło stacjonarnie i zdalnie w pierwszym z cyklu szkoleń organizowanym w NIO przez Krajowy Ośrodek Monitorujący.

Szkolenia nie służą temu, abyśmy narzucali innym co mają robić, jak działać. Spotykamy się i szkolimy po to, aby budować pomosty i więzi między wszystkimi ośrodkami - podkreśla dyrektor Beata Jagielska, tłumacząc także, że ośrodek

przyjmujący 2000 pacjentów rocznie nie będzie funkcjonował jak ten przyjmujący 2000 pacjentów miesięcznie, ale i jeden i drugi będą w Sieci - Sieć to współpraca, i dlatego nie ma tu miejsca na monolog, a jedynie na dialog. My z poziomu NIO

słuchając uczestników szkoleń, także wyciągamy wnioski, i analizując je uczymy się tego, jak dopasować Sieć do potrzeb wszystkich, ponieważ głównym celem jest stworzenie systemu, który niezależnie od miejsca zamieszkania, zapewni każdemu pacjentowi, dostęp do wysokiej jakości opieki onkologicznej - podsumowuje dyrektor Instytutu.

1. Krajowa Sieć Onkologiczna (KSO) – wprowadzenie w środowisko prawne i omówienie podstaw prawnych:

2. Organizacja i podstawowe zasady funkcjonowania KSO

3. Dokumentacja medyczna i sprawozdawanie świadczeń onkologicznych do NFZ

4. Monitorowanie i ocena jakości opieki onkologicznej

5. Finansowanie świadczeń z zakresu leczenia nowotworów

6. Koordynacja świadczeń i rola koordynatora w leczeniu onkologicznym jako przewodnika pacjenta po systemie opieki zdrowotnej

Szkolenia te są niezwykle istotnym elementem przygotowania systemu ochrony zdrowia do efektywnego funkcjonowania w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej. To kluczowe, by zarówno kadra zarządzająca, jak i pracownicy administracyjni i medyczni, mieli pełną wiedzę na temat funkcjonowania Sieci - podkreśla prof. Piotr Rutkowski, który z ramienia NIO kieruje Krajowym Ośrodkiem Monitorującym. Profesor Rutkowski zwraca uwagę, że bez odpowiedniego przygotowania oraz

świadomości wśród personelu medycznego i administracyjnego, wprowadzenie i realizacja jednolitych standardów organizacyjnych i klinicznych w całym kraju mogą być utrudnione – ważne jest, aby każdy uczestnik systemu miał jasność co do swojej roli w strukturach Sieci i był przygotowany na wyzwania związane z jej funkcjonowaniem – dodaje profesor. Zdaniem eksperta, inwestowanie w edukację i rozwój kompetencji kadr to fundament sukcesu Krajowej Sieci Onkologicznej, która ma za zadanie nie tylko poprawę jakości leczenia, ale również zapewnienie pacjentom spójności i ciągłości opieki w każdym regionie kraju.

Profesor Piotr Rutkowski zaznacza także, że proces szkoleniowy nie kończy się na etapie wstępnego wdrażania Sieci, lecz musi być kontynuowany i dostosowywany do zmieniających się potrzeb oraz nowych wyzwań w onkologii. Dzięki temu Krajowa Sieć Onkologiczna może nieustannie ewoluować, zapewniając najwyższy poziom opieki zgodny z najnowszymi standardami europejskimi i światowymi. Należy tu podkreślić, że model sieci onkologicznej istnieje w wielu krajach Europy Zachodniej, ale model polski będzie pierwszym wdrażanym w naszej części Europy - podstawą sprawnego jej działania jest właściwa organizacja współpracy pomiędzy WOM/KOM, a regionalnymi ośrodkami w KSO - podsumowuje.

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie pełni funkcję Krajowego Ośrodka Monitorującego na mocy ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej z 9 marca 2023 roku. W ramach swoich kluczowych zadań w tym obszarze, Instytut odpowiada m.in. za opracowywanie i aktualizację wytycznych diagnostyczno-leczniczych w onkologii, które są przygotowywane przez odpowiednie towarzystwa lub zespoły naukowe i

przekazywane do Krajowej Rady Onkologicznej (KRO). Instytut analizuje także, na poziomie krajowym, stosowanie kluczowych zaleceń organizacyjnych i klinicznych, monitoruje wskaźniki jakości opieki onkologicznej oraz ścieżki pacjentów w ramach publicznie finansowanej opieki zdrowotnej. W porozumieniu z Krajową Radą Onkologiczną, KOM inicjuje także działania mające na celu zapobieganie i zwalczanie chorób nowotworowych.

- Dzięki kompleksowemu podejściu i systematycznemu monitorowaniu kluczowych wskaźników jakości oraz procesów organizacyjnych, Polska wzmacnia fundamenty opieki onkologicznej, koncentrując się na pacjencie i jego potrzebach. Te działania są także spójne z założeniami Narodowej Strategii Onkologicznej, której głównym celem jest redukcja umieralności na nowotwory, poprawa wczesnej wykrywalności chorób oraz zapewnienie równego dostępu do nowoczesnego leczenia dla wszystkich obywateli - podkreśla Beata Biel kierująca biurem Narodowej Strategii Onkologicznej w NIO, której KSO jest integralną cześcią.

Obok roli Ośrodka Krajowego, Narodowy Instytut Onkologii w Warszawie pełni także rolę Wojewódzkiego Ośrodka Monitorującego dla woj. mazowieckiego. Wykaz wszystkich szesnastu Ośrodków Wojewódzkich, w tym NIO, zawarty jest w

rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 10 września 2024 roku, i podobnie jak w przypadku KOM, ich dzialalność reguluje ustawa o Krajowej Sieci Onkologicznej. Z ustawy wynika, że WOM m.in.: współpracuje z podmiotami podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie organizacji profilaktyki, diagnostyki i opieki po leczeniu onkologicznym, przygotowuje roczne raporty dotyczące dostępności świadczeń onkologicznych, uwzględniając mapy potrzeb zdrowotnych, oraz analizy danych pozwalające na weryfikację wskaźników jakości opieki w województwie. Jednym z zadań Wojewódzkich Ośrodków Monitorujących jest także szkolenie personelu. Pierwsze szkolenie organizowane przez WOM odbyło się w Narodowym Instytucie Onkologii we wtorek 26 listopada i było skierowane do przedstawicieliSpecjalistycznych Ośrodków Leczenia Onkologicznego (SOLO) I, II i III. Podobnie jak szkolenie realizowane przez przedstawicieli Krajowego Ośrodka Monitorującego, tak i tu skoncentrowano się m.in. na aspektach prawnych i organizacyjnych - niezwykle ważnym tematem jaki pojawia się w Sieci jest rola koordynatora onkologicznego.

- Po pierwszej edycji szkolenia wiemy już, że wymaga ona bardzo szczegółowego dookreślenia i sprecyzowania tak, aby kadra zarządzająca miała jasność jakie zadania koordynatorom należy przydzielić. Nie możemy zapominać, że nadrzędnym zadaniem koordynatorów jest bycie przewodnikiem pacjenta z diagnozą nowotworową po systemie opieki zdrowotnej - wyjaśnia prof. Mariusz Bidziński, Pełnomocnik Dyrektora NIO ds. Wdrażania Krajowej Sieci Onkologicznej, odpowiedzialny za pracę operacyjną mazowieckiego WOM. We wtorkowym szkoleniu uczestniczyło blisko 40 koordynatorów. Dyskusje merytoryczne z uczestnikami spotkania były dla organizatorów z ramienia WOM, cennym materiałem do dalszych prac budowania ścisłych relacji w ramach tworzonej sieci.

Już w przyszłym tygodniu w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej- Curie rozpocznie się kolejny cykl szkoleń, tym razem skierowanych do koordynatorów opieki onkologicznej – chcemy, aby każdy koordynator był doskonale

przygotowany do swojej roli. To niezwykle ważne, by każda z osób, która podejmie się tego zadania miała pełną świadomość zarówno wymogów prawnych, jak i praktycznych aspektów zarządzania ścieżką pacjenta onkologicznego – tłumaczy Jolanta Meller odpowiedzialna za pracę koordynatorów w NIO. Planowane szkolenia będą miały wymiar zarówno teoretyczny jak i praktyczny co sprawi, że osoby pełniące rolę koordynatorów będą mogły skuteczniej pomagać pacjentom, zapewniając im nie tylko wsparcie merytoryczne, ale także poczucie bezpieczeństwa w trudnym procesie leczenia.