Migrena to nie wymówka ani „zwykły” ból głowy – to poważna choroba neurologiczna, która w znacznym stopniu obniża jakość życia pacjentów, zmniejszając produktywność społeczną, rodzinną i zawodową. Choroba jest więc wyzwaniem nie tylko dla zmagających się z nią osób i ich bliskich, ale także dla zdrowia publicznego – szacuje się, że jest drugą najważniejszą przyczyną lat życia w niepełnosprawności na świecie i Europie zachodniej[2]^,[3].

„Migrena to moje „czerwone światło”, kiedy ciało krzyczy „stop!”. Nauczyłam się z nią żyć, choć nie da się z nią zaprzyjaźnić. Ból, który towarzyszy mi od dzieciństwa, nauczył mnie pokory i szacunku do zdrowia” – mówi Paulina Sykut-Jeżyna, dziennikarka i prezenterka telewizyjna, która od lat zmaga się z migreną.

„Migrena charakteryzuje się nawracającymi napadami silnego bólu głowy, któremu towarzyszą dodatkowe objawy takie, jak m.in. nudności, wymioty, nadwrażliwość na dźwięk i na światło. Nawet trzykrotnie częściej z tą chorobą zmagają się kobiety, a pierwsze napady pojawiają się już w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym. Migrena może być prowokowana przez czynniki środowiskowe, niektóre pokarmy i leki, a także zaburzenia rytmu biologicznego. Chociaż jest to choroba przewlekła, potrafimy jednak zminimalizować jej napady – aby jednak właściwie pomóc pacjentowi, istotna jest nie tylko szybka diagnoza, ale rozpoznanie postaci migreny” – mówi dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak, specjalista neurolog, lekarz medycyny bólu, prezes Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy.

Chorobę możemy podzielić na dwa najważniejsze typy, które będą wymagały innego podejścia terapeutycznego:

1. Migrena epizodyczna, czyli taka w której napady bólu głowy, spełniającego kryteria migreny pojawiają się do 14 dni w miesiącu, przy co najmniej 3-miesięcznej obserwacji.
2. Migrena przewlekła, w której ból głowy pojawia się co najmniej 15 dni w miesiącu, przy co najmniej 3-miesięcznej obserwacji, a dodatkowo co najmniej 8 dni są takimi, w których ból głowy występuje z innymi objawami i spełnione są kryteria rozpoznania migreny.

W zależności od rodzaju migreny lekarz ustala możliwości leczenia pacjenta – w każdym jednak przypadku celem terapii jest zmniejszenie częstotliwości i nasilenia bólu głowy, łagodzenie objawów, zmniejszenie niepełnosprawności związanej z bólem, a także zapobieganie progresji choroby. W leczeniu migreny epizodycznej stosuje się najczęściej środki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwbólowe przeciwzapalne oraz tryptany) - przy wyborze terapii lekarz powinien wziąć pod uwagę m.in. wiek pacjenta, choroby współistniejące oraz charakterystykę napadu migreny[4].

Leczenie profilaktyczne migreny w Polsce jest dostępne zarówno komercyjnie jak i w programie lekowym. O włączeniu leków profilaktycznych decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem. Preferencje pacjenta są bardzo ważne ponieważ, jak w każdej chorobie przewlekłej, powinien być przestrzegany zalecany schemat dawkowania leków. Pacjent musi więc zaakceptować zarówno drogę podania leku jak i częstotliwość kolejnych dawek. Dysponujemy lekami profilaktycznymi, które są przyjmowanie codziennie, co drugi dzień, raz w miesiącu a nawet co trzy miesiące. Każdy pacjent ma możliwość dogodnego dla siebie wyboru również w aspekcie sposobu podania leku np. doustnie lub w postaci iniekcji.

„Obecnie działa w Polsce program lekowy dla chorych na migrenę przewlekłą, w ramach którego stosuje się nowoczesne leczenie profilaktyczne. Pacjent może otrzymać toksynę botulinową, oczywiście w odpowiednich dawkach i przy zachowaniu stosownego odstępu czasu, a w razie jej nieskuteczności przeciwciała monoklonalne. Warto mówić więc o tym, że pacjenci mają dostęp do refundowanego, skutecznego leczenia migreny, które w znaczącym stopniu może wpłynąć na komfort ich życia” – dodaje dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak.

Każdy pacjent chorujący na migrenę powinien prowadzić dzienniczek bólów głowy. Dzięki temu możliwe jest monitorowanie przebiegu choroby i efektów jej leczenia. Dzienniczki mogą być prowadzone w postaci papierowej (do pobrania np. na portalu www.migrena.pl), ale coraz częściej pacjenci korzystają z wersji elektronicznych (np. aplikacja mobilna Kompas Migreny). Wypełniony dzienniczek powinien być prezentowany lekarzowi na każdej wizycie.

Z okazji Europejskiego Dnia Migreny 2024 podczas konferencji prasowej zaprezentowano również „Dekalog Migrenika – 10 zasad w walce o lepsze życie z chorobą”. Jest to zbiór istotnych wskazówek dla pacjentów, które pomogą im w codziennym funkcjonowaniu z migreną.

1. Naucz się rozróżniać zwykły ból głowy od migreny.

2. Nie odkładaj wizyty u lekarza, który potwierdzi diagnozę choroby.

3. Bądź pod opieką neurologa i stosuj się do jego zaleceń, aby uniknąć migreny przewlekłej.

4. Stosuj leki doraźne na początku napadu migreny, zanim ból się nasili.

5. Pamiętaj, że masz prawo do odpowiedniego leczenia dobranego do postaci
   choroby i Twojego stylu życia.

6. Zdobywaj wiedzę o chorobie ze sprawdzonych źródeł.

7. Regularnie prowadź dzienniczek bólów głowy.

8. Prowadź zdrowy styl życia i bądź aktywny fizycznie.

9. Naucz się, jak radzić sobie ze stresem.

10. Nie bądź obojętny na krzywdzące mity na temat migreny – edukuj innych!