Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, czyli adherence, pozostaje wyzwaniem, przed którym stoi zarówno Polska, jak i Europa. Dane pokazują, że prawie 58 proc. chorych na nadciśnienie tętnicze Polaków nie realizuje planu leczenia[2], co wprost zagraża ich zdrowiu, a nawet życiu. W Europie z powodu nieprzestrzegania zaleceń lekarza umiera rocznie około 200 tys. osób[3]. Sytuacja w Polsce jest równie niepokojąca. W chorobach przewlekłych adherence jest kluczem do skutecznego przeciwdziałania ich następstwom, a zrozumienie tej zależności – pierwszym krokiem to zmiany zatrważających statystyk.

Cichy zabójca

– Brak charakterystycznych objawów choroby oraz świadomości konsekwencji nieleczonego nadciśnienia tętniczego to główne przyczyny lekceważenia przez pacjentów zaleceń lekarza –dotyczących zarówno farmakoterapii, jak i zmiany stylu życia w zakresie diety czy aktywności fizycznej. Warto uświadomić sobie, że nadciśnienie tętnicze to jeden z najczęściej występujących czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, który niekontrolowany może doprowadzić do zawału serca czy udaru mózgu, a nawet do śmierci, dlatego tak ważne jest stosowanie się do zaleceń terapeutycznych – podkreślił prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, specjalista w dziedzinie chorób wewnętrznych i hipertensjologii, kierownik Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym.

– Statystyki dotyczące konsekwencji niestosowania się do planu leczenia, w tym liczby zgonów, są zatrważające, dlatego w naszej strategii identyfikujemy przestrzeganie zaleceń terapeutycznych jako priorytet. Z tego samego powodu, firma Servier przystąpiła do koalicji na rzecz poprawy adherence, powołanej podczas spotkania w Parlamencie Europejskim 30 stycznia 2024 roku. W jej skład wchodzą europarlamentarzyści, przedstawiciele towarzystw naukowych oraz stowarzyszeń pacjentów – powiedziała lek. med. Katarzyna Urbańska, dyrektor komunikacji korporacyjnej i Public Affairs w Servier Polska.

Współodpowiedzialni dla zdrowia

Na rezygnację z leczenia lub samodzielną zmianę jego planu składa się wiele czynników, związanych m.in. z sytuacją i stanem wiedzy pacjenta, przebiegiem choroby oraz specyfiką indywidualnie dobranej terapii.

– Chociaż stosowanie się do zaleceń terapeutycznych leży w gestii chorego, kluczem do sukcesu nie jest przypisywanie mu całej odpowiedzialności za realizację planu leczenia, ale partnerska współpraca z lekarzem, dzięki której pacjent zyska pełną świadomość choroby oraz niezbędną wiedzę na temat wszystkich elementów terapii – farmakologicznych i niefarmakologicznych. Efektem ma być wspólnie wypracowany plan leczenia, który pacjent będzie rozumiał i który będzie mógł bez przeszkód realizować. Na tym polega opieka skoncentrowana na pacjencie, a nie chorobie – skomentowała prof. dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka, specjalista kardiolog, adiunkt w I Katedrze i Klinice Kardiologii na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

– W terapii każdej choroby, a zwłaszcza przewlekłej, konieczne jest bardzo dobre zrozumienie przez pacjenta jego sytuacji. Jeśli coś jest niejasne lub budzi obawy, nie bójmy się powiedzieć o tym lekarzowi i zadawajmy pytania tak długo, aż wszystkie nasze wątpliwości zostaną rozwiane. Jego rolą jest udzielenie choremu rzetelnych i wyczerpujących informacji. Z kolei pacjent nie może zatajać żadnych ważnych danych dotyczących jego stanu zdrowia, przyjmowanych leków czy stylu życia, ponieważ od tego zależy dobór oraz skuteczność terapii. Pamiętajmy, że mamy wspólny cel, jakim jest zdrowie – podkreśliła mgr Adrianna Sobol, psycholog zdrowia na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

Nadciśnienie tętnicze to choroba cywilizacyjna, która zbiera ogromne żniwo i dotyka coraz większej liczby osób. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia z 2023 roku, cierpi na nie 1 na 3 dorosłych na całym świecie. Podobnie jest w Polsce, gdzie odsetek chorych wynosi ok. 30 proc. populacji. Według obowiązujących wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, nadciśnienie tętnicze występuje, kiedy w pomiarach gabinetowych ciśnienie skurczowe jest równe lub przekracza 140 mm Hg albo gdy poziom ciśnienia rozkurczowego jest równy lub przekracza 90 mm Hg.

Aby skuteczniej zwrócić uwagę Polaków na problem nadciśnienia tętniczego oraz wesprzeć ich w drodze do zdrowia, organizator kampanii – firma Servier Polska przygotowała na XXI edycję kampanii Servier dla Serca nowe praktyczne materiały edukacyjne dla pacjentów, które mają za zadanie zaciekawić odbiorców oraz skłonić ich do refleksji i działania.

Jak często TO robisz? Rób TO regularnie!

Tegoroczna edycja kampanii została podzielona na dwie fazy: zaskakujący teaser z enigmatycznym pytaniem „Jak często TO robisz?” oraz reveal wyjaśniający cel akcji i zachęcający Polaków do regularnych działań mających na celu utrzymywanie ciśnienia tętniczego pod kontrolą.

Wszystkie te działania zostały opisane na stronie XXI edycji kampanii www.dbajoserce.pl/robtoregularnie. Internauci znajdą na niej podstawowe informacje o ciśnieniu tętniczym, porady, jak prawidłowo je mierzyć oraz jak przygotować się do wizyty u lekarza i jak z nim rozmawiać, a także podpowiedzi, jak zadbać o zdrowy styl życia w zakresie diety, aktywności fizycznej i relaksu. Na stronie dostępny jest także wyjątkowy Nawykownik, dzięki któremu można z łatwością monitorować swoje nawyki żywieniowe, przyjmowanie leków, częstotliwość pomiarów ciśnienia oraz treningów czy terminy wizyt kontrolnych u lekarza i badań profilaktycznych.

– Nawykownik to proste narzędzie do wpisywania wszystkich działań, jakie podejmujemy każdego dnia na rzecz zdrowia. Pamiętajmy, że wcale nie muszą to być duże przedsięwzięcia. Wprowadzanie w życie nowych nawyków warto zacząć od prostych, łatwych do realizacji zadań, takich jak spacer, wieczorny relaks z dobrą książką czy zjedzenie owoców zamiast słodyczy. Zapisywane postępy będą motywowały nas do wykonania kolejnych kroków i w ten sposób z czasem stopniowo będziemy zwiększać zakres zdrowych aktywności – powiedziała Ewa Ciepałowicz, kierownik ds. CSR i komunikacji wewnętrznej w firmie Servier Polska.

Dodatkowo o konieczności regularnego dbania o utrzymywanie ciśnienia tętniczego w normie będą przypominali Zofia i Wiktor Zborowscy w spocie radiowym oraz w mediach społecznościowych, a także zabawna piosenka, którą można usłyszeć na antenie wybranych stacji radiowych.

Teaserowa oraz revealowa faza kampanii pojawiły się na nośnikach AMS i ClearChannel przy głównych ciągach komunikacyjnych oraz na przystankach autobusowych, a także na wybranych autobusach w Warszawie.

[1] IHME, Global Burden of Disease (2019)

[2] ABC Project Final Report 2012, ABC (Ascertaining barriers for compliance: policies for safe, effective and cost-effective use of medicines in Europe)

[3] Komisja Europejska „Zdrowie publiczne: Raporty na temat non-adherence”