– Zmiany zaproponowane przez AOTMiT są bardzo potrzebnym krokiem do lepszej koordynacji leczenia chorych na PChN. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że jest to dopiero pierwszy krok w tym kierunku. W związku z pojawieniem się nowych możliwości farmakoterapii, szczególnego znaczenia nabiera, podniesiona w modelu AOTMiT, potrzeba wczesnej diagnozy, co umożliwi szybsze leczenie i realne klinicznie spowolnienie postępu choroby. To wielka korzyść dla samych chorych oraz dla płatnika publicznego, gdyż opóźni moment rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego, czyli transplantacji nerki lub dializoterapii – wyjaśnia dr hab. n. med. Szymon Brzósko, nefrolog, dyrektor medyczny DaVita Polska.

Wysokość podstawowej stawki za leczenie dializami nie zmieniła się znacząco w ciągu ostatnich 10 lat, pomimo inflacji oraz wzrostu kosztów energii, wody, paliwa i wynagrodzeń. Niedawno wprowadzone korekty nie pokrywają w pełni kosztów leczenia. Do sprawnego, ciągłego i jakościowego funkcjonowania systemu opieki nad pacjentem nefrologicznym w Polsce konieczna jest dalsza pilna indeksacja stawki za leczenie dializami oraz wprowadzenie mechanizmu, który regularnie będzie ją aktualizował w zależności od sytuacji ekonomiczno-gospodarczej.

– Proponowany model niestety nie wspomina i nie zabezpiecza stałego mechanizmu aktualizującego odpłatności za świadczenia dializoterapii w zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej. To duża luka, bowiem stan, który mamy obecnie – zmiany z częstotliwością raz na 10 lat – nie pozwala zabezpieczyć wszystkich i stale rosnących potrzeb medycznych pacjentów, chorujących najczęściej na wiele schorzeń. Nie pozwala również pokrywać nieustannie rosnących kosztów operacyjnych prowadzenia ośrodków leczenia nerkozastępczego, zarówno szpitalnych, jak i ambulatoryjnych – mówi Krzysztof Hurkacz, dyrektor generalny DaVita.

Bez odpowiedniej indeksacji stawki za leczenie dializami świadczeniodawcy mogą zostać zmuszeni zamykać kolejne ośrodki (w 2022 zamknięto 7 stacji dializ). Już teraz znikają z mapy placówki, które nie są w stanie udźwignąć ciągle rosnących kosztów działalności i galopującej inflacji. Ponadto w ośrodkach w większych miejscowościach redukowane są liczby zmian.

– Dializy są zabiegiem ratującym życie pacjentów. W mojej ocenie to świadczenie powinno być tak wycenione, żeby pacjenci mieli maksymalne poczucie bezpieczeństwa. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której chorzy, szczególnie z mniejszych miejscowości, będą musieli jeździć co drugi dzień nawet sto i więcej kilometrów na leczenie, bo ich najbliższa stacja dializ, niedaleko domu lub pracy, zostanie zamknięta – wyjaśnia prof. Rajmund Michalski, prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Moje Nerki.

Cały system koordynowanej opieki nefrologicznej powinien być nastawiony na sprawność i wysoką jakość leczenia na każdym etapie choroby, niezależnie od miejsca udzielanych świadczeń: szpitala czy też ambulatoryjnej stacji dializ w małej lub większej miejscowości. Wprowadzenie opieki koordynowanej jest priorytetem, podobnie jak urealnienie wyceny niedoszacowanych procedur nefrologicznych¹.

– System opieki koordynowanej powinien być realizowany zgodnie z zasadami medycyny opartej na wartości, nastawionej na jakość leczenia, uwzględniając perspektywę pacjenta przy optymalnych kosztach finansowych i kadrowych. Nowy model AOTMiT zdaje się lepiej odpowiadać na potrzeby chorych na etapie diagnozy, wczesnego leczenia i kwalifikacji do transplantacji. Dopracowania wymaga sam proces dializoterapii. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt znacznych braków kadrowych na rynku pracy. Stabilni pacjenci z PChN mogą być bezpiecznie leczeni przez lekarzy rodzinnych w POZ, ale to nie wyczerpuje wszystkich potrzeb. W modelu powinny się znaleźć rozwiązania, które pozwolą odpowiedzieć na niepokojący fakt, że nefrologia jest najszybciej zanikającą specjalizacją w Polsce – wyjaśnia dr hab. n. med. Szymon Brzósko.

Dodatkowo dr hab. Szymon Brzósko zwraca uwagę na potrzebę holistycznego podejścia do leczenia pacjentów z PChN:

– Choroby sercowo-naczyniowe, powikłania cukrzycy, zróżnicowane potrzeby dietetyczne, farmakologiczne, problemy psychologiczne i adaptacyjne mają niebagatelny wpływ na leczenie chorego z PChN i jego samopoczucie, a obecnie opieka w tych obszarach jest rozproszona i nieefektywna lub nieobecna. Potrzeby pacjentów rosną wraz ze stopniem rozwoju choroby. Możliwość koordynacji procesu opieki i leczenia pacjentów w zaawansowanym stadium PChN i leczonych nerkozastępczo przez ośrodek dializ, mogłaby znacząco usprawnić realizację jego potrzeb zdrowotnych. Należy stworzyć systemowe rozwiązanie do realizacji tych zadań, w tym efektywniejszego wydawania środków finansowych – dodaje.

DaVita deklaruje dalsze pełne zaangażowanie w prace mające na celu wprowadzenie w Polsce jak najwyższych standardów leczenia dla osób z przewlekłą chorobą nerek i stworzenie modelu opieki w pełni koordynowanej.

Przewlekła choroba nerek jest jednym z największych wyzwań zdrowia publicznego. Szczególnie narażone na niewydolność nerek są osoby z cukrzycą, pacjenci z nadciśnieniem tętniczym oraz chorujący na chorobę wieńcową². Do dializ dożywa niecałe 3 proc. pacjentów, reszta umiera przedwcześnie³. Co więcej, według danych Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP) nefrologia jest najszybciej zanikającą specjalizacją w Polsce, z czym wiążą się problemy kadrowe: braki w kadrze lekarskiej i pielęgniarskiej⁴.

Obecnie po rozpoznaniu choroby pacjent leczony jest w poradni nefrologicznej. Gdy choroba zbliża się do 4. lub 5. etapu, oceniane są możliwości przeprowadzenia wyprzedzającego przeszczepienia nerki - zanim pacjent rozpocznie dializoterapię. Jeśli w danym momencie pacjent nie kwalifikuje się do transplantacji, na etapie schyłkowej niewydolności narządu rozpoczyna leczenie dializoterapią, która jest zabiegiem ratującym życie.

Dializoterapia prowadzona jest w Polsce w trybie ambulatoryjnym jako dializa otrzewnowa lub hemodializa (hemodialfitracja). W przypadku hemodialozoterapii (95% chorych), pacjent przyjeżdża do stacji dializ co drugi dzień, na trwający około 4 godzin zabieg, podczas którego jego organizm oczyszczany jest z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Jednocześnie, w stacji dializ, w dużej mierze poza systemowymi rozwiązaniami, chory jest oceniany i kwalifikowany do przeszczepienia nerki.

· W Polsce może być nawet 4,7 mln pacjentów cierpiących na przewlekłą chorobę nerek (PChN). Większość z nich nie jest świadoma swojego stanu⁵.

· Niewydolność nerek rozwija się powoli – przez 20–30 lat – i nawet w zaawansowanym stadium choroby może nie dawać wyraźnych objawów.

· PChN jest dziś uznawana za „cichą epidemię”, która w Polsce zbiera większe żniwo niż COVID-19.

· W Polsce z powodu PChN umiera 80 tys. osób rocznie⁶.

· Obecnie w Polsce dializowanych jest ponad 20 tys. osób⁷.

DaVita sp. z o.o. jest oddziałem DaVita Inc., czołowego dostawcy usług dializacyjnych w Stanach Zjednoczonych, opiekującym się na macierzystym rynku ponad 205 tys. pacjentów. W Polsce DaVita jest drugą największą niepubliczną siecią stacji dializ, prowadzącą 63 placówki w dużych i mniejszych miejscowościach, w których leczy ponad 3500 pacjentów. Diagnostyka i konsultacje w kierunku chorób nerek oraz ich leczenie prowadzone są w 44 poradniach nefrologicznych DaVita w całym kraju. DaVita w Polsce zatrudnia ponad 1500 osób. Na całym świecie firma prowadzi prawie 3100 stacji dializ, z czego 91 proc. zlokalizowanych jest w USA. DaVita działa zgodnie z misją: budujemy wspólnotę, w której troszczymy się o siebie nawzajem oraz w której pacjent i jego potrzeby stoją zawsze na pierwszym miejscu. Od ponad 20 lat firma jest liderem pod względem jakości opieki klinicznej i innowacyjności w leczeniu pacjentów z przewlekłą chorobą nerek i schyłkową niewydolnością nerek. Więcej informacji o DaVita – www.DaVita.pl.