Decyzje refundacyjne, polegające na udostępnianiu pacjentom nowoczesnych terapii lub przesuwaniu tych najbardziej skutecznych do pierwszej linii leczenia, przybliżają Polskę do europejskich i światowych standardów onkologicznych. Wciąż jednak są obszary wymagające poprawy. To m.in. zlikwidowanie geograficznych barier w dostępie do najlepszych terapii. Potrzebna jest także zmiana podejścia pacjentów do badań profilaktycznych, które pozwalają na wczesne wykrycie nowotworu. Bez tego nawet najlepsze strategie walki z rakiem nie zadziałają tak, jak trzeba.

Brak realizacji zadań, przesunięcie w czasie terminu zakończenia prac dla wielu z nich, nieprecyzyjna sprawozdawczość oraz brak wydatkowania środków – to najważniejsze zarzuty wobec Narodowej Strategii Onkologicznej. Z raportu przygotowanego na zlecenie Onkofundacji Alivia wynika, że jedynie 35% zadań określonych w Narodowej Strategii Onkologicznej zostało zrealizowanych na czas. W przypadku 65% z nich przesunięto bądź wydłużono termin realizacji.

3 lutego 2023 r. z okazji nadchodzącego Światowego Dnia Walki z Rakiem w Narodowym Instytucie Onkologii – Państwowym Instytucie Badawczym, z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego i Fundacji TO SIĘ LECZY, spotkali się wybitni eksperci i organizacje pacjentów, aby wspólnie przełamywać tabu związane z nowotworami, motywować i zachęcać do badań profilaktycznych oraz samokontroli. Tematem przewodnim tegorocznej konferencji kampanii „RAK. TO SIĘ LECZY!” była rola wczesnej oraz kompleksowej diagnostyki w skutecznym leczeniu nowotworów oraz zmapowanie sytuacji w zakresie wdrażania kompleksowej opieki onkologicznej w Polsce.

W najnowszym raporcie „Diagnoza zmian w opiece onkologicznej w roku 2022” eksperci inicjatywy All.Can Polska dokonali oceny postępu we wdrażaniu zalecanych przez nich działań, jaki miał miejsce w czasie pandemii. Jak podkreślają, ogromną rolę odgrywają tu rozwiązania systemowe, takie jak wprowadzenie Narodowej Strategii Onkologicznej 2020-2030, wdrażanie koncepcji Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO), a także zapewnienie środków finansowych w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) na wdrożenie nowej struktury i nowego modelu zarządzania opieką onkologiczną w Polsce.

1 lipca 2017 r. weszły w życie przepisy zobowiązujące ministra zdrowia do publikacji wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w onkologii. Do dzisiaj nie zrealizowano obowiązku, który Parlament nałożył na resort zdrowia na jego własny wniosek. Prawdopodobnie jeszcze przez wiele miesięcy pacjenci onkologiczni nie będą mogli liczyć na standaryzację leczenia.

Europejski Plan Walki z Rakiem (Europe’s Beating Cancer Plan) zakłada, że aby wyeliminować nowotwory związane z zakażeniem HPV, konieczne jest zaszczepienie 90 proc. docelowej populacji dziewcząt i zwiększenie odsetka zaszczepionych chłopców do 2030 r. W Polsce możemy zrealizować plan zaszczepienia 60 proc. docelowej populacji dziewcząt i chłopców do końca 2028 r., ale konieczna jest  m.in. szeroka akcja promocyjna tych szczepień, ocenia prof. Mariusz Bidziński, konsultant krajowy w dziedzinie ginekologii onkologicznej.

W Polsce rocznie ponad 1 500 młodych kobiet umiera na raka szyjki macicy – na nowotwór, któremu można skutecznie zapobiegać poprzez szczepienia ochronne przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV), który jest główną przyczyną powstawania raka szyjki macicy (RSM). Ministerstwo Zdrowia chce temu zaradzić – w Narodowej Strategii Onkologicznej walka z rakiem szyjki macicy jest jednym z priorytetów polityki zdrowotnej. NSO zapowiada rozpoczęcie szczepień przeciwko HPV jeszcze w tym roku dla dziewczynek, a następnie dla chłopców w wieku dojrzewania, wskazując na konkretny cel – zaszczepienie 60% populacji docelowej przeciwko HPV do końca 2028 roku.

Monitorowanie programu Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO) oraz prowadzenie analiz, badań i ekspertyz w zakresie onkologii stało się przedmiotem porozumienia o współpracy, które Ministerstwo Zdrowia zawarło z Narodowym Instytutem Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie - Państwowym Instytutem Badawczym oraz Narodowym Funduszem Zdrowia.