Prof. Łukasz Balwicki ponownie krajowym konsultantem ds. zdrowia publicznego. „To są zadania dla nas na dziś”
Opublikowane 16 lipca 2025
Z dniem 11 lipca 2025 r. Minister Zdrowia powierzyła prof. Łukaszowi Balwickiemu funkcję krajowego konsultanta w dziedzinie zdrowia publicznego na kolejną pięcioletnią kadencję. Ekspert Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego kierujący Zakładem Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed pełnił już tę funkcję wcześniej – od grudnia 2024 roku przez pół roku, jako następca prof. Jarosława Pinkasa.
W swojej nowej kadencji prof. Balwicki zapowiada skoncentrowanie się na najistotniejszych wyzwaniach zdrowotnych Polaków: problemie uzależnień, niskiej skuteczności edukacji zdrowotnej oraz potrzebie systemowych zmian w zakresie profilaktyki.
– Wciąż traktujemy profilaktykę jako coś dodatkowego, fakultatywnego, coś, co można załatwić jakąś edukacją. Skoro ludzie piją, to zróbmy jakiś tam program edukacyjny, jeśli uczniowie palą, to powiedzmy im, że to szkodzi. Przekonajmy kogoś powieszeniem plakatu o tym, że palenie uzależnia i powoduje raka. Ale to nie jest zdrowie publiczne. Mamy statystyki, które pokazują niską efektywność edukacji. Ona nie zadziała, jeśli nie będzie otoczona zmianami, które wpłyną na nasze zachowania – tłumaczy prof. Balwicki.
Krajowy konsultant wskazuje, że działania edukacyjne nie wystarczą, gdy w przestrzeni publicznej funkcjonują silne, przeciwstawne bodźce promujące zachowania szkodliwe zdrowotnie. – Mamy tanie wyroby tytoniowe, saszetki nikotynowe w Prime Timie w mediach, alkohol. Możemy włożyć ogromne środki w edukację, ale ona nie zadziała, bo inne mechanizmy będą decydować o naszych wyborach. Zobaczmy własne codzienne wybory – czy przed dokonaniem zakupu za każdym razem głęboko zastanawiamy się nad konsekwencjami? Widzimy coś fajnego, smacznego, szeroko reklamowanego, w dobrej promocji. W takiej sytuacji nawet świadome osoby podejmują nieracjonalne decyzje. Sami lekarze nie są od tego wolni. I nic nie zdziała, jeżeli nie będzie odpowiedzialnych interwencji zdrowia publicznego w tych obszarach. To są zadania dla nas na dziś – podkreśla.
W najbliższych planach prof. Balwickiego znajduje się także analiza przepisów dotyczących dostępu do wody pitnej w instytucjach publicznych oraz zasad korzystania z hulajnóg – szczególnie pod kątem bezpieczeństwa osób z niepełnosprawnościami i ograniczeniami widzenia.
Po krótkiej przerwie między kadencjami prof. Balwicki został powołany również do zespołu BOND przy Głównym Inspektoracie Sanitarnym, który ma wspierać polityki populacyjne poprzez zastosowanie nauk behawioralnych. Wśród priorytetów zespołu znalazły się komunikacja wartości profilaktyki zdrowotnej, w tym szczepień, oraz zwalczanie dezinformacji.
Jak pokazują dane, wyzwania w tym obszarze są ogromne: 65% Polaków uważa, że producenci ukrywają informacje o szkodliwych składnikach żywności, 58% nie ufa bezpieczeństwu GMO, a 30% wierzy, że kolejne pandemie zostały już zaplanowane.
Prof. Balwicki od ponad dekady prowadzi Uniwersytecką Poradnię Antynikotynową, jest autorem licznych publikacji naukowych z zakresu prawa antytytoniowego i epidemiologii e-papierosów wśród młodzieży. Koordynuje kampanie zdrowotne we współpracy z samorządami i pracodawcami, współpracuje z WHO oraz Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego PZH. Jest również członkiem Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk.
Źródło: GUMed Fot: P. Sudara/GUMed
Źródło: GUMed Fot: P. Sudara/GUMed
Autor:
Redakcja MedicalPress