Czym tak naprawdę zajmują się fizjoterapeuci? Jaka jest ich rola w powrocie pacjentów do zdrowia i sprawności? Kiedy udać się po pomoc do fizjoterapeuty? O wymagającej i angażującej codziennej pracy mówi fizjoterapeuta Mateusz Pepłowski z kliniki Carolina Medical Center w Warszawie.

 

- Zawsze pomaga – przekonuje ekspert. – Działania, jakie podejmuje fizjoterapeuta, pomagają w usunięciu lub zmniejszeniu przeszkody w ludzkim organizmie, która uniemożliwia skuteczny proces samonaprawy organizmu. Fizjoterapeuta wspomaga proces leczenia, on nie leczy! Znając odpowiednie techniki jest w stanie dobrać różne bodźce, których celem jest mobilizacja naszego organizmu. Nasze ciało doskonale wie, jak ma optymalnie funkcjonować, a w razie potrzeby regenerować się, np.  złamana kość po odpowiednim zaopatrzeniu przebudowuje się samoczynnie, to jest automatyczne zaprogramowane. Problem powstaje wtedy, kiedy nasz organizm nie jest w stanie tych procesów w odpowiednim czasie aktywować, utrzymać i kończyć. Wtedy proces leczenia wymaga ingerencji specjalistów, włączenia farmakoterapii, a coraz częściej również ingerencji chirurgicznej – wyjaśnia fizjoterapeuta.

 

- Jeżeli odczuwamy ból, który jest wynikiem urazu czy wypadku, to w pierwszej kolejności musimy udać się do lekarza, żeby wykonać badania i znaleźć jego przyczynę. Po szczegółowej diagnostyce lekarz zadecyduje o procesie leczenia, bardzo często włączając rehabilitację jako środek wspomagający – zaznacza Mateusz Pepłowski. Bardzo dużą grupę pacjentów w gabinetach fizjoterapeutycznych stanowią osoby ze schorzeniami neurologicznymi takimi, jak choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane czy udary. - Mimo, że zmiany neurologiczne u takich pacjentów pozostają nieodwracalne, to systematyczna rehabilitacja pozwala im zachować sprawność i samodzielność możliwie jak najdłużej – dodaje fizjoterapeuta.

Kolejne grupy to pacjenci poddający się zabiegom ortopedycznym takim, jak np. wszczepienie endoprotezy czy rekonstrukcja więzadeł.  - Warto taką rehabilitację rozpocząć jeszcze przed operacją, gdyż ma ona na celu zmniejszenie bólu czy redukcję obrzęków i stanów zapalnych, pozwoli też przyśpieszyć powrót do zdrowia po planowanej operacji. Aby efekty utrzymały się i następował dalszy progres, terapia powinna być kontynuowana również po wyjściu ze szpitala – zaznacza ekspert.

 

W przypadku rehabilitacji komercyjnej – gdy np. nie możemy pozwolić sobie na oczekiwanie - skorzystać możemy z pomocy doświadczonych, dowolnie wybranych fizjoterapeutów ze swojej okolicy, a skierowanie nie jest wymagane. Natomiast w przypadku rehabilitacji nieodpłatnej niezbędne jest skierowanie od lekarza, u którego leczymy swoje schorzenia. - Skierowanie niezbędne jest również w przypadku turnusu rehabilitacyjnego czy leczenia sanatoryjnego i uzdrowiskowego. Wówczas ubezpieczyciel decyduje, kto może z takiej oferty skorzystać oraz określa proces rehabilitacji,  rodzaj zabiegów i ich częstotliwość – zaznacza Mateusz Pepłowski. 

Coraz więcej szpitali oferuje kompleksowe, 6.-tygodniowe, nieodpłatne rehabilitacje pooperacyjne – niezwykle ważne w procesie dochodzenia do zdrowia. - To bardzo dobre rozwiązanie, ponieważ to lekarz operujący wie najlepiej, jakie zalecenia powinien otrzymać dany pacjent. Na przykład w klinice Carolina Medical Center pacjent otrzymuje indywidualne zalecenia zaraz po zabiegu - na ten pierwszy bardzo newralgiczny okres, podczas którego rehabilitacja jest ogromnie ważna. Współpraca na linii lekarz – fizjoterapeuta jest tutaj bezcenna – podkreśla ekspert.

To zależy od sytuacji, z jaką mamy do czynienia. Pierwszą grupę stanowią sytuacje, w których operacja jest jedynym rozwiązaniem na powrót do zdrowia,. - To są stany zagrażające życiu bądź nagła potrzeba wynikająca z urazu, np. całkowite zerwanie więzadła – nie ma technik rehabilitacyjnych, które mogłyby zaradzić. Należy pamiętać, że najlepszego wyboru dokonamy razem ze specjalistą– podkreśla ekspert.  

Kolejną grupę stanowią schorzenia, które mogłyby zostać wyleczone skuteczną i efektywną rehabilitacją, ale np. przez nasze zaniedbanie czy niedopatrzenie zmiany stają się na tyle zaawansowane, że operacja jest koniecznością. - Tak jest np. ze zmianami zwyrodnieniowymi, które powstały w wyniku chronicznego obciążania. Jeśli zgłosimy się do specjalisty podczas pierwszych faz zmian, które trwają latami i na dodatek nie bolą – jesteśmy w stanie pomóc sobie właśnie rehabilitacją. Jeśli jednak zmiany zwyrodnieniowe przejdą na ostanie poziomy– wówczas nie jesteśmy już w stanie skutecznie rehabilitować danego pacjenta i najprawdopodobniej skończy się to ingerencją chirurgiczną– tłumaczy fizjoterapeuta. 

Najbardziej obiecującą grupą pacjentów dla fizjoterapeutów są osoby, u których zmiany strukturalne nie są jeszcze zaawansowane. Wówczas fizjoterapeuta proponuje rozwiązania, które angażują pacjenta na wielu płaszczyznach, m.in. przez dobranie odpowiedniego ruchu i aktywności fizycznej, zmianę diety czy złych codziennych nawyków związanych z funkcjonowaniem organizmu.

  

- Dzieci mogą być poddawane fizjoterapii już od pierwszego dnia życia – wyjaśnia fizjoterapeuta - U niektórych dzieci możemy obserwować pewne odstępstwa w rozwoju motorycznym od wyznaczonych norm, co może być wynikiem wrodzonej wady czy choroby lub jest cechą indywidualną. Warto wówczas zasięgnąć porady lekarza i fizjoterapeuty, którzy dobiorą odpowiednie metody i środki wspomagające rozwój dziecka. Bardzo ważne jest szybkie reagowanie, żeby nie przegapić tzw. złotego okresu, w którym rehabilitacja jest najbardziej skuteczna i efektywna. Pamiętajmy, że dzieci mają kapitalny metabolizm oraz ogromne możliwości do regeneracji organizmu. Im później rozpoczęta rehabilitacja, tym większe zagrożenie nieodwracalnymi zmianami – zauważa ekspert.

 

Fizjoterapeuta otrzymuje tytuł zawodowy po ukończeniu 5.-letnich studiów magisterskich, odbyciu półrocznej praktyki zawodowej i po zdaniu państwowego egzaminu uprawniającego do wykonywania zawodu. - Ukończenie studiów i zdobycie tytułu to dopiero początek. Musimy uczyć się przez całe życie – w ramach wielu kursów i szkoleń– dodaje ekspert. 

Specjalizacji w zakresie fizjoterapii jest mnóstwo, są to m.in.: fizjoterapia pulmonologiczna, rehabilitacja ortopedyczna, fizjoterapia ginekologiczno-urologiczna, fizjoterapia sportowców czy praca na oddziałach intensywnej terapii. Kierunek, w którym dany fizjoterapeuta chce się rozwijać, zależy w dużej mierze od jego własnych zainteresowań i predyspozycji.

Informacje o ekspercie

Mateusz Pepłowski  - fizjoterapeuta w klinice Carolina Medical Center w Warszawie. Zajmuje się pacjentami leczonymi zarówno zachowawczo, jak i operacyjnie. Współpracował z wieloma polskimi Olimpijczykami.  Jest absolwentem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (studia magisterskie) i Akademii Wychowania Fizycznego (studia licencjackie); aktualnie w trakcie studiów w Still Academy of Osteopathy. Uczestnik wielu szkoleń z zakresu fizjoterapii.

 

[1] Krajowa Izba Fizjoterapeutów, www.kif.info.pl

Źródło: Carolina Medical Center