2000 przeszczep szpiku w Krakowie. Dla wielu pacjentów – jedyna szansa na życie
Opublikowane 03 lipca 2025
W krakowskim Szpitalu Uniwersyteckim wykonano właśnie 2000. przeszczep szpiku. Symbolicznym pacjentem tej przełomowej procedury została 27-letnia Katarzyna, zmagająca się od czterech lat z ostrą białaczką szpikową. Dla niej – jak i dla wielu innych pacjentów z nowotworami krwi – przeszczepienie komórek macierzystych krwiotwórczych to jedyna realna szansa na wyleczenie.
„Dwa tysiące przeszczepów to wystarczająco dużo, żeby nabyć odpowiedniego doświadczenia w tym, co się robi” – mówi dr Patrycja Mensah-Glanowska z Oddziału Hematologii i Chorób Wewnętrznych SU. Jak podkreśla, procedura ta „zwiększa szanse na przeżycie lub wydłuża okres wolny od nawrotu choroby”.
Pierwszy przeszczep wykonano w krakowskiej klinice 7 kwietnia 1998 roku. Wspominał go prof. Aleksander Skotnicki, ówczesny kierownik oddziału. „Pamiętam czasy, gdy przeżywalność w ostrych białaczkach wynosiła zaledwie 10 procent. Dziś jest ona na poziomie 50–60%. Na początku lat siedemdziesiątych śmiertelność chorych była bardzo wysoka. To były dramatyczne chwile. Pacjenci odchodzili wkrótce po przyjęciu – z pełną niewydolnością szpiku, wyniszczeni infekcjami. Jeśli udało się ich choć trochę wzmocnić – sterydami, przetoczeniem krwi – to czasem zyskiwaliśmy kilka miesięcy życia” – mówił.
Dziś leczenie ostrej białaczki szpikowej opiera się na precyzyjnej diagnostyce i coraz bardziej spersonalizowanej terapii. Choroba ta rozwija się w szpiku kostnym, który odpowiada za produkcję krwinek białych, czerwonych i płytek krwi. W wyniku choroby szpik zostaje wypełniony przez nieprawidłowe komórki nowotworowe, które wypierają zdrowe linie komórkowe. Skutkuje to niedoborem krwinek odpowiedzialnych za odporność, transport tlenu i krzepliwość krwi.
Objawy ostrej białaczki szpikowej często bywają niespecyficzne i przypominają infekcje wirusowe, co opóźnia rozpoznanie. Do najczęstszych symptomów należą zmęczenie, gorączka, bladość skóry, skłonność do siniaków i wybroczyn, a także skłonność do infekcji. Wczesne wykonanie morfologii krwi pozwala na szybkie wykrycie nieprawidłowości i skierowanie pacjenta do dalszej diagnostyki hematologicznej.
Ostra białaczka szpikowa stanowi ok. 80 procent wszystkich ostrych białaczek. W Polsce diagnozuje się rocznie ok. 800 nowych przypadków. Choroba ta dotyczy głównie osób po 60. roku życia, ale może występować również u młodszych pacjentów.
Historia 27-letniej Katarzyny, która przeszła 2000. przeszczep szpiku w Krakowie, to dowód na ogromny postęp w medycynie, ale także przypomnienie o ciągle istniejących lukach w dostępie do nowoczesnych terapii. Dla wielu pacjentów każdy dzień zwłoki może oznaczać pogorszenie rokowania. Tym bardziej warto inwestować w rozwój diagnostyki, terapii i infrastrukturę leczenia nowotworów krwi.
Źródło: Szpital Uniwersytecki w Krakowie Fot.: Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Źródło: Szpital Uniwersytecki w Krakowie Fot.: Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Autor:
Redakcja MedicalPress