Stabilne Zatrudnienie, czyli aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w praktyce

Opublikowane 29 lipca 2024
Stabilne Zatrudnienie, czyli aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami w praktyce
O tym jak projekt Stabilne Zatrudnienie pomaga w aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami, jak przebiegają staże zawodowe w sektorze publicznym oraz jakie są jego efekty rozmawiamy z Eweliną Bondyrą – Łuczką, psycholog, trener zawodowy, Karkonoskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych (KSON), który realizuje programy stażowe dla OzN we współpracy z instytucjami administracji publicznej. 


Na czym polega i do kogo skierowany
jest projekt Stabilne Zatrudnienie?
Stabilne zatrudnienie (realizowane w ramach niego projekty Adept+ i Praktykant+) to projekty Karkonoskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych (KSON), które są finansowane ze środków PFRON, a trzecią stroną tego projektu są instytucje publiczne, różne ministerstwa, urzędy, w których beneficjenci projektu odbywają staże zawodowe. KSON odpowiada za całą stronę merytoryczną projektu, zapewnia doradców, pośredników i trenerów zawodowych. PFRON to wszystko finansuje, a instytucje publiczne są miejscem, gdzie nasi beneficjenci mogą w środowisku pracy zdobywać doświadczenie zawodowe i nowe kompetencje. Zakładamy, że po takim stażu przynajmniej część naszych beneficjentów podejmie dalsze, stałe zatrudnienie czy to w tych instytucjach publicznych lub w innych miejscach związanych z szeroko rozumianą pracą biurową. Na pewno pracodawca nie przejdzie obojętnie wobec wpisu w CV kandydata o stażu w ministerstwie lub innej instytucji publicznej.

Jaką rolę w walce z dyskryminacją osób z niepełnosprawnościami pełni projekt Stabilne Zatrudnienie?
Projekt Stabilne Zatrudnienie daje szansę osobom z niepełnosprawnościami na podjęcie pracy w instytucjach publicznych i zdobycie doświadczenia zawodowego w pracy biurowej. Jest on ważny także ze względów społecznych, pozwala na praktyczną aktywizację osób z niepełnosprawnościami, zdobycie praktycznego doświadczenia i daje realną szansę na zatrudnienie. Z drugiej strony motywuje i aktywizuje też stronę pracodawców, a sektor publiczny daje dobry przykład dla sektora prywatnego w zakresie otwartości i tworzenia warunków dla rozwoju zawodowego osób z niepełnosprawnościami.

Jakie podmioty administracji publicznej biorą udział w projekcie i oferują staże jego uczestnikom?
Na początku projektu zgłosiły się do nas różne ministerstwa i inne instytucje publiczne, określając, ilu stażystów chcą przyjąć na staże oraz wskazując swoje wymagania m.in. były to Ministerstwo Edukacji Narodowej, Urząd Transportu Kolejowego, Ministerstwo Rolnictwa i inne. Część z nich wywiązała ze swoich zobowiązań i przyjęła stażystów w takiej liczbie jaką zadeklarowała lub większej. Są to m.in. wspomniany Urząd Transportu Kolejowego, Urząd Wojewódzki w Białymstoku, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na część instytucji czekamy, np. Ministerstwo Sportu i Turystyki, pomimo iż założyło przyjęcie pewnej puli stażystów, to do tej pory jeszcze żaden nie rozpoczął tam stażu. Podobnie czekamy na rozpoczęcie staży w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, choć tu już trwają się rozmowy z naszymi kandydatami. Ministerstwo Finansów i Główny Urząd Nadzoru Budowlanego przyjęły na staż na razie tylko po 1 osobie. Także są jeszcze miejsca, gdzie nasi beneficjenci mogą odbyć staże.

Z czego Pani zdaniem mogą wynikać opóźnienia w realizacji staży w niektórych instytucjach? Jaki ma to wpływ na kandydatów?
Ja jako psycholog właśnie na ten aspekt zwracam uwagę. Nasi beneficjenci, zgłaszając się do nas, oczekują na ten staż, są wspierani przez nasz zespół i mają zaufanie do tego, że kierujemy ich na takie stanowiska, na których z pewnością sobie poradzą. Niestety, pewne kwestie administracyjne, np. urlopy, kwestie personalne, zmiany na stanowiskach, wpływają na to, że przeciąga proces do rozpoczęcia stażu. Takie sytuacje mogą wpływać na samopoczucie i pogorszenie samooceny oraz pewności siebie beneficjentów. Zastanawiają się, z jakiego powodu rozpoczęcie stażu się przeciąga. Pamiętajmy, że nasi beneficjenci są to osoby, które mają wysokie wykształcenie, wysokie kwalifikacje, więc bardzo często zdarza się, że oczekując na przyjęcie na staż, w międzyczasie poszukują pracy i ją rozpoczynają na rynku prywatnym. Dlatego gorąco namawiamy te instytucje, które jeszcze mają wolne miejsca stażowe w ramach projektu Stabilne Zatrudnienie, aby nie zwlekały z przyjmowaniem stażystów, bo później, jeżeli ten proces się przeciąga, to lista kandydatów może być już nieaktualna. Zdarza się też, że urzędy i instytucje mają wymagania, czasami adekwatne, a czasami myślę, że trochę zawyżone, jeżeli chodzi o stanowisko stażysty.

Jakie mogą być bariery w zatrudnianiu osób z niepełnosprawnościami przez instytucje publiczne?
Największymi trudnościami dla urzędów i innych instytucji wydaje się być niewiedza i obawy związane z przyjmowaniem osób z niepełnosprawnościami na staż. I te obawy wynikają głównie z niewiedzy, jak dana niepełnosprawność wpływa na funkcjonowanie w pracy danego osoby. Warto wspomnieć, że na początku projektu odbyły się warsztaty dla potencjalnych pracodawców administracji publicznej obejmujące m.in. aspekty komunikacji z osobami z niepełnosprawnością, czy jak różne rodzaje niepełnosprawności determinują konkretne wymagania na stanowisku pracy. Myślę, że obawy urzędów są tym mniejsze im więcej się z nami kontaktują. Nasi doradcy zawodowi  i pośrednicy pracy określają każdorazowo wymagania i specjalne potrzeby na dane stanowisko, jeżeli one występują, ponieważ znają bardzo dobrze sposób funkcjonowania konkretnego beneficjenta i jego predyspozycje. Trudnością w realizacji tego projektu jest też to, jak wiele osób jest zaangażowanych jest w proces stażu od strony administracyjnej. W projekcie Stabilne Zatrudnienie występują 3 strony, czyli z 1 strony beneficjent z drugiej strony właśnie instytucja publiczna, która stworzy środowisko pracy, w którym nasi stażyści mogą zdobywać doświadczenie zawodowe i strona trzecia to PFRON. Koordynatorem całości jest Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych, który realizuje konkretny projekt. Kwestie administracyjne i prawne zatem niewątpliwie wydłużają cały proces.

Jaka jest rola trenerów i doradców zawodowych w przygotowaniu i doborze kandydatów na staże?
Projekt stabilne zatrudnienie zakłada kompleksowe wsparcie naszych beneficjentów, więc sam staż jest jednym z rodzajów wsparcia i tym, na który beneficjenci najbardziej czekują. Ale projekt zakłada też szerokie wsparcie ze strony pośredników pracy, doradców zawodowych, psychologów, odbywają się zajęcia grupowe i indywidualne, w tym warsztaty z psychologiem czy podnoszące kompetencje cyfrowe. Na samym początku doradcy zawodowi pracują z beneficjentami nad tym, aby określić ich mocne strony, ich kompetencje, żeby jak najlepiej dobrać stanowisko stażu do indywidualnych predyspozycji. Każdy beneficjent, który do nas trafia, jest rzeczywiście indywidualnie zaopiekowany. Jego doświadczenie, wykształcenie jest przeanalizowane tak, żeby zminimalizować stres, wynikający z pójścia na staż i jednocześnie zagwarantować jego realizację z sukcesem. Co ważne, nasi beneficjenci to osoby, które są w stanie podejmować te zadania z dużą pewnością i są w stanie później z powodzeniem pracować w administracji publicznej, czego przykłady już mamy, po stażach które już się zakończyły, a część osób znalazło zatrudnienie właśnie w sektorze publicznym.

W jaki sposób osoba z niepełnosprawnością może zostać beneficjentem projektu Stabilne Zatrudnienie?
Beneficjenci trafiają do nas z różnych miejsc, prowadzimy rekrutację głównie w internecie, także wśród innych fundacji i stowarzyszeń, miejsc, które skupiają osoby z niepełnosprawnościami. Dzięki internetowi, zgłaszają się do nas kandydaci z całej Polski, często mają już jasno określone i konkretne oczekiwania co do miejsca odbywania stażu i tam staramy się ich kierować.

Do kiedy trwa projekt i czy można się jeszcze do niego zgłosić?
Projekt stabilne zatrudnienie trwa do końca grudnia 2024. Więc tak naprawdę jesteśmy już w końcowym etapie tego projektu. Jednak jeszcze część instytucji, tak jak wspominałam, wcześniej, nie przyjęła kandydatów na staże. Staże są przynajmniej trzymiesięczne, dlatego wszystkie pozostałe staże musimy rozpocząć nie później niż 15 września tego roku. Najbliższe 1,5 miesiąca cały sierpień i połowa września to jest ten czas, kiedy zachęcamy i motywujemy instytucje, które jeszcze nie przyjęły beneficjentów na staże, żeby się zmobilizowały. Natomiast jeśli chodzi o kandydatów, jak najbardziej można jeszcze aplikować do naszego projektu, aby odbyć staż w instytucji publicznej.

Dowiedz się więcej o projekcie Stabilne Zatrudnienie i zgłoś się na staż
https://stabilnezatrudnienie.kson.pl/


Rozmawiała: M. Talarek, redakcja Medicalpress