Liczne badania pokazują, że telemedycyna ma zastosowanie w diagnostyce i leczeniu chorób Parkinsona, zarówno pacjentów z umiarkowanymi, jak i bardzo nasilonymi objawami. Mimo ograniczeń zdalnej komunikacji, także ocena stanu fizycznego pacjentów jest możliwa tym sposobem. Chociaż niemożliwe będzie oczywiście sprawdzenie napięcia mięśniowego czy stabilności postawy, jednak dysponując odpowiednio dużą przestrzenią można zbadać chociażby chód pacjenta – kolejny ważny element oceny stanu chorego.

Z tego powodu postawała zmodyfikowana wersja Unified Parkinson’s DIsease Rating Scale  (UPDRS) – ujednoliconej skali oceny choroby Parkinsona, którą można stosować w warunkach telekonsultacji. Skala ta wykazuje się użytecznością porównywalną ze standardową wersją skali UPDRS. Zdalnie można ocenić także stan sprawności umysłowej pacjenta – wykazało użyteczność the Montreal Cognitive Assessment (MoCA) w warunkach telemedycznych.

Telemedycyna jest dobrze odbierana przez pacjentów, natomiast główną uwagą do tej metody jest jakość połączenia wideo – częsty problem szczególnie u pacjentów mieszkających na terenach wiejskich, gdzie jakość połączenia internetowego może nie być duża. Także jakość opieki telemedycznej nad pacjentami jest porównywalna do tej tradycyjnej. Wykazano, że liczba nieplanowych hospitalizacji i wizyt w oddziałach ratunkowych, a także obciążenie  opiekunów, są porównywalne w obu modelach opieki. Telemedycznie skutecznie można także zapewniać pacjentom fizjoterapię. Metoda ta także jest dobrze odbierana przez pacjentów i efektywna.

Często razem z chorobą Parkinsona współistnieją zespoły lękowe i depresja. Także te schorzenia mogą być leczone metodami zdalnymi. Oparta o kontakt telefoniczny lub wideorozmowę terapia kognitywno-behawioralna wykazała skuteczność w ograniczeniu objawów depresji i lęku.

Choroba Alzheimera w większym stopniu dotyka sfery psychicznej pacjentów. Wykazano, że możliwe jest badanie sprawności umysłowej i zdolności poznawczych pacjentów poprzez wideo-konsultacje. W tych warunkach jednak, pacjent boryka się z kolejnym wyzwaniem w postaci obsługi urządzeń elektronicznych, mogą mieć problemy z usłyszeniem komunikatów badającego czy interakcją z materiałami testowymi. Przez to, wyniki pacjentów uzyskane w czasie zdalnej oceny mogą być niższe niż uzyskane w czasie osobistego badania. Różnice jednak były na tyle niewielkie, szczególnie po przeprowadzeniu metaanalizy danych dostępnych z kilku badań, że zdalne przeprowadzanie testów sprawności umysłowej można uznać za skuteczne narzędzie.

Konsultacje telemedyczne pozwalają na większy wgląd w środowisko, w jakim pacjent żyje. Częściej niż w przypadku wizyt ambulatoryjnych, jednym z wniosków była potrzeba opieki socjalnej w domu chorego. Tak jak w przypadku choroby Parkinsona, telemedycyna w odniesieniu do pacjentów z chorobą Alzheimera, zarówno tych mieszkających w swoich domach, jak i tych zamieszkujących domy społeczne, zmniejszała liczbę hospitalizacji i wizyt na oddziałach ratunkowych. Dodatkowo, konsultacje telemedyczne wykazały się większą skutecznością w modyfikacji leczenia farmakologicznego pacjentów. Także w przypadku choroby Alzheimera tele-rehabilitacja może być skuteczna. Pozwala ona na dokładną ocenę stopnia afazji oraz zapewnić odpowiednią terapię. Dodatkowo, skuteczne okazało się zdalne wsparcie dla opiekunów chorych z chorobą Alzheimera. Wirtualne grupy wsparcia, zdalna edukacja opiekunów czy zdalny trening radzenia sobie z zaburzeniami zachowania wykazały swoją skuteczność w badaniach.

Wraz z rozwojem technologii telemedycyna będzie stawać się coraz bardziej popularna. Wykazuje ona skuteczność w opiece nad chorymi z chorobami Parkinsona i Alzheimera. Ograniczony dostęp do specjalistów oraz starzejące się społeczeństwo, a co za tym idzie większa liczba chorych będzie impulsem do dalszego rozwoju zdalnych modeli opieki nad tymi chorymi.

Opracowano na podstawie:
Adams JL, Myers TL, Waddell EM, Spear KL, Schneider RB, Telemedicine: a Valuable Tool in Neurodegenerative Diseases, Current Geriatrics Reports, doi: 10.1007/s13670-020-00311-z