Aplikacja na telefon dla pacjentów z ZZSK i ŁZS wsparciem w chorobie
Opublikowane 20 sierpnia 2021Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) należą do grupy chorób reumatycznych określanych jako spondyloartropatie zapalne. Wskutek pobudzenia komórek biorących udział w procesach immunologicznych dochodzi do nadmiernej produkcji cytokin prozapalnych, które są odpowiedzialne za zapalenie stawów. Odróżnia się dwie postacie spondyloartropatii: osiową – gdy przeważają objawy ze strony kręgosłupa i obwodową – dotykającą stawów „obwodowych” (stawów kończyn).
Łuszczycowe zapalenie stawów dotyczy ok. 5–30% chorych z łuszczycą, których jest w Polsce ok. 750 tys., co oznacza, że choruje na nie ok. 40–230 tys. osób. Początek łuszczycowego zapalenia stawów przypada zwykle pomiędzy 20. a 50. r.ż.
Najczęściej występuje u osób z łuszczycą skóry lub paznokci, ale może również pojawić się u tych, którzy nigdy nie chorowali ani nie zachorują na łuszczycę.
Choroba przyczynia się do zniekształcenia stawów, głównie rąk i nóg oraz powoduje dolegliwości takie jak: zmiany okołostawowe, zapalenie przyczepów więzadeł, ścięgien, torebek stawowych.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa charakteryzuje się zapaleniem stawów krzyżowo-biodrowych, stawów kręgosłupa oraz więzadeł i tkanek okołokręgosłupowych. W niektórych przypadkach zapalenie obejmuje również stawy obwodowe oraz przyczepy ścięgniste. Możliwe jest także wystąpienie objawów pozastawowych, takich jak zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie zastawek aorty, zmiany w jelitach, na skórze i błonach śluzowych. Następstwem choroby jest postępujące sztywnienie m.in. stawów kręgosłupa, co powoduje istotne upośledzenie jego ruchomości oraz ogólnych funkcji ruchowych.
Zmiany w obrazie RTG powstają po 6–8 latach trwania choroby, a opóźnienie w jej rozpoznaniu wynosi zazwyczaj 5–7 lat. Dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie choroby, które może przyczynić się do zminimalizowania ryzyka wystąpienia trwałego kalectwa.
Podstawą leczenia osiowej postaci ŁZS i ZZSK są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Leki z tej grupy powodują szybkie złagodzenie objawów choroby, czyli zmniejszają ból i czas trwania sztywności porannej. Lek powinien być indywidualnie dobrany dla każdego pacjenta – zależnie od ryzyka wystąpienia powikłań ze strony układu sercowo-naczyniowego lub przewodu pokarmowego. W postaci obwodowej ŁZS jako pierwsze wprowadza się do leczenia klasyczne leki modyfikujące przebieg choroby, a następnie NLPZ i iniekcje glikokortykosteroidami.
Wykazanie nieskuteczności ww. leków oraz utrzymywanie się dużej aktywności choroby pozwala na zastosowanie leków biologicznych. Leczenie biologiczne znacznie poprawiło rokowanie u pacjentów z chorobami zapalnymi. W Polsce większość terapii jest dostępna dla chorych w lecznictwie szpitalnym w ramach programów lekowych.
Wśród pacjentów stosujących leczenie biologiczne widoczna jest znaczna poprawa w zakresie sprawności ruchowej, poprawa stanu psychicznego oraz zmniejszenie bólu, przy akceptowalnym profilu bezpieczeństwa.
Aktualnie stosowanymi w terapii spondyloartropatii lekami biologicznymi w ramach programów lekowych są inhibitory TNF-α (czynnik martwicy nowotworów α; ang. tumor necrosis factor-α): etanercept, infliksymab, adalimumab, golimumab, inhibitory kinazy janusowej oraz inhibitor interleukiny 17 – sekukinumab.
Wg danych z 2019 r. dostęp do leczenia biologicznego miało w Polsce 2542 pacjentów z ŁZS i 4700 pacjentów z ZSKK.
Kampania „PoSTAW się chorobie” ma zwrócić uwagę na konieczność wczesnego rozpoznania i szybkiego podjęcia skutecznego leczenia dostosowanego do poziomu zaawansowania choroby. Największy ubytek sprawności odnotowuje się w ciągu dwóch pierwszych lat od diagnozy, dlatego tylko szybkie działanie może skutecznie chronić przed konsekwencjami choroby i jest jedyną szansą dla chorych. Kampania prowadzona jest dzięki wsparciu firmy Novartis, a rolę partnera pełni Stowarzyszenie „3majmy się razem”.
Źródło: HealthWay