Podczas wydarzenia podsumowano przebieg pilotażu, omówiono jego mocne i słabe strony oraz przedstawiono wstępne wyniki ankiety oceniającej satysfakcję pacjentów z udziału w projekcie. Lider projektu – Narodowy Instytut Kardiologii i przedstawiciele partnerów biorących udział w pilotażu (Łomżyńskie Centrum Medyczne, Przychodnia BaltiMed w Gdańsku, Centrum Medyczno - Diagnostyczne w Siedlcach) wymienili także spostrzeżenia powstałe podczas realizacji projektu.

Spotkanie otworzył prof. dr hab. n. med. Maciej Sterliński, Zastępca Dyrektora ds. Klinicznych. Jak podkreślił w swoim wystąpieniu, Narodowy Instytut Kardiologii mocno angażuje się we wszelkiego rodzaju nowoczesne rozwiązania, które wspomagają i poprawiają opiekę nad chorymi, co przekłada się na poprawę rokowania pacjentów. - Z naszej perspektywy obserwujemy wzrost liczby chorych z niewydolnością serca. Progresja tej choroby staje się istotnym problemem społecznym, dlatego wprowadzanie takich rozwiązań jak telemonitoring pozwala na zapewnienie lepszej opieki nad tą grupą pacjentów – podkreślił prof. Sterliński.

Wykład inauguracyjny na temat rozwiązań telemedycznych w opiece nad chorymi z niewydolnością serca wygłosił płk. prof. dr hab. n. med. i n. o zdr. Paweł Krzesiński z Wojskowego Instytutu Medycznego - Państwowego Instytutu Badawczego.

Wstępne podsumowanie przebiegu pilotażu projektu w Narodowym Instytucie Kardiologii omówiła dr n. med. Anna Drohomirecka, Koordynator Zespołu ds. Medycznych. W trakcie swojego wystąpienia podsumowała dotychczasowe działania przeprowadzone w projekcie. Udział w pilotażu wzięło w sumie 424 chorych z niewydolnością serca w średnim wieku 65 lat, przy czym najstarszy pacjent miał 93 lata. Dużym sukcesem było objęcie opieką licznej grupy pacjentów w wieku podeszłym. W ramach monitorowania chorzy wykonali ponad 142 tysiące pomiarów ciśnienia, tętna i masy ciała, z czego nieco ponad 30 tysięcy wykraczało poza ustalone limity normy dla danego chorego i wymagało analizy zespołu lekarskiego prowadzącego nadzór nad monitoringiem.

W dalszej części konferencji podsumowano realizację pilotażu w poszczególnych ośrodkach partnerskich oraz zalety i wady testowanego rozwiązania z punktu widzenia kadry medycznej i administracyjnej oraz pacjenta. Głos zabrali przedstawiciele wszystkich ośrodków (dr Andrzej Zapaśnik i Maria Koszałka z Przychodni BaltiMed w Gdańsku, dr n. o zdr. Bartosz Pędziński i dr Tomasz Janczarski z Łomżyńskiego Centrum Medycznego, dr Paweł Żuk z Centrum Medyczno - Diagnostycznego w Siedlcach.

Wszyscy prelegenci podkreślali konieczność dużego zaangażowania w ten rodzaj opieki zespołu lekarskiego oraz znaczną rolę personelu pielęgniarskiego i pomocniczego, np. koordynatorów medycznych. Ponieważ w pilotażu NIKard wykorzystano smartfony do przesyłania wyników pomiarów parametrów życiowych niezbędne było stałe wsparcie techniczne, w szczególności dla chorych mających mniejsze doświadczenie w obsłudze tego typu telefonu. Dużym wyzwaniem było przeszkolenie pacjentów, tak aby prawidłowo wykonywali pomiary ciśnienia, tętna i masy ciała oraz nauczyli się rozpoznawać niepokojące objawy, które mogą się pojawić w przebiegu choroby, prawidłowo na nie reagować.  

Z kolei Anna Małek, kierownik projektu, przedstawiła zalety i wady logistycznej strony pilotażu realizowanego w Narodowym Instytucie Kardiologii, podkreślając, jak dużym wyzwaniem logistycznym jest zorganizowanie dobrze funkcjonującego systemu teleopieki w oparciu o współpracę wielu ośrodków.  Natomiast dr hab. Dariusz Trzmielak, prof. UŁ, Zastępca Dyrektora ds. Nauki podzielił się swoimi spostrzeżeniami powstałymi podczas realizacji pilotażu w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.

W dalszej części spotkania dr n. med. Anna Drohomirecka, Koordynator Zespołu ds. Medycznych przedstawiła wstępne wyniki ankiety oceniającej satysfakcję pacjentów z udziału w projekcie. Jak zaznaczyła, 96% pacjentów, którzy wypełnili ankietę, jest zadowolonych z zaproponowanych w projekcie rozwiązań (połowa z nich oceniła bardzo wysoko zaproponowane rozwiązanie). 83% chorych bardzo dobrze oceniło konieczność codziennych pomiarów parametrów życiowych. Z kolei 55% badanych zadeklarowało dalsze samodzielne pomiarów w przyszłości.

W trakcie konferencji podsumowującej pilotaż programu, zostały omówione przez kierowników medycznych wstępne wyniki realizacji projektu pn.: „Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu poprzez stosowanie rozwiązań telemedycyny i e-zdrowia” w dziedzinie kardiologii również w pozostałych jednostkach będących beneficjentami programu: Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi (prof. dr hab. Agata Bielecka-Dąbrowa),  Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach  (prof. dr hab. Rafał Młynarski), SP ZOZ Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Rzeszowie (dr Mateusz Wiśniowski).  Spotkanie podsumował prof. Tomasz Zieliński, kierownik Kliniki Niewydolności Serca i Transplantologii NIKard, członek komitetu sterującego. Wszyscy zgodnie argumentowali celowość wprowadzenia rozwiązań telemedycznych do codziennej praktyki klinicznej w oparciu o doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji pilotażu.

Pacjent pod stałą opieką lekarza
Rekrutacja do projektu: „Telemonitoring pacjentów z niewydolnością serca” odbywała się wśród chorych z niewydolnością serca, leczonych w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej oraz w poradniach kardiologicznych realizujących projekt w ramach partnerstwa. Do pilotażu zakwalifikowano 424 pacjentów, którzy zostali objęci nie dłuższym niż 3-miesięcznym okresem monitoringu. W tym czasie samodzielnie dokonywali oni codziennych pomiarów masy ciała, ciśnienia oraz tętna za pomocą przeznaczonych do tego urządzeń: wagi i ciśnieniomierza, które dzięki sparowanemu z nimi smartfonowi z zainstalowaną aplikacją automatycznie przesyłały wyniki pomiarów na dedykowaną platformę telemedyczną. Z kolei analizą tych wyników zajmowali się specjaliści z Narodowego Instytutu Kardiologii. Jeśli pomiary te wykraczały poza wcześniej określone limity, były one oznaczone jako pomiar alarmujący. W uzasadnionych przypadkach zespół monitorujący kontaktował się z pacjentem. Jednocześnie wysyłana była informacja do poradni POZ, pod opieką której przebywa pacjent.

Pacjent zaangażowany w proces leczenia i edukację zdrowotną

Telemonitoring wymagał od pacjenta większego zaangażowania w proces leczenia, w którym samoobserwacja i umiejętność reagowania na niepokojące objawy miała kluczowe znaczenie. Intensywne angażowanie pacjentów w proces leczniczy, zwiększało ich poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie. Dodatkowo, zaproponowane w projekcie rozwiązania telemedyczne zmniejszyły obciążenie chorych związane z dojazdem do placówek medycznych, wyrównując przy tym szanse na dostęp do opieki lekarskiej osobom mniej sprawnym fizycznie lub zamieszkującym tereny wykluczone. Takie podejście nie ograniczało jednak bezpośredniego kontaktu z lekarzem. Pacjenci korzystali z zaplanowanych regularnych comiesięcznych wizyt i telekonsultacji lekarskich bądź pielęgniarskich, a w razie potrzeby umawiane były tradycyjne stacjonarne porady lekarskie lub pielęgniarskie.

- Poprzez realizację tego pilotażu wypracowaliśmy mechanizmy, z których część będzie mogła być wdrożona w rutynowej opiece nad pacjentami z niewydolnością serca. Zależy nam również na dalszej aktywizacji chorych i ich zaangażowaniu w proces leczniczy, dlatego dużo czasu przeznaczyliśmy na ich szkolenia i edukację - powiedziała dr n. med. Anna Drohomirecka, koordynator zespołu ds. medycznych z Narodowego Instytutu Kardiologii.

Współpraca z partnerami
Projekt realizowany jest przez Narodowy Instytut Kardiologii w partnerstwie z 11 placówkami POZ (CMD Sp. z o.o., przychodnie w: Siedlcach, Mińsku Mazowieckim, Łukowie, Wielgolesie, Sterdyni, Nurze, Żelechowie, Hołubli i Domanicach; Łomżyńskie Centrum Medyczne Sp. z o.o. oraz Przychodnia Baltimed Sp. z o.o., Sp. k. w Gdańsku) oraz Stowarzyszeniem Transplantacji Serca im. prof. Zbigniewa Religi.

źródło: Narodowy Instytut Kardiologii