OBIAD DOBRY DLA SERCA - jedz smacznie i zdrowo!

Opublikowane 17 maja 2022
OBIAD DOBRY DLA SERCA - jedz smacznie i zdrowo!
Obiad w Polsce stanowi dla większości społeczeństwa główny posiłek dnia. Zarówno pod względem ilości dań jak i spożywanych kalorii przewyższa śniadanie i kolację. Na przygotowanie właśnie tego posiłku poświęca się zazwyczaj najwięcej czasu i energii, dlatego warto zrobić to mądrze przyrządzając posiłek dobry dla serca. W doborze odpowiedniego przepisu pomóc mogą zasady diet DASH oraz śródziemnomorskiej szczególnie polecanych w profilaktyce chorób serca.
OBIAD WEDŁUG DIETY DASH

Propozycja na obiad z rybą

Pierwsze danie: Zupa z dyni (dynia, cebula, czosnek, marchewka i bulion, opcjonalnie do już podanej zupy można dodać pestki dyni, całość doprawiona curry i pieprzem ziołowym według uznania)

Dynia, główny składnik tej zupy, zawdzięcza swój pomarańczowy kolor dużej zawartości beta-karotenu. Barwnik ten wykazuje właściwości przeciwzapalne i antynowotworowe, a wraz z zawartym w tej roślinie błonnikiem przyczynia się do zmniejszenia poziomu cholesterolu.

Drugie danie: Pieczony filet z dorsza, brązowy ryż oraz sałatka z rukolą, gruszką, serkiem ricotta, granatem i orzechami włoskimi

Dorsz, zaliczany do ryb morskich, stanowi bogate źródło kwasów omega-3. Wpływają one na regulację ciśnienia tętniczego, a także wykazują pośrednie działanie przeciwmiażdżycowe. Ich spożycie, zarówno w formie naturalnej jak i suplementów, zalecane jest przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne. Dorsz zawiera również wiele minerałów: wapń, fosfor, jod oraz aż 50% dziennego zapotrzebowania na selen w 100g ryby. Obfituje też w witaminy A i D3 oraz te z grupy B. Szczególnie ważne z kardiologicznego punktu widzenia są chroniąca przed zaburzeniami serca tiamina, obniżająca cholesterol niacyna, regulująca ciśnienie pirydoksyna oraz zapobiegająca anemii kobalamina (B12).

Pozytywny wpływ na układ krążenia wykazuje również brązowy ryż. W odróżnieniu do białego, zawiera on bogatą w substancje odżywcze warstwę subaleuronową przyczyniającą się do regulacji skurczu mięśniówki naczyń, a przez to ciśnienia krwi. Warto także przyjrzeć się składnikom sałatki. Rukola stanowi bogate źródło flawonoidów wykazujących właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu wzmacniają układ krążenia. Gruszki zawierają potas przyczyniający się do obniżenia ciśnienia tętniczego, a przy współdziałaniu z magnezem regulujący pracę serca. Serek ricotta obfituje w witaminy A, D, E i K oraz te z grupy B, szczególnie zapobiegającą anemii kobalaminę. Granat stanowi skarbiec działających kardioprotekcyjnie przeciwutleniaczy: kwasów linolowego, linolenowego czy oleinowego. Warto wspomnieć o specyficznym dla tego owocu kwasie punikowym, który usuwa stany zapalne i zapobiega obrzękom. Natomiast orzechy włoskie charakteryzują się wyjątkowo wysoką zawartością kwasu alfa-linolenowego oraz substancji przeciwutleniających chroniących serce.
 
Obiad wegetariański

Pierwsze danie: Zupa z soczewicy (czerwona soczewica, czosnek, imbir, sos sojowy i bulion, opcjonalnie mleczko kokosowe, doprawione kurkumą i chilli według uznania)
Soczewica,  jako przedstawiciel roślin strączkowych, stanowi bogate źródło całej gamy witamin, w tym C, A, K oraz B1 (tiaminy), B2 (ryboflawiny), B3 (niacyny), B5 (kwasu pantotenowego), B6 (pirydoksyny) i B9 (kwasu foliowego). Co więcej, zawiera ona także imponującą listę substancji mineralnych: wapń, magnez, sód, potas, fosfor, cynk i żelazo. Dzięki tak bogatemu składowi soczewica minimalizuje ryzyko zawału, nadciśnienia, miażdżycy i anemii. Dodatkowo stanowi ona skarbnicę białka.

Drugie danie: Leczo z cukinii, pieczarek, żółtej i czerwonej papryki, cebuli i pomidorów, doprawione majerankiem,  papryką słodką, bazylią i ziołami prowansalskimi

Cukinia charakteryzuje się bardzo niską zawartością tłuszczu, cholesterolu i sodu. Dzięki temu wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe i obniża ciśnienie krwi.  Dodatkowo warzywo to pozytywnie wpływa na skórę spowalniając proces starzenia. Godne uwagi są też pieczarki. Dzięki wysokiej zawartości potasu redukują one ryzyko udaru i zawału serca, a błonnik pobudzając perystaltykę jelit zmniejsza wchłanianie tłuszczy, co przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu. Warto również przyjrzeć się papryce. W porównaniu do cytryny warzywo to zawiera aż czterokrotnie więcej witaminy C charakteryzującej się właściwościami przeciwutleniającymi. Natomiast pomidory działają antynowotworowo i przeciwmiażdżycowo, a także korzystnie wpływają na układ odpornościowy.
 
OBIAD WEDŁUG DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ

Propozycja na obiad z rybą


Pierwsze danie: Zupa brokułowa (brokuły, marchew i bulion, doprawione solą i pieprzem)

Brokuł to jedno z najzdrowszych warzyw. Zawarty w nim sulforafan podnosi w organizmie poziom tioredoksyny zapobiegającej uszkodzeniu mięśnia sercowego. Związek ten pobudza także zwalczanie wolnych rodników. Pozytywnie wpływa to na naczynia krwionośne, gdyż eliminowane atomy uszkadzają ściany tych struktur i uwalniją lipidy, które wraz z cholesterolem tworzą blaszki miażdżycowe. Co więcej, brokuły chronią przed chorobami zwyrodnieniowymi stawów. Mają również niski indeks glikemiczny, więc są odpowiednie dla cukrzyków.

Drugie danie: Grillowany łosoś skropiony sokiem z cytryny, kasza pęczak oraz grillowane szparagi

Łosoś, jako tłusta ryba morska, jest źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Wykazują one pośrednie działanie przeciwmiażdżycowe i wpływają na regulację ciśnienia tętniczego. Warto też przyjrzeć się właściwościom kaszy pęczak. Zaliczana jest do krup, które stanowią cenne źródło witamin z grupy B oraz rozpuszczalnej w tłuszczach E. Zawierają również liczne minerały: wapń, magnez, potas, fosfor, cynk, mangan, krzem, miedź i żelazo. Dzięki tak bogatemu składowi kasze gruboziarniste przyczyniają się do obniżenia ciśnienia krwi, zmniejszają ryzyko miażdżycy i działają kardioprotekcyjnie. Nie można pominąć dobrych dla serca właściwości szparagów. Dzięki zawartym w nich beta-karotenom, będących jednymi z najlepszych antyoksydantów, zmniejszają ryzyko miażdżycy, a także zaćmy czy choroby Parkinsona.

Obiad wegetariański (możliwa też wersja z mięsem)

Pierwsze danie: Zupa krem z pomidorów(pomidory, oliwa, cebula, czosnek, mleko kokosowe i bulion warzywny, doprawione solą morską, świeżo zmielonym pieprzem, oregano)

Główny składnik tego dania stanowi pomidor wykazujący pozytywny wpływ na ludzki organizm. Produkt ten działa przeciwmiażdżycowo, antynowotworowo i odpornościowo. Warto także wspomnieć o właściwościach antyutleniających wynikających z zawartego w pomidorach likopenu, który stanowi najsilniejszy przeciwutleniacz z grupy karotenoidów.

Drugie danie: Bakłażan faszerowany pomidorami, soczewicą, pietruszką i suszonymi pomidorami, opcjonalnie serem tofu (wielbiciele mięsa mogą dodać to z indyka lub użyć go zamiast soczewicy), doprawiony ostrą papryką, solą i pieprzem

Bakłażan swój kolor zawdzięcza zawartym w skórce antocyjanom wykazującym działanie przeciwutleniające. Dzięki temu produkt ten obniża ciśnienie krwi. Bakłażan wykazuje także właściwości antyangiogenne, więc zapobiega niekontrolowanemu tworzeniu nowych naczyń krwionośnych. Przeciwdziała tym samym rozwojowi nowotworów i chorób układu krążenia. Pozytywne dla organizmu właściwości pomidorów zostały opisane powyżej, natomiast należy jeszcze zapoznać się z tymi soczewicy. Dzięki zawartych w niej kwasie foliowym, kobalaminie i żelazie wspaniale przeciwdziała ona anemii. Natomiast decydując się na dodanie mięsa warto użyć tego z indyka, gdyż zawiera więcej białka i mniej tłuszczu niż pierś z kurczaka. Z tego względu zalecane jest osobom dbającym o cholesterol.
 
Autor: Magdalena Kędrak
Konsultacja dietetyczna: Magda Piekarska i Karolina Moczulska – członkinie SKN Medycyny Stylu Życia

Artykuł powstał przy współpracy redakcyjnej ze Studenckim Kołem Naukowym przy I Katedrze i Klinice WUM