Żelazo jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek oraz zapewnienia sprawnego funkcjonowania serca i mięśni szkieletowych.³ Odgrywa również istotną rolę w zwalczaniu infekcji i chorób,⁴ utrzymaniu odpowiedniego poziomu energii,⁵ prawidłowym funkcjonowaniu mózgu.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza występuje, gdy poziom żelaza zmagazynowanego w organizmie jest tak niski, że organizm nie jest już w stanie wytworzyć wystarczającej ilości hemoglobiny do budowania zdrowych czerwonych krwinek.⁶ Hemoglobina to białko znajdujące się wewnątrz czerwonych krwinek, które przenosi tlen do tkanek i narządów w całym organizmie.

Mimo poważnych konsekwencji i dużej częstości występowania niedoboru żelaza,⁷ schorzenie to jest wciąż zbyt rzadko rozpoznawane. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że ich zdrowie i samopoczucie jest zagrożone.^8-9

 

Objawy niedoboru żelaza i niedokrwistości z niedoboru żelaza są trudne do sprecyzowania, mogą przyjmować różną postać i być związane z wieloma innymi schorzeniami.¹⁰ Do objawów niedoboru żelaza zaliczamy: powtarzające się bóle głowy¹¹, uczucie zmęczenia psychicznego, drażliwość, zawroty głowy, szybką utratę koncentracji^1,11-12 bolesne, białe zmiany wewnątrz jamy ustnej lub czerwone, łuszczące się pęknięcia po jednej lub obu stronach jamy ustnej.^12-13 Obserwuje się także kompulsywne, powtarzające się żucie lodu¹⁴, pragnienie jedzenia substancji niejadalnych, takich jak ziemia^13-14, większą niż zwykle liczbę infekcji, takich jak kaszel czy przeziębienia.¹³ Inne objawy to uczucie zmęczenia fizycznego^11-12, zimne ręce i/lub stopy^12-13, wypadanie włosów kępkami lub w większej ilości¹⁵, problemy ze słuchem¹⁰, ból na powierzchni języka^13,16, bladość, najbardziej widoczna na twarzy, paznokciach, wewnątrz jamy ustnej i po wewnętrznej stronie powiek^11-12. Mogą wystąpić trudności w oddychaniu¹, łatwo pękające i łamiące się paznokcie^1,12-13, potrzeba poruszania nogami nawet podczas odpoczynku¹¹, niewyjaśnione plamy krwi pod skórą.¹

 

Standardowa diagnostyka pod kątem niedokrwistości obejmuje morfologię krwi. Jednak, w celu wykrycia niedoboru żelaza, konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań diagnostycznych.¹⁷ Ferrytyna w surowicy jest uznawana za jeden z najdokładniejszych parametrów w diagnozowaniu niedoboru żelaza¹⁷ i badanie jej poziomu zalecane jest przez Światową Organizację Zdrowia.¹⁸ Ale poziom ferrytyny w surowicy, może się zmienić pod wpływem takich chorób jak grypa, a tym samym, w celu postawienia prawidłowej diagnozy może być konieczne sprawdzenie dodatkowych parametrów.¹⁸ Należą do nich: TSAT lub wysycenie transferyny w surowicy¹⁸, całkowita ilość żelaza w surowicy krwi¹⁹,  TIBC - czyli całkowita zdolność wiązania żelaza.²⁰

 

 

NIE LEKCEWAŻ NIEDOBORU ŻELAZA

 

1. Barton JC, et al. BMC Blood Disord. 2010;10:9. doi:10.1186/1471-2326-10-9.; 2. Strona internetowa: https://www.takeironseriously.com/pl/zwieksz-swiadomosc/o-nas dostęp w dniu 7 listopada 2022; 3. Auerbach M, Adamson JW Am J Hematol. 2016;91(1):31-38.; 4. Fernando B, et al. World J Gastroenterol. 2009 Oct 7; 15(37): 4638-4643.; 5. Favrat B., et al. PLoS One 9(4): e94217. eCollection 2014; 6. Trost LB, et al. J Am Acad Dermatol. 2006;54(5):824-44.; 7. Silber MH, et al. Mayo Clin Proc. 2013;88(9): 977-986.; 8. Brigham D, Beard J Crit RevFood Sci Nutr. 1996;36(1040-8398):747-763.; 9. Jankowska E, et al. Eur Heart J. 2010;31(15):1872-80.; 10. Schieffer KM, et al. JAMA Otolaryngol Neck Surg. 2017;(800).; 11. Pavord S, et al. BJH 2020; 188: 819-30; 12. Api O, et al. Turk J Obstet Gynecol 2015;12:173-8.; 13. Beard JL. J Nutr 2001;131:568-80.; 14. Lumish RA, et al. The Journal of Nutrition 2014;114(10):1533-9.; 15. Kantor J. Journal of Investigative Dermatology 2003;121(5): 985-8.; 16. Osaki T, et al. Am J Med Sci 1999;318(5):324-9.; 17. Milman N. Ann Hematol. 2008;87(12):949–959.; 18. World Health Organization. WHO guideline on use of ferritin concentrations to assess iron status in individuals and populations.;2020.; 19. Centre for Disease Control. Iron-Status Indicators: National Report on Biochemical Indicators of Diet and Nutrition in the U.S. Population 1999-2002. Available online: https://www.cdc.gov/nutritionreport/pdf/nr_ch3.pdf. Date accessed: September 2020.; 20. Soldin P et al. Clin Chim Acta. 2004 April ; 342(0): 211–217.