Wrodzone wady serca u dzieci - program prenatalnej terapii wad serca UCZKIN WUM

Opublikowane 22 kwietnia 2022
Wrodzone wady serca u dzieci - program prenatalnej terapii wad serca UCZKIN WUM
Codziennie w Polsce rodzi się mniej więcej dziesięcioro noworodków z wadami serca, z czego 1 na 3 wymaga operacji w pierwszych dniach życia. Dzisiejsze możliwości diagnostyczne - ultrasonografia i echokardiografia - pozwalają na rozpoznanie większości wad serca jeszcze w życiu płodowym. Dzięki temu dzieci te mogą otrzymać odpowiednie leczenie. W czerwcu 2021 r. w Uniwersyteckim Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM zespół pod kierownictwem dr hab. n. med. Marzeny Dębskiej, w składzie którego jest prof. dr hab. Janusz Kochman, dr med. Beata Rebizant i dr Katarzyna Zych-Krekora, wznowił program prenatalnej terapii wad serca. Trwa Tydzień dla Serca, w ramach którego Klinika zwraca uwagę na problem wrodzonych wad serca u dzieci.

Najczęściej operowaną wewnątrzmacicznie wadą serca jest krytyczna stenoza aortalna, czyli zwężenie zastawki aorty, skutkujące utrudnionym odpływem krwi z lewej komory serca. Wada ta powoduje niezwykle groźne następstwa, jeszcze w życiu płodowym – postępujące uszkodzenie lewej komory serca prowadzące do rozwoju serca jednokomorowego (HLHS), niewydolność serca, a nawet zgon wewnątrzmaciczny płodu. Leczenie dzieci z krytycznym zwężeniem zastawki aortalnej to proces. Zaczyna się on zwykle kilkanaście tygodni przed porodem (operacja wewnątrzmaciczna) i jest kontynuowany po urodzeniu dziecka. Ogromne znaczenie w tym procesie ma doświadczenie i zaangażowanie wszystkich członków zespołu, ponieważ jest to grupa pacjentów, którzy wymagają indywidualnego podejścia i zastosowania nowoczesnych strategii terapeutycznych.    


- Leczenie tych dzieci to proces, w który zaangażowanych jest wielu różnych specjalistów. Połączenie sił Uniwersyteckiego Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM z Klinikami Kardiochirurgii Dziecięcej, Kardiologii Wieku Dziecięcego, a także Położnictwa, Perinatologii i Ginekologii WUM, daje bardzo dobre efekty. Wszystkie operowane w UCZKiN WUM dzieci, będące pod naszą opieką, mają szansę na prawidłowe, dwukomorowe krążenie. - dr Michał Buczyński, kardiochirurg, Klinika Kardiochirurgii i Chirurgii Ogólnej Dzieci UCK WUM.

- Najwspanialsza wiadomość jest taka, że w ostatnich dniach do domu wyszedł wraz ze szczęśliwą mamą chłopiec, który po prenatalnej plastyce zastawki aortalnej nie wymaga już żadnego dalszego leczenia. Jest zdrowym dzieckiem. Dziękujemy wszystkim Kolegom, którzy przyczynili się do tego sukcesu i gratulujemy Jasiowi oraz jego Mamie! - dr hab. n. med. Marzena Dębska, ginekolog-położnik, perinatolog, UCZKiN WUM   


Na czym polega wewnątrzmaciczna operacja stenozy zastawki aortalnej?

Operacje na sercach płodu najczęściej wykonuje się między 24 a 30 tygodniem ciąży. Ze względu na konieczność zapewnienia sterylnych warunków przeprowadza się je na bloku operacyjnym. Zarówno pacjentka jak i jej dziecko otrzymują leki przeciwbólowe. Pacjentka jest przytomna, a dziecko uśpione i dodatkowo unieruchomione. Zabieg wymaga dużej precyzji, ponieważ wykonuje się na bardzo małych strukturach - całe serce dziecka ma wielkość monety, a zwężona zastawka szerokość około 2 – 3 milimetrów - nie można dopuścić, aby dziecko poruszyło się w trakcie jego trwania. Zabieg przeprowadzany jest pod kontrolą ultrasonograficzną. Przez brzuch kobiety ciężarnej wkłuwa się do macicy specjalną igłę, którą następnie wprowadza się do klatki piersiowej i serca płodu.  Przez tę igłę wprowadza się cewnik z balonem, który umieszcza się w zwężonej zastawce i pompuje. Balon powiększając się poszerza zastawkę, umożliwiając przepływ krwi. Po kilkukrotnym napompowaniu balonu cały sprzęt usuwa się z serca. W przypadku niektórych wad, w których dochodzi do zarośnięcia otworu w przegrodzie międzyprzedsionkowej, aby zapewnić prawidłowe krążenie - w obrębie serca - umieszcza się specjalny stent, który wyjmuje się dopiero po porodzie.


- Na pokładzie naszej Kliniki mamy wiele nieocenionych specjalistek i wielu specjalistów. Generalnie UCZKiN ma szczęście do ludzi. Jedną z takich specjalistek jest prof. Dębska. Pacjentki często mówią o niej, że nie jest lekarzem tylko aniołem. Trudno nie zgodzić się z tym. - mówi prof. dr hab. Mirosław Wielgoś, kierownik I Katedry i Kliniki Ginekologii i Położnictwa UCZKiN WUM

- Jestem orędownikiem strategii przenikania i łączenia się kompetencji i doświadczeń. Kooperowanie i dzielenie się know-how procentuje tylko i wyłącznie z korzyścią dla zdrowia, a czasami nawet życia, pacjentek i ich dzieci. Dlatego bezustannie zapraszamy do współpracy zarówno inne ośrodki z kraju i zagranicy, jak i indywidualnych lekarzy. Takie działanie pokazuje, jak dużo dobrego możemy zrobić. Ktoś kiedyś powiedział, że konkurują ludzie mali, współpracują duzi, a pomagają wielcy. Bądźmy tylko tymi dużymi i wielkimi - dodaje prof. Mirosław Wielgoś


Najnowsze rekomendacje

Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami dokładna ocena serca zalecana jest u wszystkich ciężarnych z nieprawidłowym obrazem serca w położniczym badaniu przesiewowym, w przypadku zaburzeń rytmu serca, poszerzonej przezierności karkowej (NT) i innych nieprawidłowości w badaniu I trymestru ciąży, w przypadku wykrycia anomalii pozasercowych u płodu, w obrzęku uogólnionym, w ciążach bliźniaczych jednokosmówkowych, u ciężarnych z cukrzycą, z wadami serca (również w najbliższej rodzinie) i innych. Taka diagnostyka jest możliwa w Pracowni Ultrasonograficznej na terenie UCZKiN WUM. W naszej placówce każda ciężarna, która spodziewa się dziecka z wadą serca otrzyma kompleksową opiekę prenatalną.


źródło: UCZKIN WUM