Ekspert: Antykoncepcja bez estrogenu to antykoncepcja hormonalna pierwszego wyboru u kobiet po 40. roku życia

Opublikowane 19 maja 2023
Ekspert: Antykoncepcja bez estrogenu to antykoncepcja hormonalna pierwszego wyboru u kobiet po 40. roku życia
Wybór metody antykoncepcyjnej dla kobiet w każdym wieku, a szczególnie po 40. roku życia, zależy od wielu czynników, które trzeba uwzględnić w wywiadzie lekarskim. Należy do nich m.in. ryzyko wystąpienia niebezpiecznych dla życia chorób. Jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu jest bezpieczniejsza niż dwuskładnikowa i skuteczna dla kobiet po czterdziestce, chorujących na cukrzycę, nadciśnienie czy otyłość, a nawet dla pacjentek po przebytej zakrzepicy. To jednak nie wszystkie jej zalety. Tegoroczna, druga edycja kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu odbywa się pod hasłem „40 to nowa 20”. Jej celem jest uświadamianie kobiet oraz zachęcanie ich do podejmowania w gabinecie lekarskim tematu antykoncepcji po 40. roku życia.
U kobiet po 40. roku życia statystycznie częściej występują choroby, takie jak nadciśnienie, cukrzyca, dyslipidemia. U coraz większej liczby pacjentek wzrasta też wskaźnik BMI, co niejednokrotnie jest efektem pozostałych po urodzeniu dziecka kilogramów. Niejednokrotnie kobiety po czterdziestce doświadczają już powikłań zakrzepowych, których ryzyko podczas ciąży i połogu jest duże. W tym wieku mogą również pojawiać się trombofilie, które ujawniają się  nie tylko w czasie ciąży i połogu, lecz także w trakcie stosowana dwuskładnikowej tabletki antykoncepcyjnej. 
Te wszystkie choroby stanowią albo przeciwwskazanie bezwzględne do zastosowania antykoncepcji dwuskładnikowej z estrogenem, albo czynnik ryzyka, który w połączeniu z innymi czynnikami staje się takim przeciwwskazaniem – stwierdza dr n. med. Katarzyna Lau, zastępca kierownika Oddziału Ginekologii Operacyjnej i Zachowawczej Miejskiego Centrum Medycznego im. dr. K. Jonschera w Łodzi, ekspertka kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu. Doktor Lau podkreśla również, że: Stanowisko Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej określa wyraźnie, które kobiety absolutnie nie mogą stosować antykoncepcji dwuskładnikowej i dla których pierwszym wyborem jest jednoskładnikowa antykoncepcja bez estrogenu.
To oznacza, że o wyborze antykoncepcji po 40. roku życia nie zawsze decydują preferencje pacjentki. Decyzję o bezpiecznej metodzie musi podjąć lekarz ginekolog, który po uwzględnieniu przeciwwskazań i różnych czynników ryzyka zaproponuje możliwe rozwiązania odpowiednie dla konkretnej kobiety. 

Płodność kobiet po 40. roku życia

Płodność po 40. roku życia u każdej pacjentki może wyglądać inaczej, jednak z całą pewnością się obniża. Kobiety rodzą się z określoną liczbą komórek jajowych, które wyczerpują się do czasu menopauzy. Termin menopauza sensu stricto oznacza ostatnią miesiączkę, ale poprzedzoną trwającym do 10 lat tzw. okresem premenopauzalnym, w którym spada ilość produkowanych przez jajniki hormonów. Rzadziej dochodzi też do owulacji. Z tego powodu płodność kobiety jest mniejsza niż przed czterdziestką. 
Statystycznie Polki przechodzą menopauzę, czyli kończą miesiączkować, w wieku 50–51 lat. W takim przypadku już od 40. roku życia mogą wchodzić w okres okołomenopauzalny. Jedno jest jednak pewne – nie jest to okres „bezpieczny” i mimo że płodność się obniża, kobieta nadal może zajść w ciążę! – podkreśla doktor Katarzyna Lau. – I właśnie u kobiet po czterdziestce jako antykoncepcję hormonalną pierwszego wyboru rekomenduje się antykoncepcję bez estrogenu.
Skończyłaś 40 lat – porozmawiaj z ginekologiem

U każdej pacjentki co jakiś czas, a już z pewnością po zakończeniu 40. roku życia, ginekolog powinien zaktualizować wywiad lekarski. Należy w nim ocenić, czy nie ujawniły się choroby stanowiące przeciwwskazanie do pewnych form antykoncepcji, np. zawierających estrogen. Mogą to być m.in.: 
  • ciężkie nadciśnienie, 
  • cukrzyca z powikłaniami naczyniowymi, 
  • choroby genetyczne, np. wrodzone trombofilie, 
  • nabyte trombofilie, 
  • ciężkie choroby wątroby. 
Trzeba wiedzieć, że przekroczenie czterdziestki to czas, by zweryfikować dotychczasową metodę antykoncepcji i być może zmienić ją na bardziej bezpieczną. To również dobry moment, by wybrać między antykoncepcją długoterminową a taką, którą kobieta może samodzielnie odstawić w dowolnym czasie. 

Inne kwestie, które powinien uwzględniać wywiad lekarski to: 
  • przebieg porodów, liczba poronień, trudności z zajściem w ciążę i z donoszeniem ciąży (czynniki te mogą sugerować większe ryzyko zakrzepicy), 
  • zachorowania w rodzinie na raka piersi, udary, zawały, zakrzepicę żył głębokich, 
  • przyjmowanie leków wchodzących w interakcje z hormonami, 
  • palenie papierosów, 
  • wskaźnik BMI.
Sprawdzenie wszystkich wymienionych czynników jest bardzo ważne. Przykładowo, pacjentka po 35. roku życia z nałogiem papierosowym w żadnym wypadku nie powinna przyjmować antykoncepcji dwuskładnikowej. To samo dotyczy czterdziestolatek z nadprogramowymi kilogramami. A to tylko niektóre przypadki, kiedy znacząco wzrasta ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. 

W gabinecie lekarskim należy postawić na szczerość i poinformować ginekologa o wszelkich zmianach w stanie zdrowia, nawykach, stylu życia. Dzięki temu lekarz będzie mógł przepisać odpowiednią antykoncepcję, a pacjentka – mieć udane i bezpieczne życie seksualne.
 
Korzyści ze stosowania jednoskładnikowej antykoncepcji bez estrogenu po 40. roku życia

Główne korzyści z jednoskładnikowej antykoncepcji bez estrogenu to bezpieczeństwo i skuteczność. Ta metoda może być stosowana mimo obecności chorób, których częstość występowania rośnie wraz z wiekiem (nadciśnienie, cukrzyca, dyslipidemia, otyłość). Niewątpliwą zaletą tabletki jednoskładnikowej jest możliwość jej bezpiecznego przyjmowania po przebytej zakrzepicy. 

O kampanii „40 do nowa 20” 

Tegoroczna odsłona kampanii Nowa Generacja – Antykoncepcja bez Estrogenu nosi hasło „40 to nowa 20”. Jej adresatkami są głównie kobiety po czterdziestce, czyli będące w takim momencie życia, w którym należy zweryfikować stosowaną metodę zapobiegania niechcianej ciąży. Celem kampanii jest uświadamianie kobiet i przypomnienie im o tej konieczności oraz zachęcenie do rozmowy ze swoim ginekologiem o bezpiecznej i skutecznej antykoncepcji po 40. roku życia. 

Więcej informacji na stronie www.antykoncepcjabezestrogenu.pl

źródłó: PRESS NEWS