Czynniki ryzyka
Szansa, że na zapalenie dolnych dróg oddechowych zachoruje osoba starsza jest 3 do 4 razy większa niż, że zachoruje osoba młoda. Co piąty Polak uważa, że czynnikiem ryzyka są również uwarunkowania genetyczne, które rzeczywiście mają znaczenie, jeśli np. dotyczą wad wrodzonych układu oddechowego. Cukrzycę i próchnicę jamy ustnej wskazało odpowiednio 9 proc. oraz 7 proc. a przecież specjaliści często komunikują, że właśnie cukrzyca jest jednym z czynników ryzyka. Również po około 7 proc. badanych wskazuje na zupełnie niezwiązane czynniki, np. spożywanie dużej ilości tłuszczów zwierzęcych albo zmiany hormonalne, zaś co siódmy (14 proc.) Polak nie potrafi wskazać żadnego czynnika zwiększającego ryzyko zachorowania na zapalenie płuc. Brak świadomości w tym zakresie jest tym wyższy, im niższy poziom wykształcenia.
Czy wiemy jaka jest etiologia?
Analizując wyniki badania zauważamy pewien dysonans. Mimo, iż duża część respondentów zapytanych o czynniki chorobotwórcze poprawnie wskazuje na wirusy i bakterie, to równocześnie aż 33 proc. osób uważa, że zapaleniem dolnych dróg oddechowych nie można się zarazić, a 16 proc. nie wie, czy można się zarazić czy nie. Pokazuje to, jak małą mamy świadomość w społeczeństwie na temat chorób zakaźnych. W czasach pandemii nowego wirusa SARS-CoV-2, kiedy tak dużo i codziennie mówi się o transmisji wirusów z człowieka na człowieka wydawałoby się, że ta wiedza zostanie w końcu w jakimś stopniu wchłonięta przez społeczeństwo. Polacy mają, niestety, nikłą wiedzę na ten temat i wymaga ona usystematyzowania. - mówi dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski, mikrobiolog, wirusolog, adiunkt Katedry i Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Objawy i tajemnica powikłań
Powikłania po zapaleniu płuc są bardzo poważne i częściej dotyczą dzieci, osób starszych i osób chorujących przewlekle. W rzadkich przypadkach, ale wciąż, zapalenie płuc może prowadzić do zgonu. Ponad 90 proc. Polaków zdaje sobie sprawę z tego, że w Polsce nadal są pacjenci, którzy umierają na pneumonię. W związku z powszechnym występowaniem tej choroby, można by się spodziewać, że wiedza zarówno o objawach jak i powikłaniach również będzie powszechna. Warto podkreślić, że aż 4 na 10 Polaków (40 proc.) nie wie, jakie są możliwe powikłania po zapaleniu płuc. Natomiast wśród osób z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym, brak wiedzy dotyczy ponad połowy populacji. Co trzeci respondent badania (36 proc.) wie, że jednym z powikłań jest również zapalenie mięśnia sercowego lub wsierdzia. Kolejne najliczniej wskazywane (20 proc.) powikłanie to sepsa powodowana bakteriemią, która ma miejsce wtedy, gdy bakterie z płuc dostają się do krwi i prowadzą do stanu zapalnego całego organizmu. Natomiast najczęściej pojawiające się powikłania to płyn w opłucnej i ropnie, z czego jedynie 14 proc. respondentów zdaje sobie sprawę.
Samodiagnoza a zalecenia lekarskie
*Badanie „Świadomość Polaków o powikłaniach po zapaleniu płuc” zostało zrealizowane w dniach 26-28.10.21 przez agencję SW Research w dniach techniką CAWI, na reprezentatywnej próbie n=1029 dorosłych Polaków.