W czwartej edycji rankingu Access GAP 2025 Polska awansowała na drugie miejsce wśród krajów Grupy Wyszehradzkiej (V4), ustępując jedynie Czechom. Nasz wynik to 61 punktów na 100 możliwych – o trzy więcej niż rok wcześniej i aż o 19 więcej niż w 2022 roku. To jednocześnie najlepszy wynik spośród wszystkich krajów V4 pod względem tempa poprawy. Dla porównania: Czechy spadły z 69 do 64 pkt, Węgry z 62 do 54 pkt, a Słowacja z 61 aż do 53 pkt.

Onkologia i choroby rzadkie na czele
W Polsce innowacyjne terapie onkologiczne wdrażane są najszybciej w regionie. Szczególnie pozytywnie oceniono postęp w leczeniu raka prostaty. Równie znaczącą poprawę odnotowano w obszarze chorób rzadkich – Polska osiągnęła w tej kategorii 72 pkt, ze szczególnym uwzględnieniem lepszego dostępu do terapii rdzeniowego zaniku mięśni (SMA).

Diagnostyka molekularna na najwyższym poziomie
Refundacja testów molekularnych utrzymuje się u nas na poziomie 95 proc., co plasuje Polskę ex aequo z Czechami na pozycji lidera w regionie. Dodatkowo najwyższy wskaźnik dostępności do zaawansowanej diagnostyki (66,7 pkt) potwierdza, że system diagnostyczny w Polsce rozwija się dynamicznie.

Opóźnienia w refundacji leków
Mimo tych sukcesów, Polska nadal wypada słabo pod względem czasu oczekiwania na refundację leków. Średni czas od rejestracji do wprowadzenia do koszyka refundacyjnego wynosi u nas aż 1 176 dni (około 3,2 roku). Dla porównania: w Czechach to 2,3 roku, a na Węgrzech 3,3 roku. Średni czas dla wszystkich krajów V4 wydłużył się do 1 086 dni.

Luki w terapiach chorób przewlekłych
Raport wskazuje, że Polska wciąż ma duże braki w dostępie do nowoczesnych terapii w leczeniu chorób przewlekłych. W diabetologii — mimo zmniejszenia luki o 10 pkt do 41,2 pkt — wiele innowacyjnych leków przeciwcukrzycowych wciąż nie jest refundowanych. Podobnie w chorobie Parkinsona dostęp pozostał na poziomie 22,7 pkt. Są jednak obszary z wyraźną poprawą: astmę leczymy lepiej (wzrost z 62 do niemal 69 pkt), a w stwardnieniu rozsianym (SM) wynik poprawił się z 52,9 do 58,2 pkt.

Eksperci: tempo zmian musi przyspieszyć
Michał Byliniak, dyrektor Związku Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych Infarma, podkreśla, że awans do 61 pkt w Access GAP to dowód na to, że polscy pacjenci szybciej otrzymują terapie ratujące życie lub wydłużające aktywność. Zaznacza jednak:

„Lepszy dostęp do innowacyjnych terapii oznacza nie tylko zdrowsze społeczeństwo, lecz także oszczędności dla budżetu państwa i impuls dla gospodarki. Musimy jednak utrzymać tempo zmian, skracając drogę od rejestracji do refundacji zwłaszcza w chorobach przewlekłych.”

Polska wykonała w Access GAP 2025 największy krok naprzód w regionie, poprawiając dostęp do terapii onkologicznych, SMA oraz diagnostyki molekularnej. Jednocześnie długie oczekiwanie na refundację leków i ograniczony dostęp do nowoczesnych terapii chorób przewlekłych wymagają natychmiastowych działań legislacyjnych i organizacyjnych. Przyspieszenie procesów refundacyjnych musi stać się priorytetem, aby utrzymany został rozwój systemu i korzyści dla pacjentów oraz gospodarki.

Źródło: Access GAP 2025, Raport Infarma