Według danych zawartych w raporcie, aż 91% pacjentów z chorobami przewlekłymi korzystało z publicznej opieki zdrowotnej w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, jednak 76% z nich równocześnie leczyło się prywatnie. Najczęściej dotyczy to chorób takich jak nadciśnienie, cukrzyca, depresja czy niedoczynność tarczycy – schorzeń, które powinny być skutecznie prowadzone w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Ponad połowa pacjentów (63%) uważa, że leczenie choroby przewlekłej można kontynuować w POZ, a 58% – że lekarz rodzinny jest w stanie bezpiecznie prowadzić takie leczenie. Jednak aż 30% pacjentów wskazuje, że zakres usług dostępnych w POZ nie odpowiada ich rzeczywistym potrzebom zdrowotnym.

Koordynacja leczenia – konieczne wzmocnienie roli POZ

Z raportu wynika, że nadzór nad leczeniem choroby przewlekłej najczęściej sprawuje lekarz specjalista (43%), a podstawowa opieka zdrowotna pełni funkcję wspierającą. Jak wskazują eksperci, może to wynikać z niedostatecznej liczby placówek realizujących opiekę koordynowaną, ograniczonego wyboru „ścieżek” w tym modelu oraz niskiej świadomości pacjentów, którzy nie wiedzą, jakie możliwości oferuje POZ.

Niepokojące są również dane dotyczące diagnostyki. Większość pacjentów kardiologicznych i diabetologicznych nie wykonuje badań kontrolnych w ramach POZ, a odsetek pacjentów, którzy wykonali badanie nefrologiczne UACR, wynosi zaledwie 6% (wśród chorych nefrologicznie – tylko 4%).

– „Pacjenci często nie wiedzą, jakie badania mogą wykonać w POZ, dlatego część z nich wykonuje je komercyjnie. To ważny sygnał dla płatnika, by lepiej komunikować zakres świadczeń dostępnych w ramach publicznej ochrony zdrowia” – podkreśla Magdalena Kołodziej, prezes Fundacji MY PACJENCI.

Czego oczekują pacjenci od POZ?

Zdecydowana większość badanych domaga się rozszerzenia możliwości diagnostycznych.
Aż 88% pacjentów uważa, że lekarz POZ powinien mieć możliwość zlecania większej liczby badań, a 82% deklaruje, że chętniej korzystałoby z POZ, gdyby było tam dostępnych więcej badań diagnostycznych.

Jak zauważa prof. Agnieszka Mastalerz-Migas, konsultant krajowa w dziedzinie medycyny rodzinnej, tak wysokie oczekiwania mają często charakter deklaratywny, jednak nie można ich ignorować. –„Pacjenci wskazują także potrzebę konsultacji psychologicznych i dietetycznych w POZ, ale nie zawsze z nich korzystają. W zakresie diagnostyki jednak podejmujemy konkretne działania, aby badania dostępne w ramach opieki koordynowanej były oferowane w każdym POZ” – mówi profesor.

Niepokojące są również opinie dotyczące jakości opieki – 42% pacjentów nie zauważa poprawy dostępności, a 45% nie dostrzega zmian w jakości usług POZ w ostatnich latach.
– „Choć wdrożono wiele zmian, pacjenci nie odczuwają realnej poprawy jakości opieki. Brak komunikacji i widocznych efektów sprawia, że reformy nie przekładają się na doświadczenie pacjenta” – komentuje Magdalena Kołodziej.

Wnioski i rekomendacje: czas na realne wzmocnienie POZ

Eksperci podkreślają, że podstawowa opieka zdrowotna, a zwłaszcza opieka koordynowana, wymaga zdecydowanego wsparcia organizacyjnego i finansowego. Potrzebne są działania wzmacniające kompetencje lekarzy POZ, szersza promocja nowego modelu opieki oraz skuteczna komunikacja skierowana do pacjentów.

Tomasz Zieliński z Federacji Porozumienie Zielonogórskie zwraca uwagę, że nie uda się poprawić funkcjonowania POZ bez lepszego wykorzystania dostępnych mechanizmów wsparcia. – „Niewystarczające finansowanie opieki koordynowanej, trudności w wykorzystaniu środków unijnych (FEnIKS, FERS) czy brak inwestycji w edukację pacjentów powodują, że potencjał POZ pozostaje niewykorzystany. Musimy pokazać pacjentom, że mogą leczyć się skutecznie i bezpiecznie blisko domu” – podkreśla.

Zaufanie pacjentów do lekarzy rodzinnych pozostaje wysokie – to kapitał, który warto wzmacniać. Kluczowe jest zapewnienie specjalistom medycyny rodzinnej realnych narzędzi diagnostycznych i stabilnego finansowania, które umożliwi szybką reakcję na potrzeby chorych przewlekle.

Raport Fundacji MY PACJENCI pokazuje jasno: pacjenci chcą leczyć się w podstawowej opiece zdrowotnej, ale oczekują lepszej dostępności, komunikacji i jakości usług. Wzmocnienie POZ – zarówno kadrowe, finansowe, jak i w zakresie edukacji pacjentów – to nie tylko konieczność systemowa, ale również inwestycja w zdrowie społeczeństwa.

Źródło: Komunikat Prasowy