Nadciśnienie u dzieci i nastolatków podwoiło się w ciągu 20 lat — alarmujące dane globalne

Opublikowane 17 listopada 2025
Nadciśnienie u dzieci i nastolatków podwoiło się w ciągu 20 lat — alarmujące dane globalne
Międzynarodowe badanie opublikowane w The Lancet Child & Adolescent Health wykazało, że od roku 2000 do 2020 odsetek dzieci i młodzieży (do 19 lat) z nadciśnieniem tętniczym niemal się podwoił — z ok. 3,2 % do ponad 6,2 %. To oznacza, że obecnie około 114 milionów młodych osób na całym świecie ma rozpoznane nadciśnienie tętnicze. Głównymi czynnikami napędzającymi ten trend są: występowanie otyłości, niewłaściwe nawyki żywieniowe oraz spadek poziomu aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży.

Analiza, obejmująca dane z 96 badań w 21 krajach i dotycząca ponad 443 tys. dzieci i nastolatków, potwierdza skalę zjawiska. W 2000 r. nadciśnienie występowało u ok. 3,2% młodych osób. W 2020 r. – już u ponad 6,2%. Szczególnie alarmujące są dane dotyczące dzieci z otyłością – w tej grupie nadciśnienie stwierdzano u 19% badanych, podczas gdy u dzieci o prawidłowej masie ciała odsetek ten wynosił ok. 3%. Dodatkowo aż 8,2% miało tzw. pre-nadciśnienie, czyli wartości podwyższone, ale niespełniające jeszcze kryteriów rozpoznania choroby.

Eksperci podkreślają, że realna skala problemu może być jeszcze większa. Wynika to z częstego zjawiska tzw. masked hypertension, czyli nadciśnienia niewykrywanego podczas jednorazowego pomiaru w gabinecie. W związku z tym konieczny jest bardziej systematyczny i wielokrotny pomiar ciśnienia u dzieci, zwłaszcza z grup ryzyka.

Dlaczego to ważne i jakie są konsekwencje?

Nadciśnienie u dzieci to nie przejściowy problem — często utrzymuje się w wieku dorosłym, zwiększając ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, nerek oraz innych schorzeń przewlekłych.  Ponadto:

  • Otyłość i mała aktywność fizyczna to główne czynniki ryzyka — w połączeniu z dietą bogatą w sól, cukry i przetworzoną żywność. 

  • Wczesne wykrycie oraz interwencje związane ze stylem życia (dieta, ruch, ograniczenie czasu przed ekranem) mogą znacznie zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań. 

  • Systemy ochrony zdrowia oraz szkoły muszą wzmocnić programy przesiewowe, edukację zdrowotną oraz interwencje ukierunkowane na dzieci i młodzież — zanim problem narasta i staje się kosztownym wyzwaniem społecznym. 

Wzrost częstości nadciśnienia tętniczego wśród dzieci i nastolatków stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. Dane mówią o niemal podwojeniu się tego zjawiska w ciągu zaledwie 20 lat, co wymaga pilnej reakcji ze strony systemów opieki zdrowotnej, placówek edukacyjnych i rodzin. Z jednej strony mamy narzędzia — pomiary ciśnienia, edukację, promocję aktywności — z drugiej strony stoi czas i narastające ryzyko poważnych chorób w wieku dorosłym. Działania profilaktyczne i wczesna diagnostyka to dziś nie tylko kwestia zdrowia dzieci — to inwestycja w przyszłe pokolenia.

Źródło: The Lancet