Dynamika Nakładów na Zdrowie w Polsce Może Spaść Nawet Trzykrotnie. Czy Potrzebna Jest Nowelizacja Ustawy?
Opublikowane 29 września 2025
Nakłady publiczne na ochronę zdrowia w Polsce w ostatnich latach rosły w tempie dwucyfrowym, osiągając rekordowe wartości w latach 2023–2024. Jednak prognozy na kolejne lata pokazują wyraźne spowolnienie dynamiki wzrostu – nawet trzykrotnie. W 2029 r. nakłady wyniosą 313,4 mld zł, czyli 6,3% PKB, ale roczny wzrost ograniczy się do zaledwie 6%. To wywołuje pytania o realną wartość ustawy gwarantującej 7% PKB na zdrowie i o konieczność jej nowelizacji.
Ustawa o minimalnych nakładach na ochronę zdrowia została uchwalona w 2018 r. Jej celem było zapewnienie wzrostu nakładów na zdrowie w relacji do PKB. Początkowo przyjęto wzrost nakładów do poziomu 6% PKB w 2024 r. Dwukrotna nowelizacja regulacji sprawiła, że w obecnie obowiązującym kształcie zakłada się stopniowe osiągnięcie 7% PKB w 2027 r. Jednak w ustawie zawarto mechanizm, za pomocą którego wartość procentową wylicza się w oparciu o wskaźnik PKB sprzed dwóch lat, co sprawia, że faktyczne zagwarantowane nakłady są niższe.
Od 2019 r. nakłady publiczne na zdrowie rosły o kilkanaście procent rocznie. Wyjątkiem był 2022 r., kiedy z powodu pandemii oraz realizacji mniejszej liczby świadczeń Narodowy Fundusz Zdrowia zakończył rok dodatnim wynikiem finansowym. W kolejnych latach wzrost był ponownie dwucyfrowy. Przekładało się to również na duży wzrost nominalnych wydatków. Początkowo było to kilkanaście miliardów złotych. W 2023 r. oraz 2024 r. odnotowano rekordowe wartości na poziomie, odpowiednio, 29,6 mld zł oraz 28 mld zł.
Właśnie w tym okresie pojawiło się również nowe zjawisko. O ile do czasu pandemii kształtowano wydatki na zdrowie na poziomie zbliżonym do minimów ustawowych, o tyle w latach 2023-2024 wydatki znacząco przekraczały ten poziom. Głównym powodem były rosnące wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia, związane z realizacją ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia oraz inne zobowiązania narzucane przez kolejne regulacje. Z drugiej strony, dotychczas każdego roku projekt planu finansowego Funduszu oraz projekt ustawy budżetowej kierują się właśnie minimami wskazanymi w ustawie „7 proc. PKB na zdrowie”.
Gwarancja wzrostu nakładów na ochronę zdrowia w relacji do PKB obowiązuje jeszcze tylko przez dwa lata. Od 2028 r. dynamika nakładów na zdrowie będzie znacząco niższa
i osiągnie poziom ok. 5-6% rocznie. Poprzednio tak niski wzrost był obserwowany w poprzedniej dekadzie. Na podstawie wieloletnich założeń makroekonomicznych na lata 2025-2029[1] można wyznaczyć ścieżkę wzrostu nakładów na ochronę zdrowia do 2031 r.
Choć ustawa o minimalnych nakładach na zdrowie miała zapewnić stabilny wzrost finansowania systemu, prognozy wskazują, że w praktyce Polska nie osiągnie poziomu 7% PKB – pozostając w granicach 6,2–6,3%. To poniżej średniej unijnej (7,1% w 2015 r.) i poniżej rosnących potrzeb systemu, obciążonego kosztami wynagrodzeń i nowych regulacji. Eksperci zwracają uwagę, że bez nowelizacji ustawy i zapewnienia dodatkowych środków Narodowy Fundusz Zdrowia może mieć trudności z realizacją swoich zadań w kolejnych latach.
Źródło: Komunikat Prasowy
Od 2019 r. nakłady publiczne na zdrowie rosły o kilkanaście procent rocznie. Wyjątkiem był 2022 r., kiedy z powodu pandemii oraz realizacji mniejszej liczby świadczeń Narodowy Fundusz Zdrowia zakończył rok dodatnim wynikiem finansowym. W kolejnych latach wzrost był ponownie dwucyfrowy. Przekładało się to również na duży wzrost nominalnych wydatków. Początkowo było to kilkanaście miliardów złotych. W 2023 r. oraz 2024 r. odnotowano rekordowe wartości na poziomie, odpowiednio, 29,6 mld zł oraz 28 mld zł.
Właśnie w tym okresie pojawiło się również nowe zjawisko. O ile do czasu pandemii kształtowano wydatki na zdrowie na poziomie zbliżonym do minimów ustawowych, o tyle w latach 2023-2024 wydatki znacząco przekraczały ten poziom. Głównym powodem były rosnące wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia, związane z realizacją ustawy o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia oraz inne zobowiązania narzucane przez kolejne regulacje. Z drugiej strony, dotychczas każdego roku projekt planu finansowego Funduszu oraz projekt ustawy budżetowej kierują się właśnie minimami wskazanymi w ustawie „7 proc. PKB na zdrowie”.
Gwarancja wzrostu nakładów na ochronę zdrowia w relacji do PKB obowiązuje jeszcze tylko przez dwa lata. Od 2028 r. dynamika nakładów na zdrowie będzie znacząco niższa
i osiągnie poziom ok. 5-6% rocznie. Poprzednio tak niski wzrost był obserwowany w poprzedniej dekadzie. Na podstawie wieloletnich założeń makroekonomicznych na lata 2025-2029[1] można wyznaczyć ścieżkę wzrostu nakładów na ochronę zdrowia do 2031 r.
Choć ustawa o minimalnych nakładach na zdrowie miała zapewnić stabilny wzrost finansowania systemu, prognozy wskazują, że w praktyce Polska nie osiągnie poziomu 7% PKB – pozostając w granicach 6,2–6,3%. To poniżej średniej unijnej (7,1% w 2015 r.) i poniżej rosnących potrzeb systemu, obciążonego kosztami wynagrodzeń i nowych regulacji. Eksperci zwracają uwagę, że bez nowelizacji ustawy i zapewnienia dodatkowych środków Narodowy Fundusz Zdrowia może mieć trudności z realizacją swoich zadań w kolejnych latach.
Źródło: Komunikat Prasowy
Autor:
Redakcja MedicalPress